کرملین: روسیه صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی را نمی‌پذیرد

یک منبع به گاردین گفت رومن آبراموویچ در پی مسمومیت برای چند ساعت بینایی خود را از دست داده بود و در ترکیه در یک کلینیک تحت درمان قرار گرفت.

به گزارش این روزنامه آمریکایی، جمعیت ۲۸۵ هزار نفری چرنیهف، واقع در ۱۵۳ کیلومتری شمال کی‌یف، از چند روز پیش و پس از بمباران پلی مهم در شهر، بیشتر و بیشتر از باقی کشور جدا افتاده‌‌اند.

بسیاری از ساکنان شهر در زیرزمین‌ها پناه گرفته‌اند و آنانی که تلاش می‌کنند بگریزند، با خطر آتش توپخانه مواجه‌اند.

به‌ گفته مقام‌های اوکراینی، با تخریب این پل، راه دیگر فرار از چرنیهف و رساندن کمک‌های بشردوستانه به این شهر قطع شده و با برقی که هر از چند گاهی در گوشه‌ای وصل می‌شود، اطلاع به‌موقع از اخبار این شهر دشوار است.

مردی ۳۸ ساله به‌نام الکس، که اهل همین شهر است و با تیم‌های کمک‌های بشردوستانه برای رساندن کمک لازم به شهروندان چرنیهف همکاری می‌کند، روایت آنچه را به چشم دیده، طی هفت روز متوالی برای واشینگتن پست فرستاده است.

به‌ گزارش واشینگتن‌پست، باطری موبایل الکس بیشتر وقت‌ها خالی می‌شود، اما هر وقت موبایلش کار کند پیام صوتی، عکس و ویدیو می‌فرستد. گزارش زیر، روایت هفت‌روزه الکس از وضعیت چرنیهف در محاصره نیروهای روسیه است.

روز اول؛ الکتریسیته، گاز و گرما نیست

به‌ گزارش الکس، نیروهای روسیه لوله‌های آب را هدف می‌گیرند تا آب شهر را قطع کنند؛ او می‌گوید که تقریبا تمام شهر برای دو روز آب نداشت و آب بعدتر کم‌کم و با فشار کم برگشت. الکس می‌گوید که برق نیست و سیستم‌های گرمایشی شهر هم از کار افتاده است.

بر اساس اظهارات الکس، گذرگاه بشردوستانه هنوز در چرنیهف ایجاد نشده و هیچ گذرگاهی از بزرگراه کی‌یف-چرنیهف نمی‌گذرد؛ آنانی که راه فرار را انتخاب می‌کنند از جاده‌ای عجیب و خطرناک و گل‌آلود به سمت «آنیسف» فرار می‌کنند.

الکس می‌گوید بسیاری از مردم گاز ندارند و در حیاط‌های اشتراکی مجتمع‌های مسکونی جمع می‌شوند و آتش روشن می‌کنند و دیگ بزرگی از سوپ بار می‌گذارند. برق و گاز و سیستم گرمایشی در کار نیست.

بر اساس مشاهدات الکس، موجودی سوپرمارکت‌ها رو به اتمام است و پیدا کردن گوشت و لبنیات ممکن نیست. پیدا کردن غذای کودک فاجعه‌بار است. البته غذای بچه به شهر آورده می‌شود اما مقدار آن خیلی کم است و راننده‌هایی که این محصولات را می‌آورند زیر بمباران جاده‌ها خود را به چرنیهف می‌رسانند. این راننده‌ها دارو، غذای بچه و پوشک می‌آورند.

به‌ گزارش این شاهد عینی، وضعیت دارو بهتر از غذا نیست. داروخانه‌ها خالی و صف طولانی است و حتی اگر کسی سر صف برسد تضمینی برای تامین آنچه نیاز دارد نیست.

الکس می‌گوید که نظامیان معتقدند نیروهای روسیه نمی‌توانند چرنیهف را تصرف کنند. او می‌گوید بمب‌های منفجرنشده زیادی در حیاط و روی سقف خانه‌ها و داخل حیاط‌های پشتی افتاده است.

