مطالب بیشتر
آژانس بینالمللی انرژی اتمی با انتشار بیانیهای رسمی تایید کرد که این راکتور که همچنان در حال ساخت بود و هنوز به بهرهبرداری نرسیده بود، هدف حمله قرار گرفته است. آژانس تصریح کرد که در زمان حمله هیچ ماده هستهای در این راکتور وجود نداشت و در نتیجه خطر نشت رادیولوژیک ایجاد نشد.
این حملات بخشی از عملیات گسترده اسرائیل در روزهای اخیر بوده است که چندین مرکز هستهای در ایران را هدف قرار داده است. راکتور آب سنگین ایران در طراحی اولیه خود قادر به تولید پلوتونیوم برای استفاده احتمالی در تسلیحات هستهای بود، هرچند جمهوری اسلامی همواره این موضوع را رد کرده است. طبق توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با قدرتهای جهانی، این راکتور بازطراحی شد تا خطر اشاعه هستهای کاهش یابد و قلب راکتور خارج و با بتن پر شد. ایران به آژانس اطلاع داده بود که این راکتور قرار است در سال ۲۰۲۶ آغاز به کار کند.
آژانس در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اطلاعات آژانس نشان میدهد راکتور پژوهشی آب سنگین خنداب (اراک) که در حال ساخت بود، هدف حمله قرار گرفت. این راکتور عملیاتی نبود و مواد هستهای در آن وجود نداشت، بنابراین اثرات رادیولوژیکی نداشته است.» راکتورهای آب سنگین از آب سنگین یا دوتریوم اکسید به عنوان کند کننده استفاده میکنند تا نوترونهای پرسرعت آزادشده در فرآیند شکافت هستهای را کند کنند.
آژانس که ابتدا اعلام کرده بود شواهدی از آسیب به تاسیسات تولید آب سنگین مجاور وجود ندارد، بعدتر در ارزیابی تکمیلی اعلام کرد که ساختمانهای کلیدی این مرکز از جمله واحد تقطیر آسیب دیدهاند. تصاویر ماهوارهای منتشرشده سوراخ بزرگی در سقف راکتور و نابودی برجهای تقطیر تاسیسات آب سنگین را نشان میدهد.
ارتش اسرائیل هدف این حملات را نابودی بخشهای کلیدی راکتور و جلوگیری از بازسازی آن برای استفاده در توسعه تسلیحات هستهای اعلام کرد. اسرائیل مدعی است جمهوری اسلامی ایران عمدا بازطراحی این راکتور را به تاخیر انداخته تا از آن به عنوان ابزار فشار بر غرب استفاده کند.
این حملات همزمان با هدف قرار دادن دیگر مراکز هستهای و نظامی ایران، از جمله تاسیسات غنیسازی نطنز و مراکز فناوری هستهای اصفهان انجام شد. در نطنز زیرساختهای برق و بخشهای بالای زمین نابود شده و آژانس اعلام کرد قطع ناگهانی برق احتمالا سانتریفیوژها را به شدت آسیبپذیر کرده است.
در همین حال، نخستوزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو با تاکید بر ادامه حملات گفت: «اگر [برنامه هستهای جمهوری اسلامی] متوقف نشود، [حکومت] ایران میتواند ظرف مدت کوتاهی به سلاح هستهای دست یابد.» در مقابل، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، حملات اسرائیل را «عبور از خط قرمز جدید در حقوق بینالملل» خواند و بار دیگر ادعا کرد ایران به دنبال سلاح هستهای نیست.
