روزنامه تایمز اسرائیل در گزارشی نوشت جمهوری اسلامی در مذاکرات هفته گذشته در عمان، پیشنهادی سهمرحلهای برای توافق هستهای به ایالات متحده ارائه داده که در آن، غنیسازی اورانیوم به ۳/۶۷ درصد (سطح توافق برجام در سال ۲۰۱۵) محدود میشود.
ایراناینترنشنال پنجشنبه در گزارشی اختصاصی (پشت پرده مذاکرات مسقط: پیشنهاد سهمرحلهای جمهوری اسلامی برای توافق هستهای با آمریکا) نوشت از طریق منابع دیپلماتیک در تهران مطلع شده که جمهوری اسلامی در جریان مذاکرات شنبه گذشته در مسقط، طرحی سهمرحلهای را به آمریکا پیشنهاد داده که هدف آن کاهش تنشهای هستهای در ازای رفع تحریمها و دسترسی به داراییهای مسدود شده ایران است.
منابع ایراناینترنشنال گفتند جمهوری اسلامی پیشنهاد کرده که در گام دوم اگر ایالات متحده تروئیکای اروپایی (بریتانیا، آلمان و فرانسه) را متقاعد کند از فعالسازی مکانیسم بازگشت تحریمهای سازمان ملل (مکانیسم ماشه) صرفنظر کند و بخشی از تحریمهای آمریکا علیه ایران لغو شود، تهران غنیسازی در سطح بالا را کاملا متوقف میکند و بازرسیهای آژانس به حالت عادی باز خواهد گشت.
در این گام، جمهوری اسلامی متعهد میشود پروتکل الحاقی را نیز اجرا کند.
در بسته پیشنهادی عراقچی به ویتکاف آمده است در گام سوم و پایانی، در صورت تصویب توافقنامه جامع هستهای در کنگره آمریکا و لغو همه تحریمهای اولیه (تحریمهای مصوب کنگره) و تحریمهای ثانویه، جمهوری اسلامی با انتقال اورانیوم غنیشده خود با خلوص بالا به کشور ثالث موافقت میکند.
واکنش کارشناسان امنیتی
فرد فلیتس، نایب رییس مرکز امنیت آمریکا در موسسه امریکن فرست پالیسی و رییس سابق کارکنان شورای امنیت ملی آمریکا در واکنش به این پیشنهاد تهران نوشت: «این یک پیشنهاد وحشتناک است. ایران هیچ دلیلی برای غنیسازی اورانیوم ندارد. حتی ۳/۶۷ درصد هم فقط چند هفته با سطح تسلیحاتی فاصله دارد و ایران میخواهد فقط موقتا آن را محدود کند.»
این تحلیلگر امنیتی پیشنهاد ایران را «یک تاکتیک فریبکارانه» توصیف کرد که هدفش «خرید زمان برای ادامه برنامه تسلیحاتی» است و نباید آن را بهعنوان گامی واقعی برای توافق در نظر گرفت.
گرگوری برو از اندیشکده اوراسیا گروپ هم در واکنش به این گزارش تاکید کرد ایران برخلاف گذشته، خواستار آن شده که توافق احتمالی با ایالات متحده در کنگره تصویب شود.
برو گفت این اقدام میتواند توافق را الزامآورتر و از آسیبپذیری در برابر تغییرات سیاسی در واشینگتن محافظت کند.
به گفته برو، پیشنهاد ایران از نظر ساختار، تقریبا همان توافق برجام ۲۰۱۵ است که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد اما در سطح دیپلماتیک، تلاش برای رسمیسازی و الزامآور کردن آن از طریق تصویب در کنگره، تغییر مهمی به شمار میرود.
موسسه ایتالیایی مطالعات سیاسی بینالمللی، در گزارشی به نقل از منابع آگاه ایتالیایی و بینالمللی اعلام کرد دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا شنبه در هتلی در رم و با حضور استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان برگزار خواهد شد.
ایتالیا مستقیما در مذاکرات شرکت نمیکند اما احتمال حضور تشریفاتی آنتونیو تایانی، وزیر خارجه این کشور در حاشیه گفتوگوها وجود دارد.
رم، مقصدی بیطرف پس از مخالفت تهران با لندن، پاریس و برلین
گزارشها حاکیست که انتخاب رم نتیجه پیشنهاد عمان برای انتقال مذاکرات از خلیج فارس به اروپا با هدف تسهیل سفر تیم آمریکایی بوده است.
ایران شرط کرده بوده مذاکرات در کشورهای انگلیس، فرانسه یا آلمان برگزار نشود و در نتیجه، ایتالیا بهعنوان گزینهای بیطرف پذیرفته شده است.
بیشتر بخوانید: میزبانی ایتالیا برای دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا از آزادی چچیلیا سالا کلید خورد؟
پیمان جبلی، رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، در آستانه برگزاری دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در رم اعلام کرد پوشش خبری مذاکرات باید «دقیق، مبتنی بر سیاستهای نظام و با در دست گرفتن روایت اول» باشد.
او افزود: «اما پخش زنده مذاکرات در رم در اختیار ما نیست.»
شبکه اسرائیلی «کان» به نقل از یک مقام اسرائیلی گزارش داد که محور اصلی گفتوگوها میان مقامهای اسرائیلی و استیو ویتکاف در پاریس، موضوع جمهوری اسلامی خواهد بود و نه مذاکرات مربوط به آتشبس در غزه.
ساعتی پیش، وبسایت خبری والانیوز به نقل از سه منبع اسرائیلی گزارش داد که ران درمر، مشاور ارشد بنیامین نتانیاهو و وزیر امور استراتژیک اسرائیل و دیوید بارنئا، رییس موساد، بهطور محرمانه به پاریس سفر کردهاند تا با ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا، درباره پرونده هستهای جمهوری اسلامی گفتوگو کنند.
آرش نجفی، رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در مصاحبه با ایلنا گفت در صورت توافق با آمریکا، زمینه برای سرمایهگذاری خارجی حتی از سوی واشینگتن فراهم خواهد شد و ایران میتواند از فناوریها و سرمایه آمریکاییها برای توسعه میادین نفت و گاز استفاده کند.
او تاکید کرد تحقق چنین سناریویی وابسته به «نوع و کیفیت توافقات احتمالی با آمریکا» است و ابراز امیدواری کرد که توافق اولیه تا خرداد حاصل شود.
نجفی همچنین تصریح کرد اجرای کامل افایتیاف پس از توافق احتمالی ضروری خواهد بود و گفت: «قبلا تصویب افایتیاف را به دلیل حفظ امکان دور زدن تحریمها به تعویق انداختیم اما اگر تحریمها برداشته شوند، اجرای آن دیگر مشکلی ایجاد نمیکند.»
به گفته نجفی، یکی از چالشهای مهم، فاصله سیستم بانکی ایران از سازوکارهای بینالمللی است و در صورت توافق، بازگشت به بازار جهانی نیازمند آموزش و بهروزرسانی جدی بانکها و نهادهای مالی خواهد بود.
