در پی گزارش حمله اوکراین به اقامتگاه متعلق به ولادیمیر پوتین در روسیه، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه،اعلام کرد که موضع مسکو در مورد مذاکره صلح تغییر خواهد کرد. ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، این ادعا را تلاشی از سوی کرملین برای منحرف کردن روند پیشرفت با واشینگتن رد کرد.
لاوروف روز دوشنبه گفت موضع مذاکراتی روسیه پس از آنچه حمله پهپادی اوکراین به ویلای پوتین در منطقه نووگورود توصیف کرد، تغییر میکند.
او به خبرگزاری اینترفکس گفت: «چنین اقدامات بیپروا بدون پاسخ نخواهد ماند» و اوکراین را متهم کرد که بامداد دوشنبه با ۹۱ پهپاد دوربرد اقامتگاه دولتی ریاستجمهوری، موسوم به والدای، را هدف قرار داده است.
لاوروف مشخص نکرد آیا پوتین در زمان حمله ادعایی در این اقامتگاه حضور داشته یا نه. زلنسکی در واکنش، ادعاهای مسکو را «دروغی دیگر از سوی فدراسیون روسیه» خواند.
او بعدازظهر دوشنبه در گفتوگو با خبرنگاران گفت: «روشن است که دیروز با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، دیدار داشتیم و روشن است که برای روسها اگر میان ما و آمریکا جنجالی نباشد و پیشرفت کنیم، این یک شکست است.»
زلنسکی افزود: «آنها نمیخواهند این جنگ را پایان دهند و فقط از مسیر فشار میتوان آن را تمام کرد. مطمئنم بهدنبال بهانه بودند.»
او همچنین هشدار داد ادعای وزیر خارجه روسیه میتواند مقدمهای برای حملات بیشتر به اهداف غیرنظامی در اوکراین، از جمله ساختمانهای دولتی مهم در کییف، باشد.
زلنسکی گفت: «همه باید اکنون هوشیار باشند. همه. ممکن است حملهای به پایتخت انجام شود، بهویژه که این فرد، اگر بتوان او را چنین نامید، گفت اهداف مناسبی را انتخاب خواهند کرد که یک تهدید است.»
نتانیاهو در دور اول ریاستجمهوری ترامپ، طی ۴ سال جمعا ۵ بار به آمریکا سفر کرد و با رییسجمهور ایالات متحده دیدار داشت.
این در حالی است که در دور دوم، در حالی که هنوز عمر ریاستجمهوری ترامپ به یک سال نرسیده است، نتانیاهو ۴ بار به آمریکا سفر کرده و این رقم با سفر اخیر او، به ۵ سفر در کمتر از یک سال میرسد.
اما این برای اولین بار است که ترامپ و نتانیاهو، خارج از واشینگتن و کاخ سفید و در اقامتگاه شخصی ترامپ دیدار میکنند.
بهمنماه ۱۴۰۳ نیز نتانیاهو اولین رهبر سیاسی جهان بود که پس از پیروزی ترامپ به آمریکا سفر کرد، که نشاندهنده عمق روابط دو رهبر بود.
دیدارهای نتانیاهو و ترامپ در ایالات متحده، در جایی که به ایران مربوط است، معمولا دستاوردهای منحصر به فردی داشتهاند.
در دور اول ریاستجمهوری ترامپ، اسفند ۱۳۹۶ نتانیاهو برای دومین بار به آمریکا سفر کرد و با ترامپ گفتوگو داشت. حدود ۲ ماه بعد، ترامپ از توافق برجام خارج شد.
در دور دوم ریاستجمهوری ترامپ و در فروردین ۱۴۰۴ نیز نتانیاهو به آمریکا سفر کرد. در آن دیدار، جمهوری اسلامی یکی از محورهای گفتوگو بود.
اگرچه همان وقت خبرگزاری سیانان و بسیاری از رسانههای اصلی نوشتند نتانیاهو درباره ایران دستخالی سفر خود به آمریکا را به پایان رساند، اما دو ماه بعد و در خرداد ۱۴۰۴، اسرائیل با حمایت قاطع ایالات متحده به جمهوری اسلامی حمله نظامی کرد.
اکسیوس: نتانیاهو گزینههای تازهای برای حمله به جمهوری اسلامی دارد
وبسایت اکسیوس درباره این سفر نتانیاهو نوشت که او قصد دارد در دیدار با ترامپ، گزینههای تازهای برای حمله مجدد به جمهوری اسلامی مطرح کند.
