در پنجمین روز حملات اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی، شماری از شهروندان با ارسال پیامهایی به ایراناینترنشنال از بروز مشکلات گسترده در نقاط مختلف کشور خبر دادند؛ از جمله اختلال در سیستم بانکی، قطع یا کندی شدید اینترنت، قطعی آب، و همچنین کمبود بنزین و نان در برخی شهرها.
سهشنبه ۲۷ خرداد، شمار زیادی از شهروندان گزارش دادند که بانک سپه بهطور کامل از دسترس خارج شده و امکان دسترسی آنلاین به حسابها قطع شده است.
در همین حال، گروه هکری «گنجشک درنده» با انتشار بیانیهای مسئولیت این حمله سایبری را برعهده گرفت و اعلام کرد: «در یک عملیات سایبری، تمام دادههای بانک سپه را نابود کردهایم.»
شماری از خانوادههای زندانیان سیاسی محبوس در زندانهای اوین، تهران بزرگ و قرچک ورامین، سهشنبه ۲۷ خرداد در تماس با ایراناینترنشنال، درباره وضعیت این زندانیان اظهار نگرانی کردند.
آنها از نهادهای حقوقبشری بینالمللی خواستند تلاشهای خود را برای فشار بر جمهوری اسلامی با هدف آزادی فوری تمامی زندانیان سیاسی بیشتر کنند.
این خانوادهها با اشاره به هشدارهای رسمی رهبران آمریکا و اسرائیل برای تخلیه فوری پایتخت، به ایراناینترنشنال گفتند: «برخی مردم در حال خروج از تهران هستند. برخی نیز جایی برای رفتن ندارند. زندانیان، بهخصوص زندانیان سیاسی نیز پشت دیوارهای زندان محبوس ماندهاند و راهی برای خروج ندارند.»
آنها تاکید کردند: «جمهوری اسلامی جان عزیزان ما را به گروگان گرفته است. بمبها و موشکها قدرت تشخیص خودی و غیرخودی را ندارند. اگر بمبی بر سر فرزندان زندانی ما فرود بیاید، چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ ما خواستار آزادی فوری و بی قید و شرط تمامی عزیزانمان هستیم.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوریآمریکا، دوشنبه ۲۶ خرداد از ساکنان تهران خواست این شهر را فورا ترک کنند.
او ۲۷ خرداد نیز این درخواست را تکرار کرد و درباره دلیلش گفت: «میخواهم مردم در امان باشند.»
پیش از ترامپ، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، از تداوم حمله به مواضع جمهوری اسلامی خبر داد و هشدار داد تهران باید تخلیه شود.
اسرائیل همچنین دوشنبه ۲۶ خرداد و ساعاتی پیش از حمله به ساختمان صداوسیمای جمهوری اسلامی، هشدار تخلیهای فوری برای منطقه سه تهران صادر کرد.
پیشتر در ۲۵ خرداد، منابع ایراناینترنشنال خبر دادند تماسهای تلفنی زنان و مردان محبوس در بندهای مختلف این زندان قطع شده است.
درخواست برای اجرای قانون آزادی زندانیان در شرایط جنگی
رضا ولیزاده، خبرنگار پیشین رادیو فردا و شهروند ایرانی-آمریکایی محبوس در اوین، در پیامی از زندان، از تلاش جمعی از زندانیان سیاسی برای وادار کردن مراجع قضایی به اعمال قانون آزادی زندانیان در شرایط جنگی خبر داد.
به گفته ولیزاده، زندانیان بند هشت زندان اوین خواستار اجرای مصوبه شماره ۲۱۱ قوه قضاییه جمهوری اسلامی شدند.
بر اساس مصوبهای از سال ۱۳۶۵، دادگاهها موظفاند در شرایط اضطراری مناطق جنگی، برای حفظ جان زندانیان، بسته به «نوع جرم ارتکابی»، آنها را با دریافت ضمانت یا بهصورت مشروط آزاد کنند.
