شبکه خبری سیانان دوشنبه ۲۶ آذر به نقل از دو مقام آمریکایی و یک مقام غربی گزارش داد در پی سرنگونی حکومت بشار اسد، روسیه عملیات خروج بخش قابل توجهی از نیروها و تجهیزات نظامی خود از سوریه را آغاز کرده است.
ترامپ دوشنبه ۲۶ آذر در جریان یک نشست خبری در مارالاگو فلوریدا به سرنگونی حکومت اسد به دست گروههای مسلح مخالف به رهبری تحریر شام پرداخت و گفت: «فکر میکنم ترکیه بسیار هوشمندانه عمل کرده است. ترکیه یک تصرف غیردوستانه [در سوریه] انجام داد، بدون اینکه تلفات جانی زیادی در پی داشته باشد.»
او همچنین بشار اسد را «قصاب» خواند و اضافه کرد آنچه او در قبال کودکان سوری انجام داد، وحشتناک بود.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۱ آذر سقوط اسد را «محصول یک نقشه مشترک» آمریکایی و اسرائیلی خواند و گفت سوریه از مخالفان پس گرفته میشود.
خامنهای همچنین با اشاره تلویحی به ترکیه افزود «یک دولت همسایه سوریه» نقشی «آشکار» در سرنگونی حکومت اسد ایفا کرده است.
جنگ داخلی سوریه که با تظاهرات مسالمتآمیز مردم این کشور علیه حکومت اسد در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، بیش از ۵۰۰ هزار کشته و شش میلیون آواره بر جای گذاشت.
ورود داعش از یک سو و نیروهای حامی حکومت اسد، نظیر سپاه پاسداران، روسیه و حزبالله از سوی دیگر به مناقشه سوریه، علاوه بر تلفات جانی، اقتصاد این کشور را به ویرانی کشاند و زیرساختهای آن را به شکل گستردهای تخریب کرد.
در نهایت مخالفان مسلح اسد در یک عملیات غافلگیرکننده ۱۱ روزه که از ادلب و حلب آغاز شد، توانستند به پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه پایان دهند.
ناظران تحولات اخیر سوریه را ضربهای بزرگ به نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی میدانند و معتقدند سرنگونی حکومت اسد توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر خواهد داد.
هشدار قاطع ترامپ به حماس
ترامپ در نشست خبری خود بار دیگر تاکید کرد گروگانهای در بند حماس در نوار غزه باید پیش از آغاز به کار دولت جدید آمریکا آزاد شوند.
ترامپ ۲۰ ژانویه (اول بهمن) رسما قدرت را در کاخ سفید به دست خواهد گرفت.
او به حماس هشدار داد: «اگر گروگانها تا آن تاریخ به خانه بازنگردند، اوضاع بهشدت بحرانی خواهد شد.»
او خواستار برقراری آتشبس در غزه شد و گفت در صورتی که این امر تا اول بهمن محقق نشود، «وضعیت خوشایندی در پیش نخواهد بود».
اظهارات ترامپ در حالی مطرح میشوند که مذاکرات برای برقراری آتشبس میان حماس و اسرائیل همچنان ادامه دارد.
یک مقام ارشد اسرائیلی ۲۶ آذر به خبرنگار اکسیوس گفت هنوز اختلافاتی در مذاکرات آتشبس غزه وجود دارد، اما این اختلافات «قابل حل» هستند.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفتند.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، تاکنون بیش از ۴۵ هزار کشته و ۱۰۶ هزار زخمی بر جای گذاشته است.
خودداری ترامپ از اظهار نظر درباره احتمال حمله به تاسیسات هستهای ایران
ترامپ در پاسخ به سوالی درباره احتمال حمله پیشگیرانه آمریکا به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی در دولت آتی ایالات متحده گفت: «این یک پرسش عالی است، اما چرا باید پرسش درباره چنین موضوعی را با بله یا خیر پاسخ دهم؟»
او همچنین از پاسخ به سوالی درباره حمایت احتمالی واشینگتن از حمله اسرائیل به تاسیسات هستهای در ایران خودداری کرد.
ترامپ روز ۲۲ آذر در گفتوگو با مجله تایم احتمال حمله نظامی به ایران را رد نکرد و گفت: «هر چیزی ممکن است رخ دهد.»
مقامهای نظامی اسرائیل ۲۲ آذر اعلام کردند پس از تضعیف گروههای نیابتی تهران در خاورمیانه و سقوط رژیم اسد در سوریه، فرصتی برای حمله به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی به وجود آمده است.
ترامپ: زلنسکی باید برای توافق با پوتین آماده شود
رییسجمهوری منتخب آمریکا در نشست خبری خود مجددا بر لزوم خاتمه رویارویی نظامی روسیه و اوکراین تاکید کرد و هشدار داد شرایط جنگ اوکراین پیچیدهتر از مناقشه خاورمیانه است.
