اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه، «بیانیه پایانی اجلاس سران اتحادیه عرب در بغداد» را درباره جزایر سهگانه ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک، و ابوموسی «غیرقابلقبول» توصیف کرد.
به گفته بقائی، تهران «هرگونه ادعا در این خصوص را مغایر با اصول بنیادین منشور ملل متحد و حقوق بینالملل مبنی بر احترام به تمامیت سرزمینی و حاکمیت ملی کشورها و نیز اصل حسن همجواری میداند.»
شرکت هواپیمای فلایناس متعلق به عربستان سعودی برای نخستین بار در یک دهه گذشته، پروازهای ویژه زائران ایرانی به عربستان را از سر گرفت.
نخستین پرواز این هواپیمایی، شنبه، ۲۸ اردیبهشت در فرودگاه خمینی به زمین نشست. خبرگزاری فرانسه، به نقل از یک مقام مسئول در سازمان هواپیمایی کشوری عربستان سعودی اعلام کرد که پروازهای دیگری از مشهد به برنامههای شرکت فلایناس اضافه خواهد شد و به این ترتیب بیش از ۳۵ هزار زائر ایرانی با این شرکت هواپیمایی به عربستان سفر خواهند کرد.
روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی و عربستان پس از حمله به سفارتخانه و کنسولگری این کشور در شهرهای تهران و مشهد در زمستان ۱۳۹۴ بهطور کامل قطع شد و به دنبال آن پروازهای مسافربری و تجاری میان دو کشور متوقف شد.
مناسبات جمهوری اسلامی و عربستان سعودی، اسفند ۱۴۰۱ با میانجیگری چین از سرگرفته شد. پس از این توافق، پروازهای تجاری میان دو کشور و همینطور انتقال زائران با پرواز ایرانایر به عربستان از شهریور ۱۴۰۳ از سر گرفته شد اما همچنان هیچیک از شرکتهای هواپیمایی سعودی پروازی به فرودگاههای ایران نداشتند.
به نقل از مقامات هوایی ایران در مراسم حج امسال، شرکت فلایناس مسافرانی را از تهران و مشهد به جده و مدینه منتقل میکند و باقی پروازها از شهرهای دیگر به عربستان با شرکت ایرانایر انجام میشود.
جاناتان هال، مشاور دولت بریتانیا اعلام کرد افرادی که به سپاه پاسداران کمک میکنند، باید با «تمام قدرت قانون» مجازات شوند. این اظهارات در آستانه انتشار گزارشی از سوی وزارت کشور بریتانیا عنوان شده که چارچوب حقوقی تازهای برای برخورد با سپاه پاسداران را مشخص خواهد کرد.
بر اساس این گزارش که از سوی جاناتان هال، مشاور مستقل دولت در امور قوانین ضد تروریسم تهیه شده، قرار نیست سپاه پاسداران همانند گروههایی چون حماس یا القاعده بهعنوان یک سازمان تروریستی رسمی شناخته شود، اما در عوض در چارچوبی موسوم به «نامگذاری شبه-ممنوع» (proscription-like designation) قرار خواهد گرفت تا از هرگونه کمک یا همکاری با این نهاد جلوگیری شود.
هال در گفتوگو با بیبیسی تاکید کرد: «من معتقدم قانون فعلی تروریسم ابزار مناسبی برای این هدف نیست. سپاه پاسداران بخشی رسمی از دولت ایران است و هدف این نیست که آن را بهعنوان یک گروه تروریستی معمول معرفی کنیم.»
او افزود: «اما من این نکته را بررسی کردهام که آیا میتوان یک سازوکار جایگزین و شبیه به ممنوعیت ایجاد کرد یا خیر. تردیدی نیست که مقامهای امنیتی برای مقابله با این تهدید خاص به ابزارهای بیشتری نیاز دارند.»
«اطلاعرسانی عمومی برای بازدارندگی حیاتی است»
هال گفت لازم است تدابیر لازم اتخاذ شود تا مردم بدانند که کمک به سپاه، آنها را با شدیدترین مجازاتهای قانونی روبهرو خواهد کرد.
