دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد نارندرا مودی، نخستوزیر هند، به او قول داده است که کشورش خرید نفت از روسیه را متوقف خواهد کرد. وعدهای که در صورت تحقق، میتواند ضربهای قابل توجه به درآمد انرژی مسکو باشد.
همزمان کاخ کرملین اعلام کرد روسیه میتواند به کشورهایی که ترامپ تلاش دارد آنها را از خرید نفت این کشور منصرف کند، نفت باکیفیت را با قیمتی پایینتر عرضه کند.
ترامپ چهارشنبه ۲۳ مهر، در جریان مراسمی در کاخ سفید گفت این صحبت با مودی بخشی از تلاشهای واشینگتن برای «قطع منابع مالی روسیه از محل فروش نفت» است.
او افزود که گام بعدیاش «واداشتن چین به انجام همین کار» خواهد بود.
از سوی دیگر اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، گفت که به کاتسونوبو کاتو، وزیر دارایی ژاپن، گفته است دولت آمریکا انتظار دارد ژاپن واردات انرژی از روسیه را متوقف کند.
بسنت پس از دیدار چهارشنبه خود با وزیر دارایی ژاپن، در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «من و وزیر کاتو درباره مسائل مهم مربوط به روابط اقتصادی آمریکا و ژاپن و همچنین انتظار دولت برای توقف واردات انرژی روسیه از سوی ژاپن گفتوگو کردیم.»
دولت ژاپن تاکنون واکنشی به این درخواست نشان نداده است.
افزایش فشار واشینگتن بر خریداران نفت روسیه
هند و چین در حال حاضر دو خریدار اصلی نفت خام روسیه از مسیر دریا هستند و از تخفیفهای چشمگیری بهره میبرند که مسکو پس از تحریمهای غرب ناچار به ارائه آن شده است.
ایالات متحده و اتحادیه اروپا پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، واردات نفت از این کشور را تحریم کردند و خریداران اروپایی نیز بهتدریج خرید از مسکو را کنار گذاشتند.
ترامپ در ماههای اخیر بارها از دهلینو بهدلیل خرید نفت از روسیه انتقاد و برای اعمال فشار بر هند، تعرفههایی بر صادرات این کشور به آمریکا وضع کرده است.
او هدف این اقدامات را «واداشتن کرملین به مذاکره برای صلح در اوکراین» عنوان کرده است.
ترامپ چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «من از اینکه هند نفت میخرد خوشحال نبودم و او [مودی] امروز به من اطمینان داد که دیگر از روسیه نفت نخواهد خرید. این گام بزرگی است. حالا نوبت چین است که همین کار را بکند.»
سفارت هند در واشینگتن هنوز به پرسشهای خبرنگاران درباره این اظهارات پاسخ نداده است.
روسیه در حال حاضر بزرگترین تامینکننده نفت هند است و تنها در ماه سپتامبر، روزانه ۱.۶۲ میلیون بشکه نفت به این کشور صادر کرده است. رقمی که حدود یکسوم کل واردات نفتی هند را تشکیل میدهد.
با وجود فشارهای پیدرپی واشینگتن، دولت مودی تاکنون خرید نفت روسیه را برای امنیت انرژی کشورش حیاتی دانسته و در برابر توقف آن مقاومت کرده است.
هرچند جایگزینی منابع جدید نفت احتمالا برای هند هزینهبر خواهد بود اما افت اخیر قیمت جهانی نفت میتواند بخشی از این هزینه را جبران کند.
بهای نفت برنت چهارشنبه به پایینترین سطح در پنج ماه گذشته سقوط کرد زیرا نگرانیها از مازاد عرضه در بازار افزایش یافته است.
تغییر احتمالی در بازار جهانی انرژی
در صورت توقف خرید از روسیه، هند، یکی از مهمترین مشتریان انرژی مسکو، از دسترس این کشور خارج خواهد شد. تغییری که ممکن است بر رفتار سایر کشورهایی که هنوز از روسیه نفت میخرند نیز تاثیر بگذارد.
تحلیلگران میگویند ترامپ در تلاش است با تکیه بر روابط دوجانبه و اعمال فشار مستقیم بر رهبران کشورها، انزوای اقتصادی روسیه را گسترش دهد. رویکردی که با سیاست چندجانبه دولتهای پیشین آمریکا تفاوت دارد.
این اعلام در حالی صورت گرفت که چند روز پیش از آن، سرجیو گور، گزینه تازه ترامپ به عنوان سفیر آمریکا در هند، در دیدار با مودی درباره موضوعات دفاعی، تجاری و فنآوری گفتوگو کرده بود.
انتصاب گور که از نزدیکان ترامپ است، در واشینگتن بهعنوان نشانهای از تمرکز بیشتر کاخ سفید بر روابط دوجانبه با دهلینو تفسیر شده است.
ترامپ در اظهاراتش تاکید کرد که هند نمیتواند «فورا» ارسال محمولههای نفتی از روسیه را متوقف کند و افزود: «این فرایند کمی زمانبر است اما بهزودی به پایان میرسد.»