نگرانی اصلی اسرائیل، بازگشت فوری حکومت ایران به سلاح هستهای نیست، بلکه بازسازی و جهش تولید موشکهای بالستیک است. موضوعی که به گفته منابع این رسانه، میتواند هم تهدید مستقیم علیه اسرائیل باشد و هم سپری برای حفاظت از برنامه هستهای جمهوری اسلامی در آینده.
به نوشته اکسیوس، ترامپ تهدید جمهوری اسلامی را جدی میگیرد، اما هنوز بین «نمایش قدرت» یا «ورود به جنگ جدید»، مردد است.
انبیسی نیوز: موشکهای جمهوری اسلامی به محور تهدید تبدیل شدند
انبیسی نیوز در گزارشی نوشت اسرائیل نگران است جمهوری اسلامی همزمان در حال بازسازی سایتهای غنیسازی، خطوط تولید موشکهای بالستیک و سامانههای پدافندی خود باشد.
بهگفته منابع این رسانه، اسرائیل تهدید موشکی را فوریتر از تهدید هستهای میداند و بهدنبال جلب مشارکت یا حمایت آمریکا در حملات احتمالی جدید است.
بر اساس این گزارش، گرفتن چراغ سبز سیاسی برای سناریوهای حمله، حتی اگر عملیات فورا انجام نشود، یکی از اهداف اصلی نتانیاهو است.
این رسانه پیشبینی کرده است ترامپ حمایت لفظی قوی خواهد داشت اما احتمال تعویق تصمیم عملی تا روشن شدن وضعیت دیپلماسی وجود دارد.
واینت: تمرکز نتانیاهو بر موشکهای جمهوری اسلامی خواهد بود
واینت نوشت، تمرکز اصلی نتانیاهو در دیدار با ترامپ، جلوگیری از احیای توان موشکی و هستهای جمهوری اسلامی پس از جنگ ۱۲ روزه است.
این رسانه تاکید کرد اسرائیل معتقد است تهران در حال استفاده از «وقفه دیپلماتیک» برای ترمیم توان نظامی خود است.
اسرائیل هیوم: محل دیدار نشاندهنده روابط شخصی عمیق دو رهبر است
اسرائیل هیوم در گزارشی نوشت هدف سفر نتانیاهو، ایجاد هماهنگی مستقیم و غیررسمی با ترامپ درباره «جبهه جمهوری اسلامی»، پیش از هرگونه تصمیمگیری بزرگ در مورد فاز دوم جنگ غزه است. تثبیت این گزاره که جمهوری اسلامی همچنان تهدید مرکزی است و نباید از اولویت امنیتی خارج شود.
به نوشته این رسانه، ترامپ پذیرای چارچوب کلی مقابله با جمهوری اسلامی است اما تمرکز اصلی او بر مدیریت همزمان چند پرونده شامل جمهوری اسلامی و غزه است، نه اعلام فوری تصمیم نظامی.
بر اساس گزارش اسرائیل هیوم، انتخاب مارالاگو بهجای کاخ سفید به عنوان محل دیدار، نشان میدهد رابطه شخصی این دو رهبر فعال است، اما الزاما به تصمیم فوری منجر نمیشود.
الجزیره: اسرائیل ممکن است ترامپ را در عمل انجام شده قرار دهد
الجزیره گزارش داد نتانیاهو در سفر به آمریکا بهدنبال کشاندن واشینگتن به دور جدیدی از درگیری نظامی با جمهوری اسلامی است. اما این بار تمرکز بر برنامه موشکی حکومت ایران خواهد بود؛ نه برنامه هستهای.
به نوشته الجزیره که عموما تحلیلهای آن در راستای منافع جمهوری اسلامی است، این رویکرد در تضاد با اولویتهای اعلامشده ترامپ برای کاهش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه و تمرکز بر ثبات و اقتصاد است.
بر اساس این گزارش، ترامپ میان فشار لابیهای حامی اسرائیل و مخالفت پایگاه رای «اول آمریکا»، گرفتار است و احتمالا تلاش میکند از جنگ گسترده اجتناب کند؛ مگر آن که اسرائیل عملا او را در برابر عمل انجام شده قرار دهد.
تایمز اسرائیل: اطرافیان ترامپ ناراضیاند؛ نتانیاهو بهدنبال دور زدن آنان
تایمز اسرائیل در تحلیل اهداف احتمالی سفر نتانیاهو نوشت هدف اسرائیل دور زدن نارضایتی نهادینه شده در تیم ترامپ و اثرگذاری مستقیم بر شخص رییسجمهور است: «فضای پیرامون ترامپ بهوضوح علیه نتانیاهو است. اگر ترامپ به تیم خود نزدیک شود، احتمالا از نتانیاهو خواهد خواست به آتشبس پایبند بماند و از ماجراجویی جدید (چه در غزه و چه غیرمستقیم علیه جمهوری اسلامی) پرهیز کند.»