او افزود: «ما به درک عمومی بسیار بیشتری درباره این تهدید نیاز داریم. مثلا اگر یک خلافکار سازمانیافته مبلغی پول بگیرد تا به یک کنیسه حمله کند، باید آگاه باشد که اگر این کار را انجام دهد، با تمام قدرت قانون مواجه خواهد شد.»
جاناتان هال گفت: «افرادی از جمله خلافکاران حرفهای، نیروهای نظامی سابق که ممکن است برای انجام ماموریتهایی پول بگیرند، باید نسبت به تهدیدهای ایران آگاهی بیشتری پیدا کنند. ما باید این پیام را به روشنی به همه کسانی که ممکن است به ایران و سپاه کمک کنند منتقل کنیم که اگر وارد همکاری با این نهاد شوید و برای آنها نقشه اجرا کنید، قانون بیهیچ اغماضی با شما برخورد خواهد کرد.»
هال همچنین هشدار داد که تواناییهای فضای مجازی، اجرای قانون را پیچیدهتر کرده است: «اینترنت این امکان را به عضو سپاه، حتی در پشت میزش در تهران، میدهد که بستهای از وظایف را در فضای مجازی ارسال کند و آشوبی در آمریکا ایجاد کند. تا کنون، دو توطئه بزرگ وجود داشته است: یکی برای ترور جان بولتون، مقام امنیت ملی سابق آمریکا، و دیگری برای ترور رییسجمهوری، دونالد ترامپ. همه اینها از تهران و با استفاده از اینترنت هماهنگ شدهاند.»
او افزود: «پس باید دو مسئله را جدی گرفت؛ نخست اینکه مردم از تهدید آگاه شوند تا فریب نخورند و وارد همکاری با ایران نشوند. دوم اینکه بیرحمانه بر چگونگی سوءاستفاده از اینترنت تمرکز کنیم.»
تهدید امنیتی اعلامشده
منابع دولتی اعلام کردهاند که گزارش جاناتان هال چارچوب حقوقی لازم برای نامگذاری گروههایی نظیر سپاه پاسداران را، که به دولتهای خارجی وابستهاند، مشخص خواهد کرد.
پیشتر در ماه مارس، وزارت کشور بریتانیا اعلام کرد که ایران و تمام عوامل وابسته به آن به عنوان «تهدید امنیتی» شناخته خواهند شد و ملزم به ثبت رسمی فعالیتهای خود در بریتانیا هستند؛ در غیر این صورت، با مجازات پنج سال زندان مواجه خواهند شد.
دن جارویس، وزیر امنیت بریتانیا، تاکید کرد که کل ساختار حکومت ایران، از جمله سپاه پاسداران و سازمان اطلاعات آن، در بالاترین سطح طبقهبندی ثبت جدید «نفوذ خارجی» قرار خواهد گرفت.
تلاش برای تروریست خواندن سپاه
روزنامه تلگراف، دوشنبه ۲۹ اردیبهشت در گزارشی نوشت: «دولتهای متوالی در بریتانیا تاکنون بهدلیل نگرانی از پیامدهای دیپلماتیک در رابطه با تهران و پیچیدگیهای حقوقی، از تروریستی خواندن رسمی سپاه خودداری کردهاند.»
با این حال، ایوت کوپر، وزیر کشور بریتانیا، تاکید کرده است: «ما باید قدرتهای خود را برای حفاظت از امنیت ملی تقویت کنیم. تهدیدات دولتی در خاک ما قابل تحمل نیستند.»
در هفتههای اخیر، موجی از نگرانیها درباره تهدیدات فزاینده از سوی جمهوری اسلامی در خاک بریتانیا باعث تغییر رویکرد نهادهای امنیتی شده است.
تنها چند روز پیش، سه پناهجوی سابق ایرانی به اتهام جاسوسی برای حکومت ایران در دادگاه حاضر شدند. همچنین، پنج مرد ایرانی در ارتباط با نقشهای مشکوک برای حملهای تروریستی، که گفته میشود هدف آن سفارت اسرائیل در لندن بوده، بازداشت شدند.