چین، استثنایی محتاطانه در سیاست جدید ترامپ
با وجود فشار فزاینده بر هند و ژاپن، ترامپ از اعمال فشار مشابه بر چین خودداری کرده است.
به گفته ناظران، جنگ تجاری میان واشینگتن و پکن همچنان بر روابط دو کشور سایه انداخته و کاخ سفید نمیخواهد با طرح توقف خرید نفت روسیه از سوی چین، خطر تشدید تنشها را افزایش دهد.
ترامپ تابستان امسال و پس از شکست مذاکرات اولیه تجاری با هند، تعرفهای ۲۵ درصدی بر صادرات این کشور به آمریکا وضع کرد و بهدنبال ادامه واردات نفت از روسیه، ۲۵ درصد دیگر نیز به آن افزود.
این تصمیم با واکنش تند دهلینو روبهرو شد، زیرا هیچ یک از دیگر خریداران عمده نفت روسیه از جمله چین یا ترکیه، با چنین مجازاتهایی مواجه نشدهاند.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۴ مهر در گزارشی نوشت حملات اخیر روسیه خسارت قابل توجهی به بخش گاز اوکراین وارد کرده است.
همزمان شرکت «نفتوگاز» اوکراین از وارد آمدن خسارت سنگین به زیرساختهای انرژی این کشور خبر داد و گفت کییف ناچار به واردات گاز برای جبران کاهش تولید داخلی خواهد بود.
مدیرعامل نفتوگاز اعلام کرد فعالیت چند تاسیسات حیاتی متوقف شده و تولید داخلی بهشدت کاهش یافته است.
او گفت: «حملات مستقیم روسیه بر تولید داخلی گاز تاثیر فوری داشته و ما برای جبران بخشی از این زیانها مجبور به واردات خواهیم شد.»
منابع صنعتی نیز تایید کردند عملیات در چند مرکز مهم انرژی در شرق و جنوب اوکراین بهطور موقت متوقف شده است.
در پاسخ، ارتش اوکراین اعلام کرد پالایشگاه نفتی «ساراتوف» در خاک روسیه را هدف قرار داده است.
این پالایشگاه یکی از مراکز اصلی تولید سوخت در جنوب روسیه است.
گفتوگوی زلنسکی و ترامپ
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، پس از تشدید حملات روسیه، برای دریافت حمایت بیشتر از ایالات متحده با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا گفتوگو کرد.
تحلیلگران میگویند اوکراین در شرایطی دشوار قرار دارد و برای بازسازی بخش انرژی و دفاع هوایی، به کمک فوری نیازمند است.
قرار است زلنسکی جمعه در واشینگتن با ترامپ دیدار کند تا برای دریافت تسلیحات پیشرفته آمریکایی از جمله موشکهای تاماهاوک رایزنی کند. سلاحی که میتواند مسکو و دیگر شهرهای مهم روسیه را در تیررس حملات اوکراین قرار دهد.
ترامپ پیشتر گفته بود در صورتی که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، از مذاکره برای رسیدن به آتشبس خودداری کند، احتمال ارسال این موشکها را بررسی خواهد کرد.
همزمان، مشاوران زلنسکی در واشینگتن طرحی با عنوان «افزایش هزینههای جنگ برای روسیه» به مقامهای آمریکایی ارائه دادهاند که شامل همکاری در تولید پهپاد، تقویت پدافند هوایی و تامین موشکهای کروز است.
یک مقام پیشین اوکراین به رویترز گفت روسیه و اوکراین در تلاشاند با تشدید حملات، برای مذاکرات آینده در موقعیت بهتری قرار گیرند.
او افزود: «دو ماه دیگر برای این مرحله از درگیری کافی است چون هیچکدام از طرفین توان ادامه این شدت از جنگ را برای مدت طولانی ندارند.»
در همین حال، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، در نشست اتحادیه اروپا گفت اروپا نیاز به ایجاد «بازار سرمایه واحد و بورس اروپایی» دارد تا بتواند حمایت مالی از اوکراین را تقویت کند.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۴ مهر در گزارشی نوشت شاخص «شانگهای کامپوزیت» در نیمه روز با رشد ۰.۱ درصدی به سطح سههزار و ۹۱۶ واحد رسید و شاخص «سیاسآی ۳۰۰» نیز ۰.۳۳ درصد افزایش یافت و از افت اولیه معاملات صبحگاهی عبور کرد.
در مقابل، شاخص «هانگ سنگ» هنگکنگ ۰.۴ درصد کاهش یافت و به ۲۵ هزار و ۷۹۹ واحد رسید.
تحلیلگران شرکت بوکیسکیوریتی در یادداشتی نوشتند: «اگرچه ریسکهایی مانند تنشهای تجاری افزایش یافته و بر احساس بازار اثر گذاشته است اما منطق بنیادی رشد بلندمدت بازار سهام چین همچنان پابرجاست.»
آنها افزودند: «شاخصهای کلی ممکن است در کوتاهمدت نوسان داشته باشند اما بازار همچنان روندهای تازهای برای رشد پیدا خواهد کرد.»
