۴۸ نفر از شهروندان آمریکایی شامل نظامیان، پیمانکاران، غیرنظامیان و اعضای خانواده قربانیان، با ثبت شکایتی در دادگاه فدرال آمریکا، جمهوری اسلامی و کره شمالی را به حمایت مالی، تسلیحاتی و آموزشی از گروه‌هایی مانند القاعده، حماس و حزب‌الله متهم کردند.
این شکایت چهارشنبه در دادگاه ناحیه‌ای شرق ایالت ویرجینیا ثبت شد و به هفت حمله تروریستی در خاورمیانه اشاره دارد که از سال ۲۰۱۹ آغاز و تا حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ در اسرائیل ادامه یافته است.
شاکیان می‌گویند این حملات از جمله شامل حمله راکتی به پایگاه هوایی عراق، عملیات‌هایی در سوریه و کنیا و گروگان‌گیری در اسرائیل بوده و همه آن‌ها از سوی نیروهای نیابتی جمهوری‌اسلامی و کره شمالی انجام شده‌اند.
این حملات را که شامل هدف‌گیری آمریکایی‌ها در کنیا و سوریه نیز بوده و طبق دادخواست ارائه‌شده به دادگاه، به دست القاعده، حماس، حزب‌الله و دیگر نیروهای نیابتی جمهوری‌اسلامی و کره شمالی انجام شده‌اند. هدف این گروه‌ها بیرون راندن آمریکا از امور خاورمیانه عنوان شده است.
۴۸ شاکی این پرونده به گزارش‌هایی از نهادهای دولتی آمریکا استناد کرده‌اند که نشان می‌دهد ایران و کره شمالی مدت‌ها در تامین تسلیحات و آموزش گروه‌های تروریستی شناخته‌شده با یکدیگر همکاری داشته‌اند.
یکی از شاکیان این پرونده، جوسلین ترول، همسر استفن ترول، معلم زبان انگلیسی است که در نوامبر ۲۰۲۲ در بغداد به دست عوامل سپاه پاسداران کشته شد.
به گفته مقامات آمریکایی، ماموران جمهوری‌اسلامی گمان می‌کردند او جاسوس اسرائیل یا آمریکاست. محمدرضا نوری، یکی از فرماندهان سپاه، متهم به طراحی این ترور شده و اکنون همراه با چهار نفر دیگر در عراق به حبس ابد محکوم شده است.
جوسلین ترول گفت همسرش با انگیزه ایمان مسیحی و کمک به بازسازی عراق وارد این کشور شده بود. او مسئول تبلیغات و شبکه‌های اجتماعی مؤسسه زبان بود و عربی یاد گرفته و با مغازه‌داران محلی شوخی می‌کرد. به گفته جوسلین، استیفن یک مؤسسه خیریه برای ارسال بخاری برقی، پوشک و شیر خشک برای نیازمندان در جنگ سوریه راه‌اندازی کرده بود.
او گفت: «استیفن تلاش می‌کرد نیروی خیری باشد که با شر مبارزه می‌کند.» او در مصاحبه‌ای افزود: «مردی اهل عمل بود که حاضر بود بهای آن را بپردازد.»
او و همسرش پیش از رفتن به منطقه‌ای پرخطر، ده روز دوره آموزش امنیتی دیده بودند، اما جوسلین اکنون می‌گوید که آن‌ها «هدف آسانی» بودند.
وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرده این زوج اهل تنسی به تلافی حمله هوایی آمریکا در سال ۲۰۲۰ که منجر به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه شد، هدف قرار گرفتند.
بر اساس «قانون مصونیت دولت‌های خارجی»، کشورها به‌طور کلی در برابر شکایت‌های حقوقی در دادگاه‌های آمریکا مصونیت دارند.
اما این قانون به کسانی که در «حملات تروریستی» مجروح شده‌اند یا اعضای خانوادهشان کشته شده‌اند اجازه می‌دهد از کشورهایی که حامی تروریسم دولتی محسوب میشوند، خسارت مالی طلب کنند. این نوع شکایتها نادر است، اما گاهی منجر به صدور احکامی چند میلیارد دلاری به نفع قربانیان میشود.
در برخی موارد، دعاوی مطرحشده بر اساس «قانون مصونیت دولت‌های خارجی» منجر به صدور احکام مالی تاریخی (هرچند عمدتا نمادین) شده‌اند.
برای نمونه، یک قاضی فدرال در واشنگتن دیسی، ایران را مسئول بمبگذاری سال ۲۰۰۰ علیه ناو یواساس کول در یمن دانست؛ حملهای که بهدست القاعده انجام شد و ۱۷ ملوان آمریکایی را کشت و ده‌ها نفر را مجروح کرد. دادگاه سال گذشته حکم پرداخت تقریبا ۲ میلیارد دلار خسارت به قربانیان را صادر کرد.
در سال ۲۰۱۶ نیز قاضی فدرالی در منهتن، حکم غیابی علیه ایران صادر کرد و ایران را به پرداخت ۷.۵ میلیارد دلار به خانوادههای قربانیان حملات ۱۱ سپتامبر و ۳ میلیارد دلار به شرکتهای بیمهای که خسارت پرداخته بودند، محکوم کرد.
پروندهای مشابه با درخواست بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار علیه عربستان سعودی نیز در جریان است. عربستان هرگونه نقش در حملات ۱۱ سپتامبر را رد کرده و سال گذشته خواستار رد این شکایت شد.
به گزارش رسانهها، اگر ایران و کره شمالی به اتهامات جدید مطرحشده در دادگاه ویرجینیا پاسخ ندهند، و قاضی در نهایت به نفع شاکیان رای بدهد، آن‌ها ممکن است از منابعی که دولت آمریکا از محل تحریمها و جریمهها علیه شرکتهای طرف معامله با حامیان تروریسم گردآوری کرده، غرامت دریافت کنند.
«صندوق قربانیان تروریسم دولتی» که از سال ۲۰۱۵ تاسیس شده، تاکنون بیش از ۷ میلیارد دلار به قربانیان یا خانوادهای آنان پرداخت کرده است. با این حال، گروهی دوحزبی از قانونگذاران می‌گویند این مبلغ تنها بخش کوچکی از مجموع احکام قضایی است.
طرحی قانونی که سناتور ریچارد بلومنتال (دموکرات از کنتیکت) و جان کورنین (جمهوریخواه از تگزاس) به همراه شماری از نمایندگان مجلس تهیه کرده‌اند، خواستار افزایش نیروی انسانی برای مدیریت بهتر این صندوق، نظارت بیشتر کنگره و پرداخت سالانه به افراد واجد شرایط است.
راج پارک، وکیل ۴۸ شاکی و دادستان سابق منطقه شرقی ویرجینیا که رهبری چندین پرونده مهم مرتبط با تروریسم را برعهده داشته، گفت: «کار مبارزه با تروریسم که افتخار انجامش را داریم، به ما امکان می‌دهد به کسانی که زندگیشان با خشونت وحشتناک نابود شده، صدا بدهیم و رنج آن‌ها را فراموشناشدنی کنیم.»