بیش از ۵۵۰ نماینده مجلس و اعضای مجلس اعیان بریتانیا، از جمله لرد کیناک (رهبر سابق حزب کارگر)، سر ایان دانکن اسمیت (رهبر سابق حزب محافظهکار) و سولا براورمن (وزیر کشور سابق) با ارسال نامهای به سر کییر استارمر، رهبر حزب کارگر و نخستوزیر بریتانیا، از او خواستهاند که سپاه را رسما یک گروه تروریستی اعلام کند.
در حال حاضر، اگر گروهی در بریتانیا به عنوان تروریستی شناخته شود، هرگونه ابراز حمایت از آن میتواند تا شش ماه حبس در پی داشته باشد و عضویت یا جذب عضو برای آن گروه تا ۱۴ سال زندان را به همراه دارد.
جمهوری اسلامی، کاردار بریتانیا را به دلیل دستگیری اتباع ایرانی به اتهام زمینهسازی برای اقدام تروریستی احضار کرد.
پلیس ضدتروریسم بریتانیا شامگاه شنبه ۲۷ اردیبهشت خبر داد چهار مرد ایرانی از مجموع هشت ایرانی را که حدود دو هفته پیش از آن به ظن برنامهریزی برای حملهای تروریستی بازداشت شده بودند، آزاد شدهاند، اما تحقیقات در این پرونده همچنان ادامه دارد.
پلیس بریتانیا اعلام کرد چهار مرد ۲۹، ۴۰، ۴۶ و ۲۹ سالهای که ۱۳ اردیبهشت با استناد به قانون مبارزه با تروریسم بازداشت شده بودند، آزاد شدند.
فرد پنجمی نیز که ۲۴ سال دارد و پیشتر بر اساس قانون پلیس بریتانیا و با استناد به شواهد کیفری بازداشت شده بود، پس از مدتی با قرار وثیقه و تحت شرایط مشخص آزاد شد.
پیشتر پلیس ضدتروریسیم بریتانیا در جریان دو عملیات جداگانه، هشت نفر از جمله هفت شهروند ایرانی را در نقاط مختلف این کشور بازداشت کرده بود.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، با تاکید بر ضرورت برچیده شدن برنامه هستهای و از جمله غنیسازی اورانیوم ایران گفت: «اگر قادر به غنیسازی در هر سطحی باشید، در واقع میتوانید بهسرعت به غنای تسلیحاتی برسید.»
روبیو در گفتوگویی با شبکه سیبیاس نیوز افزود: « این یک واقعیت بنیادی است و همه از آن مطلعاند، و این همان مشکلی بود که توافق اوباما داشت.»
روبیو با اشاره به اینکه هدف نهایی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، این است که «ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست یابد»، افزود: «در واقع، او نه تنها میخواهد ایران دنبال سلاح هستهای نرود، بلکه میخواهد ایران کشوری ثروتمند، صلحطلب و شکوفا باشد، جایی که مردم آن خوشحال باشند.»
وزیر امور خارجه آمریکا با ابراز امیدواری از اینکه «این نتیجه از طریق مسیر دیپلماتیک و مسالمتآمیز حاصل شود» گفت: «قصد نداریم مذاکرات را در رسانهها انجام دهیم، چون این کار رسیدن به نتیجه را دشوار میکند، اما هدف نهایی این است؛ ایرانی بدون سلاح هستهای و بدون توانایی تهدید همسایگانش، بهویژه اسرائیل.»
رحمتالله نوروزی، نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس، با بیان اینکه «در کشور ما پنج الی شش برابر کشورهای بزرگ دنیا انرژی مصرف میشود»، گفت: «تکنولوژی، علم و دانش پیشرفت کرده و مسئولین می توانند مشترکان پر مصرف را ردیابی و با آنها برخورد کنند.»
او افزود: «ما در حال حاضر هدر رفت انرژی زیاد داریم این در حالی است که بر اساس آموزههای دینی، توصیههای ائمه، امام راحل و رهبری نباید اسراف کنیم.»