او وضعیت اینترنت را کمی بهتر از روزهای گذشته توصیف می‌کند.

روز دوم؛ فاجعه انسانی در دل شهر

به‌ گزارش الکس، حملات هوایی شبانه ادامه دارد و یک مجتمع مسکونی هدف حمله قرار گرفته است.

او می‌گوید روس‌ها از همه طرف شهر را با آتش توپخانه و راکت پرتابی آماج حمله قرار داده‌اند و از آتش توپخانه و راکت پرتابی استفاده می‌کنند.

به‌ گفته این شهروند، وضعیت انسانی در چرنیهف همچنان بد است. صف طولانی مقابل فروشگاه‌هایی که تقریبا خالی است تشکیل می‌شود. مردم به‌دنبال غذا در شهر سرگردان‌اند. داروخانه‌ها دارو ندارند و تنها مراکز داوطلبانه دارو دارند. غذا هم در دست همین مراکز است. مردم در حال فرارند و از گذرگاه‌هایی می‌گریزند که امن نیست و به آنها شلیک می‌شود.

الکس گفت به ماشین دوستش شلیک شده ولی او شانس آورده که سرنشینان آسیب ندیده‌اند و تیر به صندوق عقب اصابت کرده است.

الکس افزود مردم تلاش می‌کنند یکدیگر را پیدا کنند چون سه روز است که برق نیست و ارتباطاتی هم در کار نیست. آب برگشته است ولی در کل شرایط همان افتضاحی است که بود.

روز سوم؛ مردم گرسنگی می‌کشند

به‌ گزارش الکس، بمباران شدیدی در سراسر شهر وجود دارد و مشکل غذا بغرنج و بغرنج‌تر می‌شود. الکس و همکارانش به مراکز داوطلبانه، موادغذایی مانند هویچ و سیب‌زمینی می‌برند تا کسانی که حداقل غذا را در خانه دارند بتوانند چیزی برای خوردن داشته باشند. الکس از صف‌های طویل مقابل سوپرمارکت‌ها می‌گوید و خرید غذایی که ممکن نیست.

به‌ گزارش الکس، نیروهای روسیه تلاش می‌کنند به تاسیسات آبی شهر حمله کنند. چهار نفر کشته‌ شده‌اند. الکس می‌گوید این سیاست عامدانه نیروهای روسیه برای نابود کردن زیرساخت شهر و به وجود آوردن فاجعه انسانی است که همین حالا هم وجود دارد. او می‌گوید که همچنان گذرگاه بشردوستانه‌ای وجود ندارد.

بنا بر اظهارات الکس، مردم شهر تلفن می‌زنند و التماس می‌کنند تا چیزی برایشان برده شود تا بخورند. اما برق و گازی برای پخت‌وپز نیست. الکس می‌گوید جیره غذایی خشک لازم است اما موجود نیست.

بنا بر مشاهدات الکس، مردم آنچه را که دارند بین خودشان دادوستد می‌کنند. او می‌گوید که قیمت سوخت خیلی بالا رفته، چون اصلا سوختی موجود نیست؛ فرار از چرنیهف دشوار شده، ولی در شهر هم چیزی برای خوردوخوراک نمانده است. برخی در شهر می‌چرخند و خوراکی‌هایشان را قسمت می‌کنند. کسی به الکس و همکارانش کمی کلوچه داده است.

او می‌گوید «کلوچه‌ها را قسمت می‌کنیم و به مردم می‌دهیم. اما کلوچه غذا نیست و مردم غذا احتیاج دارند.» الکس می‌گوید موادغذایی فقط می‌توانند بار کامیون شود و به این شهر آورده شوند و کامیون‌ها هم نمی‌توانند برانند. او شرایط را بسیار ناراحت‌کننده توصیف می‌کند.

روز چهارم؛ آب تمام شهر قطع است

به‌گزارش الکس در روز چهارم، آب شهر برای کل روز قطع شد و بمباران‌های شدید ادامه داشت. او می‌گوید که حملات حساب‌شده نیست و مناطق مسکونی هم هدف حمله قرار می‌گیرد. الکس می‌گوید پیدا کردن غذا دشوار و دشواتر می‌شود.