این قانون «مجرمان خطرناک» را مستثنی کرده و صرفا انتقال آنان به زندانی دیگر در مکانی امن را مجاز میداند، اما زندانیان سیاسی و مالی میتوانند با اخذ وثیقه یا ضمانتهای دیگر آزاد شوند.
هشدار خبرنگار زندانی درباره وضعیت ناایمن اوین
ولیزاده که اسفند ۱۴۰۲ پس از بازگشت به ایران به ۱۰ سال حبس محکوم شده است، گفت در صورتی که زندان اوین بر اثر اشتباه محاسباتی هر یک از طرفین جنگ کنونی هدف قرار بگیرد، بند هشت این زندان بیشترین تلفات را خواهد داشت.
به گفته او، بند هشت اوین ساختمانی پنج طبقه، قدیمی و ناامن است که با تغییر کاربری، آن را به زندان تبدیل کردهاند و هیچ یک از استانداردهای یک زندان را ندارد.
ولیزاده گفت از آنجایی که در اعتراضات سال ۱۴۰۱ زندانیان بند هفت و هشت از کپسولهای آتشنشانی برای شکستن قفلها استفاده کرده بودند، همه کپسولها جمعآوری شده و زندانیان کوچکترین امکانی برای مهار آتش در اختیار ندارند.
علاوه بر این، ساختمان بند هشت فاقد پلههای اضطراری است و به دلیل واقع شدن در دورترین نقطه تپههای اوین، دسترسی به آن از سوی نیروهای امدادی دیرتر و دشوارتر خواهد بود.
به گفته ولیزاده، در بند هشت علاوه بر زندانیان ایرانی، اتباع خارجی کشورهایی از جمله آلمان، اندونزی، نپال، بنگلادش، دانمارک، سوئد، پاکستان، عراق، ترکیه و نیجریه نیز نگهداری میشوند.
این گروه آذر ۱۴۰۲ نیز به جایگاههای سوخت شهرهای مختلف ایران حمله سایبری کرد که منجر به توقف کامل عملیات سوخترسانی به وسایل نقلیه شد.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، ضمن تایید خبر حمله سایبری به زیرساختهای بانک سپه، اعلام کرد بهدلیل پشتیانی این بانک از جایگاههای سوخت، ممکن است در ساعات آینده اختلالاتی در پمپ بنزینها ایجاد شود.
گزارش شهروندان از مشکلات بانکی در ایران تنها به بانک سپه محدود نمیشود.
قطع اینترنت، مشکل مخابراتی و خالی بودن عابربانکها
دهها مخاطب با ارسال پیامهایی به ایراناینترنشنال در روز سهشنبه گفتند کارتهای بانکهای انصار و کوثر از کار افتاده و امکان استفاده از آنها وجود ندارد.
مخاطبی گفت شعب بانک سامان وجه نقد به مردم نمیدهند و عابر بانکها نیز فعال نیستند.
شهروندی با ارسال ویدئویی به ایراناینترنشنال گفت از صبح به ۱۰ عابربانک سر زده اما هیچکدام پول ندارند.
مخاطبی دیگر از اختلال در دسترسی به سامانههای بانک پاسارگاد خبر داد.
گزارشهای دیگر حاکی از مختل شدن سامانهها و عابر بانکهای اقتصاد نوین، شهر، ملی و ملت، بدون اطلاعرسانی قبلی است.
مخاطبی از تهران گفت: «با این اوضاع، میترسیم از خانه خارج شویم. اما برای خرید اینترنتی مایحتاج روزانه هم پیامک رمز دوم ارسال نمیشود.»
بر اساس گزارش شهروندان، خرید و فروش و معاملات طلای آنلاین هم از دو روز پیش غیر فعال و پول مردم بلوکه شده است، بهطوریکه نه میتوان طلا فروخت و نه خرید.
شهروندی در این زمینه گفت: «هیچکس جوابگو نیست. پشتیبانی نرمافزار در پاسخ به پیگیریام گفت دستور بانک مرکزی است که تا اطلاع ثانوی خرید و فروش طلا مقدور نیست.»
دهها مخاطب دیگر از شهرهای مختلف ایران با ارسال پیامهایی گفتند اینترنت در ساعات زیادی از شبانهروز قطع یا با اختلال و کندی بسیار مواجه است.