بر این اساس، دیدار مارالاگو «نقطه تعیینکننده» است، نه تضمین حمایت.
رسانههای دیگر از جمله کان اسرائیل نیز کم و بیش چنین تحلیلهایی درباره اهداف سفر نتانیاهو به آمریکا و دستاوردهای احتمالی آن منتشر کردند.
در تمام این گزارشها و تحلیلها، دو محور برجسته است: اسرائیل پس از عقب افتادن برنامه هستهای جمهوری اسلامی در جنگ ۱۲ روزه، نگران برنامه موشکی آن است. رسانههای اسرائیل و آمریکا معتقدند نتانیاهو در این سفر، تهدید فوری برنامه موشکی حکومت ایران را برای ترامپ تبیین خواهد کرد.
دیگر این که نخستوزیر اسرائیل در سفر خود، به دنبال دریافت چراغ سبز از آمریکا برای دور جدید حملات به جمهوری اسلامی است.
دوشنبه هشتم دی، در یک پیام ویدیویی ۲۱ دقیقهای که از سوی حماس منتشر شد، این گروه رسما مرگ ابوعبیده، سخنگوی معروف خود که اسرائیل پیش از این خبر کشته شدنش را داده بود، اعلام کرد و کشته شدن محمد سنوار، محمد شبانه، رائد سعد و ابوعمر السوری را نیز تایید کرد.
ارتش اسرائیل پیشتر در ماه میلادی می اعلام کرده بود محمد سنوار، برادر کوچکتر یحیی سنوار، رهبر پیشین حماس، را کشته است.
اسرائیل همچنین خبر داده بود ابوعبیده نیز در این درگیریها کشته شده است.
حماس ، شهریور ماه با انتشار تصاویری از محمد سنوار در کنار دیگر رهبران کشتهشده این گروه، آنها را «شهید» توصیف کرد اما جزییاتی درباره نحوه کشته شدن او ارائه نداد.
محمد سنوار، برادر کوچکتر یحیی سنوار، رهبر حماس، بود؛ فردی که بهعنوان یکی از طراحان اصلی حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ علیه اسرائیل شناخته میشد و اسرائیل یک سال بعد، او را در جریان نبردی در غزه کشت.
پس از مرگ یحیی، برادرش محمد به یکی از چهرههای اصلی رهبری شاخه نظامی حماس تبدیل شد.
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، شهریور ماه اعلام کرد ابوعبیده، سخنگوی حماس، در حمله اسرائیل به نوار غزه کشته شده است.
تصویر ابوعبیده با لحن خاص خود که اخبار حماس را اعلام و اسرائیل را تهدید میکرد، به طور ویژهای مورد توجه هواداران این گروه قرار گرفته بود.
کاتز در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ابوعبیده در غزه از پا درآمد و به دیدار همه اعضای ناکام محور شرارت از ایران، غزه، لبنان و یمن در اعماق جهنم فرستاده شد.»
اسرائیل شامگاه هشتم شهریور در حملهای هوایی، آپارتمانی در محله ریمال در شهر غزه را هدف قرار داد. شبکه خبری العربیه به نقل از یک منبع فلسطینی گزارش داد سخنگوی حماس و تمامی افراد حاضر در آن آپارتمان، در حمله اسرائیل جان خود را از دست دادند.
محمد شبانه، از دیگر فرماندهان که در بیانیه امروز حماس مرگ او تایید شد، فرمانده تیپ رفح بود.
رائد سعد نیز فرمانده ارشد حماس بود که ارتش اسرائیل کشته شدن او را در حملهای پهپادی در نوار غزه در آذرماه تایید کرد.
اسرائیل در آن زمان او را دومین مقام حماس توصیف کرد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، دوشنبه هشتم دی گفت پس از گفتوگوی اخیر ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ، روسای جمهور روسیه و آمریکا، تماس دیگری بین آنها برای آیندهای نزدیک برنامهریزی شده است.
پوتین و ترامپ هفتم دی پیش از دیدار رییسجمهوری آمریکا با زلنسکی در میامی، بهصورت تلفنی گفتوگو کردند.
ترامپ این مکالمه تلفنی را «سازنده و مثبت» خواند و گفت به باور او، مذاکرات برای پایان دادن به جنگ اوکراین به «مراحل نهایی» رسیده است.
پسکوف در ادامه اعلام کرد برقراری تماس میان پوتین و زلنسکی در دستور کار قرار ندارد.