روز پنجم؛ اینترنت قطع است

واشینگتن پست می‌نویسد که روز پنجم خبری از الکس نبود. اینترنت او قطع بود.

روز ششم؛ همه‌چیز غم‌آلود است

اما الکس در ششمین روز اعلام کرد که وضعیت شهر در دو روز گذشته، تنها بمباران و خمپاره و آتش توپخانه بوده و بس. ارتش روسیه به شهر نزدیک‌تر شده و مرکز شهر و هر جایی که بتواند هدف حمله قرار می‌دهد.

وضعیت در حال بدتر شدن است. آب نیست، برق نیست، سیستم گرمایشی از کار افتاده و محصولات کمتر و کمتری موجود است. الکس شرایط را بسیار ناراحت‌کننده توصیف می‌کند. او می‌گوید که نظامیان اوکراینی می‌گویند که در حال جنگ‌اند.

روز هفتم؛ رنج چرنیهف برجاست

الکس روز هفتم را روزی مانند شش روز پیش از آن توصیف کرد. به‌ گفته او، کمبود غذا همچنان برجاست و کمک‌های بشردوستانه به‌کندی و در مقدار کم به شهر می‌رسد. او و همکارانش در حال رساندن غذا به مردم هستند. او وضعیت چرنیهف را در یک جمله خلاصه کرد: «چرنیهف همچنان رنج می‌کشد.»

پسکوف روز دوشنبه به خبرنگاران همچنین گفت که هیچ پیشرفتی نیز درباره احتمال دیدار میان ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی روسای جمهور روسیه و اوکراین حاصل نشده است.

به گزارش رویترز، پوتین روز یکشنبه در تماسی تلفنی با رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه پذیرفت که دور جدیدی از مذاکرات میان مقام‌های مسکو و کی‌یف در استانبول برگزار شود.

دور پیشین گفت‌وگوهای حضوری میان روسیه و اوکراین در روز دهم مارس در آنتالیا برگزار شد و از آن پس، آنان بارها از طریق ارتباط ویدئویی با یکدیگر ملاقات کردند.

با این حال، سخنگوی کرملین گفت که به دلیل پیشرفت اندک در مذاکرات، مهم است که این گفت‌وگو به صورت حضوری برگزار شود.

پیشتر یک مقام ارشد ترکیه اعلام کرده بود که مذاکرات استانبول در روز دوشنبه برگزار خواهد شد، اما رییس هیات اوکراینی به رویترز گفت که زمان شروع مذاکرات به زمان رسیدن هیات‌ها به محل برگزاری مذاکرات بستگی دارد.

مقام‌های اوکراینی در روزهای اخیر بارها گفته‌اند که از نظر آنان، روسیه اکنون تمایل بیشتری برای سازش با دولت اوکراین دارد، زیرا امید مسکو برای تغییر دولت در کی‌یف کاهش یافته و در پی مقاومت اوکراین، خسارات زیادی به ارتش روسیه وارد شده است.

یک ماه پس از آغاز تهاجم روسیه، هفته گذشته، روسیه اعلام کرد که تمرکز ارتش این کشور بر شرق اوکراین است؛ جایی که جدایی‌طلبان طرفدار روسیه حضور دارند.

هر چند به نظر می‌رسد که مواضع روسیه و اوکراین درباره بی‌طرف ماندن اوکراین به یکدیگر نزدیک شده، اما هنوز نشانه‌ای از توافق درباره ادعاهای ارضی روسیه درباره کریمه و واگذاری مناطق شرق اوکراین به جدایی‌طلبان به چشم نمی‌خورد.

زلنسکی در این زمینه گفت: «در دور بعدی مذاکرات صلح با روسیه که قرار است در ترکیه برگزار شود، بر حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین اصرار خواهیم کرد.»