ترامپ گفت ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، باید برای توافق با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، آماده شود.
او افزود از دیدن تصاویر «کشتار» در مناقشه اوکراین آزردهخاطر شده است و برای پایان دادن به این درگیریها، با زلنسکی و پوتین صحبت خواهد کرد.
رییسجمهوری منتخب آمریکا از پاسخ به این پرسش که آیا اوکراین باید برای خاتمه مناقشه کنونی، با الحاق بخشی از خاک خود به سوریه موافقت کند یا خیر، خودداری کرد.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین پنجم اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز مناقشه کنونی، روسیه حدود یک پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
روسیه پس از حمله به اوکراین، همهپرسیهایی با اجبار همگانی به رای دادن، در چهار منطقه لوهانسک، دونتسک، خرسون و زاپوریژیای اوکراین برگزار کرد. مسکو در مهر ۱۴۰۱ اعلام کرد بر اساس نتایج این همهپرسیها، این چهار منطقه به خاک روسیه ملحق شدند.
این منابع آگاه عقبنشینی روسیه از سوریه را «گسترده و حایز اهمیت» خواندند و گفتند این روند از هفته گذشته کلید خورده است.
آنها در عین حال افزودند هنوز مشخص نیست عقبنشینی روسیه از سوریه امری دائمی خواهد بود یا خیر.
ارتش روسیه در زمان حکومت اسد در پایگاه دریایی طرطوس و پایگاه هوایی حمیمیم لاذقیه مستقر بود.
گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکایی و غربی نشان میدهد مسکو در تلاش است موضع تحریر شام، گروه حاکم بر دمشق، را برای مذاکره درباره ادامه فعالیتهای نظامی روسیه در سوریه جویا شود.
منابع آگاه به سیانان گفتند روسیه به دنبال حفظ موقعیت راهبردی خود در سوریه است، اما هنوز مشخص نیست که تحریر شام نیز به چنین توافقی تمایل دارد یا خیر.
پیشتر در ۲۳ آذر، میخاییل بوگدانوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه، اعلام کرد مسکو در تماس مستقیم با تحریر شام است و این ارتباطات به گونهای «سازنده» پیش میرود.
بوگدانوف با تاکید بر تمایل مسکو برای حفظ دو پایگاه نظامی خود در سوریه گفت این پایگاهها با هدف «مبارزه با داعش و تروریسم بینالمللی» ایجاد شدهاند.
دو مقام آمریکایی ۲۶ آذر در مصاحبه با سیانان خبر دادند روسیه انتقال تجهیزات نیروی دریایی خود از سوریه به لیبی را آغاز کرده است.
یک مقام دفاعی نیز گفت مسکو با افزایش فشار بر خلیفه حفتر، فرمانده «ارتش ملی لیبی»، به دنبال آن است تا تسلط و نفوذ خود را در یک بندر در بنغازی تقویت کند.
او افزود در صورت خروج روسیه از پایگاه طرطوس و ناتوانی آن در استقرار در بندری در لیبی، مسکو نفوذ خود در دریای مدیترانه را از دست خواهد داد و قدرتش در جبهه جنوبی ناتو از بین خواهد رفت.
این مساله تبعات دیگری نیز برای مسکو خواهد داشت؛ عقبنشینی از طرطوس، حتی بهصورت موقت، فرآیند انتقال محمولههای غیرقانونی میان روسیه و آفریقا را دشوارتر میکند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هفته گذشته بر لزوم برقراری ارتباط میان مسکو و گروههای حاکم بر سوریه تاکید کرد.
او افزود: «باید با کسانی که کنترل اوضاع را [در سوریه] در دست دارند، در تماس باشیم زیرا تاسیسات و پرسنل ما آنجا هستند.»
بشار اسد ۲۶ آذر در بیانیهای اعلام کرد تا نخستین ساعات یکشنبه هشتم دسامبر (۱۸ آذر) در دمشق حضور داشته اما پس از «نفوذ نیروهای تروریستی» به پایتخت، با هماهنگی «متحدان روسی» به پایگاه هوایی حمیمیم در لاذقیه منتقل شده است.
اسد گفت با ادامه وخامت اوضاع میدانی در منطقه، پایگاه حمیمیم هدف حملات مداوم پهپادی قرار گرفت و روسیه عصر هشتم دسامبر دستور تخلیه فوری این پایگاه را صادر کرد.
اسد پس از خروج از سوریه، به مسکو گریخت. مقامهای روسیه اعلام کردند به دلایل «بشردوستانه» به او پناهندگی دادهاند.