او از اظهارنظر درباره طرح ایجاد منطقه آزاد اقتصادی در دونباس یا آینده نیروگاه هستهای زاپوریژیا که تحت کنترل روسیه است، خودداری کرد و ادامه داد کرملین چنین بحثهایی را در حال حاضر «نامناسب» میداند.
سخنگوی کرملین با تاکید بر مواضع پیشین مسکو گفت اوکراین باید نیروهایش را از دونباس خارج کند، در غیر این صورت، با از دست دادن بخشهای بیشتری از خاک خود روبهرو خواهد شد.
روسیه در حال حاضر یکپنجم خاک اوکراین را در کنترل دارد؛ از جمله کریمه که در سال ۲۰۱۴ آن را تصرف کرد، حدود ۹۰ درصد از دونباس، ۷۵ درصد از مناطق زاپوریژیا و خرسون و بخشهای کوچکی از مناطق خارکیف، سومی، میکولایف و دنیپروپتروفسک.
روسیه دونباس، زاپوریژیا و خرسون را بخشی از خاک خود میداند، هرچند اکثر کشورهای جهان این مناطق را متعلق به اوکراین میشمارند.
زلنسکی: سرنوشت دونباس و نیروگاه زاپوریژیا در طرح ترامپ حل نشده
رییسجمهوری اوکراین هشتم دی گفت مساله کنترل بر منطقه شرقی دونباس و نیروگاه هستهای زاپوریژیا که تحت اشغال روسیه است، پس از دیدارش با ترامپ همچنان در قالب طرح صلح ۲۰ بندی حلنشده باقی مانده است.
زلنسکی افزود مذاکرات درباره ایجاد منطقه آزاد اقتصادی در دونباس ادامه دارد، اما این گفتوگوها باید با مشارکت مردم اوکراین انجام شود.
به گفته او، بسته رفاه و بازسازی پیشبینیشده برای اوکراین پس از جنگ، شامل یک توافق تجارت آزاد با ایالات متحده است.
او پیشتر هم گفته بود طرح صلح ۲۰ مادهای که پس از هفتهها مذاکره با آمریکا شکل گرفته، حدود ۹۰ درصد نهایی شده اما دو موضوع «بسیار پیچیده» دونباس و زاپوریژیا همچنان باقی است.
روسیه خواهان عقبنشینی کامل نیروهای اوکراینی از این مناطق است، در حالی که کییف توقف درگیریها در خطوط فعلی نبرد را ترجیح میدهد.
همزمان با این تحولات، رمیل گالییف، رییس نیروگاه هستهای زاپوریژیا، گفت اگر جنگ در آیندهای نزدیک پایان یابد، این تاسیسات میتواند تا اواسط سال ۲۰۲۷ تولید برق را از سر بگیرد.
زاپوریژیا که بزرگترین نیروگاه هستهای اروپا به شمار میرود، از مارس ۲۰۲۲ و همزمان با پیشروی نیروهای روسیه در بخشهای وسیعی از جنوبشرق اوکراین، تحت کنترل روسیه قرار دارد.
زاپوریژیا در حال حاضر برق تولید نمیکند و برای خنک نگهداشتن مواد هستهای و جلوگیری از ذوب شدن آنها، به برق خارجی متکی است.
روسیه و اوکراین بهطور منظم یکدیگر را به گلولهباران این نیروگاه متهم میکنند؛ اقدامی که خطر بروز یک فاجعه هستهای را در پی دارد.
درخواست زلنسکی از ترامپ برای تضمین ۵۰ ساله
زلنسکی در ادامه گفت پیشنویس چارچوب صلح شامل تضمینهای امنیتی آمریکا برای اوکراین بهمدت ۱۵ سال بوده است.
او افزود از ترامپ درخواست تضمینهایی تا ۵۰ سال کرده است: «واقعا میخواهم این تضمینها طولانیتر باشد. به ترامپ گفتم مایلیم امکان ۳۰ یا ۴۰ یا ۵۰ سال را بررسی کنیم.»
به گفته زلنسکی، ترامپ به او وعده داد این پیشنهاد را مورد بررسی قرار دهد.
زلنسکی همچنین تاکید کرد طرح صلح پیشنهادی باید در اوکراین به همهپرسی گذاشته شود که برای چنین مسالهای، دستکم به ۶۰ روز آتشبس نیاز خواهد بود.
بقایی دوشنبه هشتم دی در نشستی خبری گفت: «سفیر و کارکنان سفارت جمهوری اسلامی ایران در ونزوئلا با جدیت مشغول انجام وظایف خود هستند و سفارت ما بسیار فعال است. صحبتهایی که در خصوص خروج سفارت ایران یا کارکنان آن مطرح میشود، صرفا بخشی از جنگ روانی است.»