شهروندی گفت: «اینترنت خانگی و همراه در سطح شهر تهران بسیار ضعیف شده و به صورت مداوم قطع میشود و نمیتوانیم از وضعیت خانوادههای خود خبر دریافت کنیم.»
شهروندی با ارسال پیام صوتی به ایراناینترنشنال در ۲۷ خرداد، گفت اختلال در اینترنت زیاد شده و خیلیها نمیتوانند سیمکارتهای اعتباری تلفن همراه خود را شارژ کنند.
محدودیتهای تردد و کمبود سوخت
در پنجمین روز از آغاز جنگ، به دلیل ناکارآمدی و ناتوانی حکومت، روز به روز به مشکلات و محدودیتها برای شهروندان افزوده میشود.
شماری از کاربران گزارش دادند بر اساس ابلاغیه حراست دانشگاه صنعتی شریف، تردد دانشجویان حتی در صورت داشتن مجوز قبلی به این دانشگاه تا اطلاع ثانوی ممنوع شده است.
خبرنامه امیرکبیر نیز ۲۷ خرداد از تخلیه اضطراری و وضعیت فوقالعاده در این دانشگاه خبر داد.
شهروندی با ارسال ویدیویی به ایراناینترنشنال در همین روز، نشان داد در شهر لاهیجان ایست و بازرسی راه انداختهاند و ترافیک شدیدی حکمفرما شده است.
عرضه بنزین در شماری از شهرهای ایران از همان روز نخست حمله اسرائیل با اخلال مواجه شده و گزارشها حاکی از صفهای چند کیلومتری در جایگاههای سوخت است.
یک شهروند ۲۷ خرداد با ارسال ویدئویی به ایراناینترنشنال، صف طولانی خودروها در پاکدشت را برای دریافت بنزین نشان داد و گفت طول این صف حدود سه کیلومتر است.
اخلال در زندگی روزمره
در کنار این مشکلات، شماری از شهروندان از مشکلات قطع آب و برق، کمبود نان، اقلام غذایی، بنزین و محدودیتها در عبور و مرور خبر دادند.
ویدئوی ارسالشده به ایراناینترنشنال نشان میدهد که سهشنبه ۲۷ خرداد آب را با تانکر در نیاوران تهران توزیع میکنند.
یکی از شهروندان با طعنه گفت: «قدرت اول منطقه پس از سه روز قطعی آب تانکر آورده است.»
بر اساس گزارشها، برخی مناطق مشهد با کمبود شدید روغن و شکر مواجه شده و فروش کنسرو نیز بهصورت جیرهبندی و محدود به دو عدد برای هر نفر انجام میشود.
احمد علوی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، در گفتوگو با ایراناینترنشنال بحران کمبود مواد غذایی، قطع اینترنت و صفهای طولانی در جایگاههای سوخت را حاصل فساد، رانت، و سرکوب مزمن طی چهار دهه در ساختار اقتصادی جمهوری اسلامی خواند.
او گفت واکنش ناکارآمد نظام حکمرانی، نشاندهنده شکنندگی شدید ساختار اقتصادی و ناتوانی در مدیریت بحران است.
بر اساس اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال، مردم در بسیاری از استانها، به خصوص در تهران، گیلان و مازندران، با مشکل تهیه نان، صفهای طولانی و کمبود آرد مواجه شدهاند.
باوجود این گزارشها، اتاق اصناف تهران کمبود کالا را رد و اعلام کرد یک قرارگاه مرکزی برای توزیع و عرضه کالاهای اساسی در بازار تشکیل شده است.
اتاق اصناف ایران افزود: «در خصوص تامین روغن و برنج مورد نیاز در بازار، در حال هماهنگی و پیگیری از وزارت کشاورزی هستیم.»
شهروندی با ارسال ویدئویی به ایراناینترنشنال گفت: «جایی برای رفتن از تهران نداریم. پولی هم نداریم که بمانیم و غذایی بخوریم. نان و همهچیز گران شده است.»
