در حالی که هنوز رسما پایان رزمایش نظامی چین در اطراف تایوان اعلام نشده، پکن وعده داد که «هیچ مجالی» برای حامیان استقلال تایوان باقی نخواهد گذاشت و تاکید کرد که «استفاده از زور» برای تصرف این جزیره به عنوان «آخرین گزینه» روی میز باقی مانده است.
این هشدار جدید پکن روز چهارشنبه ۱۹ مرداد و پس از گذشت چند روز رزمایش نظامی گسترده چین در اطراف جزیره تایوان در واکنش به سفر نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان آمریکا، به تایپه صادر شد.
سفر پلوسی به تایوان از سوی پکن به عنوان یک اقدام تحریک‌آمیز تلقی شد، زیرا به زعم پکن، آمریکا متعهد شده بود که هیچ رابطه رسمی با این جزیره نداشته باشد.
دفتر امور تایوان، یک آژانس دولتی چین، روز چهارشنبه یک «کتاب سفید» منتشر کرد که در آن جزئیات چگونگی برنامه‌ریزی پکن برای بازپس‌گیری مالکیت جزیره تایوان، از جمله از طریق مشوق‌های اقتصادی را توضیح داده است.
در این سند که ظاهرا پیشنهاد همکاری چین و تایوان را مطرح می‌کند، آمده است: «ما حاضریم فضای وسیعی (از همکاری) برای دستیابی به اتحاد مجدد مسالمت‌آمیز ایجاد کنیم، اما هیچ مجالی برای اقدامات جدایی‌طلبانه با هدف شبه‌استقلال تایوان، به هر شکلی، نخواهیم گذاشت.»
پکن معتقد است که تایوان با جمعیتی حدود ۲۳ میلیون نفر، یکی از استان‌های چین است. اما چین از زمان پایان جنگ داخلی این کشور در نیمه قرن بیستم هنوز نتوانسته با موفقیت تایوان را به قلمرو خود ملحق کند.
در طول هفت دهه، ارتش کمونیستی چین هرگز نتوانست تایوان را تصرف کند و این جزیره تحت کنترل «جمهوری چین»، حکومتی که زمانی بر سرزمین اصلی چین تسلط داشت، باقی مانده است.
«کتاب سفید» پکن اولین سیاست‌گذاری مکتوب چین در مورد تایوان است که در دو دهه اخیر منتشر می‌شود. در این متن با اشاره به گزینه نظامی چین علیه تایوان آمده است: «ما متعهد به انصراف از استفاده از زور نیستیم.»
پکن ادامه داد: «در شرایط قانع‌کننده، از زور به عنوان آخرین راه‌حل استفاده می‌شود. در صورت عبور از خطوط قرمز ما، در مواجهه با تحریکات جدایی‌طلبان یا نیروهای خارجی مجبور به اقدامات شدید خواهیم بود.»
«کتاب سفید» نوید رونق اقتصادی پس از «اتحاد مجدد» چین و تایوان را می‌دهد. همچنین چین تقویت روابط فرهنگی، امنیت اجتماعی، بهداشت و یا حتی ارتقای «یکپارچگی» اقتصادی را به عنوان «سیاست‌های ترجیحی» خود در برابر موضوع تایوان اعلام کرده است.
از دهه هشتاد قرن بیستم، رژیم سیاسی در تایوان که زمانی بسیار اقتدارگرا بود، به سمت دموکراسی حرکت کرده است.
همچنین به نوشته خبرگزاری فرانسه، نسل جوان در تایوان، به ویژه در سال‌های اخیر، هویتی متفاوت از هویت چین، برای خود در نظر گرفته‌اند و چنین پدیده‌ای از سوی پکن تحمل نمی‌شود.
روز سه‌شنبه، سفیر چین در تهران در یادداشتی در تسنیم نوشت تایوان از دیرباز بخش جدایی ناپذیر از قلمرو سرزمینی چین بوده و سفر نانسی پلوسی به تایوان، علاوه بر نقض شدید اصل چین واحد، «به گونه‌ای بدخواهانه» حاکمیت ملی چین را مورد تجاوز قرار داده است.
جمهوری اسلامی نیز که شدیدا در فروش نفت به چین وابسته است، اعلام کرد موضع آمریکا در قبال تایوان را محکوم می‌کند و ایران به «اصل چین واحد» پایبند است.