او گزارشها درباره خروج یکی از پیمانکاران ایرانی از پروژه ساخت متروی کاراکاس را «خبر کهنه» خواند.
بقایی همچنین اقدامات آمریکا علیه ونزوئلا را «در تناقض با معیارها و موازین بینالمللی» توصیف کرد و آن را تلاشی در راستای «استعمار جدید» دانست؛ اقدامی که به گفته او، پیامدهایی «بسیار گسترده و دامنهدار» برای مناسبات بینالمللی به همراه دارد.
دولت ترامپ ماههاست حملات مرگباری علیه قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در سواحل ونزوئلا و همچنین سواحل اقیانوس آرام انجام میدهد و حتی تهدید کرده که این حملات میتواند به خاک ونزوئلا نیز کشیده شود.
کاخ سفید سوم دی به نیروهای نظامی ایالات متحده دستور داد دستکم طی دو ماه آینده تمرکز خود را «تقریبا بهطور انحصاری» بر اجرای «قرنطینه» نفتی علیه ونزوئلا بگذارند.
واکنش بقایی به گزارشها درباره سربازگیری روسیه از ایران
بقایی در ادامه نشست خبری به گزارشها درباره سربازگیری روسیه از ایران پرداخت و اعلام کرد سفارت جمهوری اسلامی در مسکو در حال پیگیری این موضوع است.
او با اشاره به وضعیت آرش دربندی، عکاس ۳۴ ساله اهل اهواز که به گزارش یک رسانه اوکراینی، برای روسیه جنگید و در اوکراین به اسارت درآمد، گفت وزارت خارجه تاکنون از این موضوع بیاطلاع بوده و اخبار آن را در فضای مجازی دیده است.
بقایی افزود: «اگر مشخص شود که حقی از هموطنان ما ضایع شده یا آنها دچار مشکل شدهاند، وظیفه ماست که پیگیری کنیم.»
۱۸ آذر، پایگاه خبری رویداد۲۴ تصویر شبنامهای را منتشر کرد که به منظور سربازگیری در نزدیکی سفارت روسیه در تهران پخش شده بود.
جمهوری اسلامی که از متحدان نزدیک مسکو محسوب میشود، پهپادهای انتحاری شاهد را برای استفاده روسیه در جنگ اوکراین در اختیار این کشور قرار داده است.
خبرگزاری رویترز اسفند ۱۴۰۲ گزارش داد جمهوری اسلامی همچنین صدها موشک بالستیک زمین به زمین را به روسیه داده است.
بقایی در این نشست خبری ارسال موشک برای روسیه را رد کرد و گفت روابط تهران و مسکو یک «رابطه دیرپا، مبتنی بر منافع متقابل و احترام متقابل» است و شامل حوزههای دفاعی نیز میشود.
او افزود: «این رابطه به هیچ عنوان علیه هیچ کشور ثالثی نیست.»
حمایت نظامی حکومت ایران از کرملین با واکنشهای گستردهای در غرب روبهرو شده و بهویژه نارضایتی شدید کشورهای اروپایی را در پی داشته است.
انتقاد مجدد از گروسی
سخنگوی وزارت خارجه در بخش دیگری از نشست خبری گفت اروپا در موضوع پرونده هستهای ایران، خود را به «ابزاری برای آمریکا» تبدیل کرده است.
بقایی بار دیگر اعتراض کرد که چرا رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و شورای حکام حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی در جریان جنگ ۱۲ روزه را محکوم نکردهاند.
در روزهای اخیر، گمانهزنیها درباره احتمال حمله مجدد اسرائیل و ایالات متحده به ایران بالا گرفته است.
هفتم آذر، ایراناینترنشنال به نقل از منابع آگاه گزارش داد واشینگتن آغاز مجدد مذاکرات با تهران را منوط به برچیدن کامل برنامه هستهای، انحلال گروههای نیابتی و محدود شدن برنامه موشکی جمهوری اسلامی کرده است.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، هشتم دی گفت دیپلماسی حکومت ایران بر مبنای «مقاومت» شکل گرفته و در همین مسیر به حرکت خود ادامه میدهد.
او تاکید کرد تهران به «حمایت اخلاقی، سیاسی و قانونی» خود از «گفتمان مقاومت» ادامه خواهد داد.
«محور مقاومت» عنوانی است که مقامها و رسانههای جمهوری اسلامی برای گروههای مسلح مورد حمایت تهران در منطقه، نظیر حماس، جهاد اسلامی، حزبالله، حشد شعبی و حوثیهای یمن، استفاده میکنند.