در حالی که هنوز چشم‌اندازی برای توقف درگیری‌ها در اوکراین وجود ندارد، شهردار ماریوپل در جنوب اوکراین اعلام کرد ۱۶۰ هزارغیرنظامی بدون برق و گرمایش در این شهر گیر‌افتاده‌اند.

به گفته او، ۲۶ اتوبوس برای تخلیه غیرنظامیان آماده شده اما نیروهای روسی موافقت نکردند که عبور امن آنها را فراهم کنند.

پیشتر وزیر خارجه فرانسه با اشاره به جنگ داخلی سوریه، ماریوپل را «حلب جدید» توصیف کرده است.

اخیرا الکساندر لوکاشنکو، رییس‌جمهور بلاروس، در مصاحبه‌ای با شبکه تی‌بی‌اس ژاپن، درباره تحریکات مداوم اوکراین سخن گفت و افزود بلاروس باید در نهایت به این تحریکات پاسخ دهد. فراخواندن سفیر بلاروس از اوکراین نیز نشانه نامیمون دیگری از احتمال تشدید تنش بین دو کشور است.

علاوه بر این، پیشروی روسیه در اوکراین نیز با کندی بسیار مواجه شده است. روزهاست که پیشروی به‌خصوصی در اطراف کی‌یف و دیگر شهرهای پرجمعیت، مانند خارکیف، دیده نمی‌شود. شهرهای چرنیهف و سومی در شمال اوکراین هم به‌رغم تلاش روسیه در تصرف آنها، همچنان در دست اوکراین است.

در همین حال پنتاگون گزارش‌هایی درباره کمبود نیرو در ارتش روسیه منتشر کرده است. اما بنا بر گزارش وزارت دفاع بریتانیا، ایستایی عملیات نظامی روسیه در شمال اوکراین، ممکن است نشانه دوره‌ای از بازچینی نیروها برای سر گرفتن حملات تمام‌عیار علیه اوکراین باشد و از آنجا که روسیه در بیرون کشیدن سرباز آماده‌جنگ از داخل نیروهای خودش به مشکل برخورده ممکن است به جذب نیرو از بلاروس متوسل شود.

این نیروها یا به عملیات در اطراف کی‌یف خواهند پیوست ویا برای تقویت تلاش روسیه برای محاصره نیروهای اوکراین در شرق این کشور به کار خواهند آمد. احتمال دیگر درباره نیروهای بلاروس، استفاده از آنها در غرب اوکراین برای ایجاد اختلال در زنجیره تامین این کشور است.‌

اگر اینکه روسیه چه استفاده‌ای از بلاروس خواهد کرد را کنار بگذاریم، تمایل خود بلاروس به پیوستن به جنگ اوکراین و جنگیدن در جبهه روسیه چقدر خواهد بود؟ به عوامل مختلف دخیل در چنین تصمیمی نگاهی بیندازیم.

انتخابی دشوار برای لوکاشنکو

نخست اینکه لوکاشنکو و حکومت او خودمختاری ناچیزی در تصمیم‌گیری برای پیوستن یا نپیوستن به جنگ اوکراین دارد و اقدامات پیشین ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه نشان داده که به هر اعمال قدرتی در بلاروس متوسل خواهد شد.

ورود به جنگ اوکراین، لوکاشنکو را در موقعیت متزلزلی قرار می‌دهد و فارغ از اینکه چنین تصمیمی، تصمیم او نیست و تصمیم پوتین خواهد بود، او را بیش از پیش در بلاروس نامحبوب خواهد کرد. چنین اقدامی همچنین می‌تواند باعث اعتراضی گسترده در بلاروس شود که از زمان اعتراضات به تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری و به قدرت رساندن چندباره لوکاشنکو در بلاروس، در آگوست ۲۰۲۰ به این سو، مشاهده نشده است.

به‌علاوه، علاقه نیروهای مسلح بلاروس، که تجربه حقیقی جنگ ندارند، برای جنگ با اوکراین، محدود است. این شامل افراد بازنشسته ارتش بلاروس نیز می‌شود که زمانی مشتاقانه می‌پذیرفتند که در برابر حقوق و بازنشستگی اعطایی روسیه، برای مسکو خدمت کنند ولی حالا در چنین تصمیمی تجدیدنظر خواهند کرد.

