روزنامه اعتماد روز شنبه ۱۵ مهر در گزارشی به پشت پرده تعطیلی کافه‌های اطراف قدیمی‌ترین دانشگاه ایران پرداخت و نوشت محمد مقیمی، رییس دانشگاه تهران با هدف جلوگیری از پاتوق شدن این اماکن برای جوانان و دانشجویان و شکل‌گیری اعتراضاتی دیگر، دست به «خالص‌سازی» زده است.
اوایل مهر ماه نامه‌ای از سوی محمد مقیمی خطاب به رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی منتشر شد که تاریخ آن مربوط به اول شهریور امسال بود.
در این نامه مقیمی از تعطیلی «کلیه کافه‌های اطراف دانشگاه» در طول یک سال‌و‌نیم گذشته با هدف «جلوگیری از اشاعه فرهنگ غیرخودی» خبر داده بود.
تعطیلی مختص کافه‌های «غیرخودی» است
طبق آنچه مقیمی گفته بود، کافه‌هایی مانند «پنجره، ایما، باراکا، سکو» و ... که مالکیت ساختمان‌هایشان در اختیار دانشگاه تهران بوده به خواست و دستور این دانشگاه تعطیل شده‌اند.
با این حال به گفته اعتماد این تعطیلی شامل «همه» کافه‌هایی نشده که دانشگاه تهران مالکشان است و قضیه به «خودی‌ها و غیرخودی‌ها» تبدیل شده است؛ به‌طوری که دست‌کم دو کافه «کارسو» و «گلدون» همچنان باز هستند: اولی پر از کتاب‌های آیینی و مذهبی و مربوط به «دفاع مقدس» و البته کافه‌ای کاملا خلوت است و دومی پر از المان‌های جنگ هشت ساله مانند فانوس و چفیه تا کتاب‌های مرتبط و عکس‌هایی از آن دوران.
تلاش برای از بین بردن پاتوق‌های جوانان و دانشجویان در اطراف دانشگاه
سخت‌گیری‌ها و «گیر دادن‌ها» به کافه‌هایی که حتی چند ۱۰۰ متر دورتر از دانشگاه تهران و در محدوده میدان ولیعصر تا خیابان کارگر تهران قرار دارند در یک سال گذشته و با شکل‌گیری خیزش انقلابی علیه جمهوری اسلامی بیشتر شده است.
اعتماد به نقل از یک «منبع موثق» نوشت که کافه‌ها محل تجمع جوانان و دانشجویان هستند و می‌توانند نقاطی برای شکل‌گیری دوباره اعتراضات باشند. برای همین «طبیعی است» که دانشگاه تهران بخواهد کافه‌های اطرافش را تعطیل یا کم کند و در این میان، آن‌هایی که مالکیتشان با خود دانشگاه است، آسان‌ترین گزینه برای اجرای این طرح هستند.
این روزنامه به نقل از یک کافه‌دار هم نوشت که «نمی‌خواهند» جوانان در این پاتوق‌ها دور هم جمع شوند و دنبال این هستند که شبکه‌ای از کافه‌های هم‌فکر و هم‌طیف خود را باقی بگذارند و بقیه را ببندند، چون هنوز تعدادی از کافه‌های هم‌فکر که مالکشان نیز خود دانشگاه است، بازند.
او یادآور شد که ماموران تلویحا تایید کردند که این کافه‌ها، «باید» تعطیل شوند؛ حالا چه بهانه‌ای بهتر از «بدحجابی»؟
انتشار نامه رییس دانشگاه تهران اما که به نظر می‌رسد به دلیل هک شدن سرورها و سایت‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در روز نخست مهر از سوی باشد، واکنش‌های متعددی را در پی داشته است.
طرحی که پیشینهاش به یک سال قبل برمیگردد
اعتماد در بخشی از گزارش خود، به نقل از یک منبع «موثق» دیگر مدعی شد نامه مورد اشاره «جعلی و تقلبی» است.
چه این نامه جعلی باشد و چه درست، این کافه‌ها تعطیل شدند و به نظر می‌رسد جرقه آن از تابستان سال گذشته با مصاحبه محسن منصوری، استاندار وقت تهران زده شد.
منصوری از برنامهریزی برای تعطیلی اماکنی گفت که در شهر تهران «ساختارشکنی» میکنند و در این زمینه از برخی کافه‌ها و رستورانها مثال زده بود که به گفته او «با اهدافی خاص در اطراف دانشگاهها شکل گرفتهاند» و «ارتباطشان با ساختارهای بیگانه رصد شده است».
یک سال پس از آن وعده، رییس دانشگاه تهران با افتخار از حذف و جمعآوری کافه‌های اطراف تهران به دلیل «جلوگیری از اشاعه فرهنگ غیرخودی»، «صیانت از فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی» و «جهاد علمی برای تحقیق دانشگاه کارآفرین» گفت.
اعتماد در گزارش خود به این بخش از نامه مقیمی اشاره کرد که او حتی فعالیتهای کافه‌هایی که مالکیت آن با دانشگاه نیست را هم زیر سوال برده و اعلام کرد «همکاران و نیروهای مامور، وظایف خود را با جدیت پیگیری میکنند».
این روزنامه در ادامه به نقل از مجید نصیرایی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره بیاطلاعیاش از چنین اقدامی و «عجیب» خواندن این نامه، نوشت: «دلیل این دانشگاه برای پلمب این کافه‌ها چیست؟ مگر دانشگاه اداره تعزیرات است؟»
این واکنش در شرایطی است که پیشتر حسن نوروزی، عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با دفاع از تعطیل کردن کافه‌ها گفته بود اطراف دانشگاه باید دارای محیط امنی برای تحصیل باشد نه برای کسب و کارها.
نوروزی درباره این موضوع که تمامی این کافه‌ها دارای مجوز قانونی فعالیت بودهاند هم تاکید کرد: «۱۰ بار دیگر هم بپرسید میگویم اطراف دانشگاه باید محل تحصیل علم و دانش باشد.»
وزارت علوم یا دانشگاه تهران تاکنون درباره این نامه اظهارنظری نکردهاند اما مدیر روابط عمومی دانشگاه تهران تعطیلی این کافه‌ها را به «طرح توسعه دانشگاه» نسب داد و گفت کاربران شبکههای اجتماعی که «حتی جسارت ندارند هویتشان را افشا کنند» میخواهند «ریشهدارترین بنیاد علمی» ایران را «تحت آماج» قرار دهند.
با اینحال هفته گذشته خبرگزاری دفاع مقدس، وابسته به ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با حمایت از تعطیلی کافه‌ها مدعی شد آنها از طرف «سفارتخانههای اروپایی» حمایت مالی میشدند.