مقامهای ارشد آمریکایی، چهارشنبه گسترش کنترل صادرات عناصر خاکی کمیاب از سوی چین را «تهدیدی برای زنجیرههای تامین جهانی» خواندند اما گفتند احتمال دارد رهبران دو کشور در نشست احتمالی خود در کره جنوبی، درباره تمدید آتشبس تعرفهای گفتوگو کنند.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری ایالات متحده، ۲۱ مهر در مصاحبه با شبکه فاکس بیزنس گفت که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، همچنان در مسیر دیدار با شی جینپینگ، رییسجمهوری چین، گام برمیدارد.
او افزود: «ما بهطور قابل توجهی تنش را کاهش دادهایم. رییسجمهور ترامپ گفته است که تعرفهها تا اول نوامبر اجرایی نخواهند شد. او با رییسجمهوری چین در کره جنوبی دیدار خواهد کرد. من باور دارم این دیدار همچنان برقرار است.»
افت شاخص عناصر خاکی کمیاب
در همین حال، شاخص بخش عناصر خاکی کمیاب در چین بیش از دو درصد افت کرد و بخشی از رشد تاریخی خود را از دست داد.
بخش مالی با تداوم روند صعودی خود موجب رشد کلی بازار شد. شاخص بیمه ۱.۳ درصد افزایش یافت و به بالاترین سطح در یکونیم ماه گذشته رسید و شاخص بانکداری برای پنجمین روز پیاپی صعود کرد.
در بخش فناوری نیز سهام شرکتهای مرتبط با هوش مصنوعی پس از اعلام عملکرد رکوردشکن شرکت تیاسامسی رشد کردند. شاخص نیمههادیها ۰.۳ درصد و سهام مرتبط با هوش مصنوعی ۰.۷ درصد افزایش یافت.
همچنین سهام شرکتهای تامینکننده اپل نیز پس از اعلام تعهد برای افزایش سرمایهگذاری این شرکت در چین، ۰.۹ درصد رشد کرد.
خبرگزاری رویترز پنجشنبه ۲۴ مهر در گزارشی نوشت حزب لیبرالدموکرات ژاپن که پس از خروج شریک دیرینهاش، حزب کومیتو، در موقعیت ضعیفتری قرار گرفته است، گفتوگوهای سیاسی خود را با حزب نوآوری آغاز کرده است.
بر اساس این گزارش، احتمال نخستوزیری تاکائچی و آغاز دورهای تازه از سیاستهای انبساطی و هزینههای عمومی بیشتر، باعث افزایش بازار سهام نیکی شده و امیدها را تقویت کرده است.
شاخص نیکی، میانگین قیمت سهام ۲۲۵ شرکت بزرگ ژاپنی است که در بورس اوراق بهادار توکیو معامله میشوند. این شاخص معیار اصلی سنجش وضعیت اقتصادی و اعتماد سرمایهگذاران در ژاپن است.
پیشتر، حزب کومیتو پس از ۲۶ سال از ائتلاف حاکم خارج شد و این اقدام مجموعهای از مذاکرات فشرده میان احزاب برای تعیین نخستوزیر جدید را رقم زد.
فومیتاکه فوجیتا، از سران حزب نوآوری ژاپن، گفت: «در میان اعضای حزب، دیدگاههای قوی وجود داشت مبنی بر اینکه باید تا حد ممکن سیاستهای مدنظر خود را محقق کنیم، سپس ائتلافی تشکیل دهیم و سیاست ژاپن را تغییر دهیم.»
بر اساس ترکیب کنونی پارلمان، مجموع کرسیهای حزب لیبرالدموکرات و حزب نوآوری تنها دو کرسی کمتر از اکثریت در مجلس نمایندگان است.
هیروفومی یوشیمورا، رییس حزب نوآوری، چهارشنبه پس از دیداری کوتاه با تاکائچی گفت در صورتی که دو حزب بر سر مجموعهای از سیاستهای کلیدی توافق کنند، از نخستوزیری او حمایت خواهد شد.
مذاکره برای تعیین پایتخت دوم
قرار است تاکائچی و فوجیتا در نشستی مشترک همراه با روسای سیاستگذاری دو حزب، درباره مسائلی چون تعیین پایتخت دوم ژاپن و اصلاح نظام تامین اجتماعی گفتوگو کنند.
در ژاپن، بحث ایجاد یک پایتخت دوم یا «پایتخت کمکی» از حدود دو دهه پیش مطرح بوده است. هدف اصلی این طرح، کاهش تمرکز اداری و جمعیتی از توکیو و آمادگی برای شرایط اضطراری مثل زلزله بزرگ، سونامی، یا بحرانهای زیرساختی است.
دو حزب در زمینه سیاستهای دفاعی، از جمله افزایش هزینههای نظامی و بازنگری در قانون اساسی ژاپن، دیدگاههای مشترکی دارند.
در همین حال، حزب نوآوری ژاپن در گفتوگوهای جداگانهای با احزاب مخالف نیز درگیر است؛ حزب دموکرات قانون اساسی ژاپن و حزب دموکرات مردم در تلاشاند تا این حزب را با ائتلافی جدید برای حمایت از یوئیچیرو تاماکی، رهبر حزب دموکرات مردم، در مسیر نخستوزیری همراه کنند.