خطر از دست دادن حمایت مهم‌ترین حامیان حکومت برای لوکاشنکو به این معناست که او باید محتاطانه بین وابستگی به روسیه و غریزه خود برای بقا، خطی بکشد. لوکاشنکو تاکید کرده که بلاروس کوشیده در جنگ روسیه با اوکراین میانجیگری کند و تا بدین جای کار تلاش این کشور برای مقاومت در برابر تلاش‌های اوکراین و کشورهای غربی برای کشاندن پای این کشور به جنگ، موفقیت‌آمیز بوده است.

در همین حال، لوکاشنکو کوشیده «برگ چین» را هم رو کند. او در ملاقات با سفیر چین در بلاروس تاکید کرد که روابط بلاروس با چین الویت اصلی سیاست خارجه و سیاست اقتصادی بلاروس است. این اقدام لوکاشنکو می‌تواند به‌ اقدامی برای ایجاد تعادل در میزان سلطه روسیه بر بلاروس، از طریق تاکید بر روابط اقتصادی میان چین و بلاروس، تعبیر شود.

روابط اقتصادی بین دو کشور بلاروس و چین، شامل ۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری چین در بلاروس، به‌عنوان بخشی از ابتکار کمربند و جاده چین است. با توجه به درخواست مداوم چین برای تنش‌زدایی از رابطه روسیه و اوکراین، لوکاشنکو احتمالا امیدوار است که پکن از قدرتش در مسکو، برای دور نگه داشتن مینسک از درگیر شدن در جنگ اوکراین استفاده کند.

حساب‌وکتاب پوتین

کار پوتین برای کشاندن احتمالی پای بلاروس به جنگ اوکراین، ممکن است آنچنان که به نظر می‌رسد آسان نباشد. یکی به این دلیل که بی‌ثبات کردن بلاروس به نفع پوتین که محاصره شدن از سوی غرب را نمی‌پسندد، نیست.

در این حالت، کرملین به دنبال حفظ سلطه بر بلاروس و نسبتا در راستا با غریزه بقای لوکاشنکو خواهد بود و احتمال کشیدن پای بلاروس به جنگ اوکراین را کاهش خواهد داد.

از سوی دیگر، ممکن است ایجاد آشوب در مرز با اتحادیه اروپا و با ناتو و کاهش توانایی لوکاشنکو برای معرفی خود در داخل و در عرصه بین‌الملل به‌عنوان رهبری مستقل از مسکو، به کار پوتین بیاید که به دنبال وارونه کردن امنیت و نظم در اروپاست.

دیگر اینکه روسیه به بلاروس اجازه داده تا سال‌ها پرداخت وام‌هایش را به تعویق بیندازد. این خود سرمایه‌های برون‌مرزی برای روسیه ایجاد کرده که بهتر است در بلاروس بماند و حفظ بهتر این سرمایه‌ها در گرو وارد نکردن بلاروس به درگیری با اوکراین است.

بلاروس تا همین نقطه نیز بهای گزافی برای حمایت لوکاشنکو از پوتین پرداخته است. از زمان آغاز جنگ روسیه با اوکراین، مهاجرت در بلاروس، به‌ویژه در سنین مردان جوانی که باید به ارتش بپیوندند، افزایش یافته است. بخش فناوری اطلاعات در بلاروس، به‌ویژه شرکت‌هایی که صاحبان آنان سرمایه‌گذاران خارجی‌اند هم کارکنان بلاروسی‌شان را به کشورهای دیگر منتقل کرده‌اند.

با تشدید تحریم‌های غرب، وضعیت اقتصادی در بلاروس رو به افول خواهد رفت. لوکاشنکو بدون درگیری قدرت را واگذار نمی‌کند و پوتین هم به‌سادگی از سلطه بر بلاروس دست برنخواهد داشت. اما کاهش توانایی روسیه برای سر پا نگه داشتن دولت لوکاشنکو، احتمال به وجود آمدن تغییرات در بلاروس را بالا خواهد برد.