دادگاهی در مسکو آرسنی کونووالوف، دیپلمات پیشین روسیه، را به اتهام «فروش اسرار» به سرویسهای اطلاعاتی ایالات متحده در جریان ماموریتش در آمریکا، به ۱۲ سال حبس در یک اردوگاه کیفری با حداکثر سطح امنیتی محکوم کرد.
سرویس امنیت فدرال روسیه (افاسبی) که نهاد جایگزین کا.گ.ب دوران شوروی به شمار میرود، جمعه پنجم دی با انتشار بیانیهای اعلام کرد کونووالوف، متولد ۱۹۸۷، به جرم «خیانت» محکوم شده است.
در بیانیه افاسبی آمده است: «مشخص شد که آ.اس. کونووالوف، کارمند وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه، در جریان یک ماموریت بلندمدت خارجی در ایالات متحده، اطلاعات محرمانه را در ازای دریافت پول به سرویسهای اطلاعاتی آمریکا منتقل کرده است.»
کونووالوف در مارس ۲۰۲۴از سوی افاسبی، که مسئولیت ضدجاسوسی روسیه را بر عهده دارد، بازداشت شد.
خبرگزاری تاس ویدیویی منتشر کرد که در آن کونووالوف با ظاهری شوکهشده در حالی که با یک ون در حال انتقال بود، بازداشت و به او گفته میشود که مظنون به خیانت است.
افاسبی اعلام نکرد که کونووالوف چه نوع اطلاعاتی را به آمریکا منتقل کرده یا متهم به همکاری با کدام نهاد آمریکایی بوده است.
هنوز نهادهای اطلاعاتی ایالات متحده نیز به این خبر واکنشی نشان ندادهاند
روزنامه کومرسانت روسیه نوشت که کونووالوف به عنوان دبیر دوم کنسولگری روسیه در هیوستون خدمت کرده بود.
بر اساس گزارش این روزنامه، او از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ در ایالات متحده کار میکرد.
در سالهای اخیر، این اولین بار نیست که روسیه افرادی را به اتهام جاسوسی برای آمریکا بازداشت و محاکمه کرده است.
سال گذشته و برای اولین بار پس از جنگ سرد، یک خبرنگار آمریکایی به اتهام جاسوسی در روسیه محاکمه شد.
خبرگزاری رویترز جمعه پنج دی نوشت بر اساس حکم دادگاه، این مجازاتها پس از پایان دوره محکومیت فعلی رزاق که در سال ۲۰۲۸ به پایان میرسد، اجرا خواهد شد و احکام بهصورت همزمان اعمال میشود.
قاضی پرونده اعلام کرد که مجموع مبالغ دریافتی رزاق از منابع مرتبط با صندوق وانامدیبی «سرسامآور» بوده و شواهد موجود نشان میدهد او در راس فرایند تصمیمگیری این صندوق قرار داشته است.
دادگاه همچنین دستور داده بیش از دو میلیارد رینگیت از داراییهای او بازپسگیری شود و هشدار داد در صورت عدم پرداخت جریمه یا استرداد اموال، مدت حبس افزایش خواهد یافت.
رسوایی وانامدیبی که از آن بهعنوان بزرگترین فساد مالی تاریخ مالزی یاد میشود، مربوط به صندوق دولتی وان مالزیا دولاپمنت است که رزاق در سال ۲۰۰۹ و در نخستین دوره نخستوزیری خود در تاسیس آن نقش داشت.
مقامهای مالزی و آمریکا گفتند دستکم ۴.۵ میلیارد دلار از این صندوق اختلاس شده و بیش از یک میلیارد دلار آن به حسابهایی مرتبط با رزاق منتقل شده است.
قاضی دادگاه، ادعای رزاق مبنی بر قربانی بودن در یک «توطئه سیاسی» را رد کرد و گفت باور اینکه نخستوزیری وقت بدون اطلاع از این مبالغ بوده، «فراتر از تصور منطقی» است.
او همچنین به ارتباط نزدیک رزاق با جو لو، سرمایهدار فراری و متهم اصلی این پرونده، اشاره کرد و گفت شواهد نشان میدهد لو بهعنوان واسطه و نماینده غیررسمی نخستوزیر وقت عمل میکرده است.
رزاق که اکنون ۷۲ سال دارد، پیشتر در سال ۲۰۲۲ در پروندهای دیگر مرتبط با وانامدیبی به زندان محکوم شده بود.
او سال گذشته در اظهاراتی، سوءمدیریت در این پرونده را پذیرفت اما گفت از سوی مدیران صندوق و لو فریب خورده است؛ ادعایی که دادگاه آن را رد کرد.
این حکم تازه در شرایطی صادر شده که دولت ائتلافی انور ابراهیم، نخستوزیر فعلی مالزی، با چالشهای سیاسی داخلی روبهرو است.
حزب امنو که رزاق سالها رهبری آن را بر عهده داشت، بخشی از ائتلاف حاکم به شمار میرود و برخی تحلیلگران بر این باورند این حکم میتواند تنشها درون دولت را تشدید کند.
پرونده وانامدیبی طی بیش از یک دهه گذشته، علاوه بر مالزی، در کشورهای دیگری از جمله آمریکا، سوئیس و سنگاپور نیز پیگیری شده و به مصادره داراییهای لوکس متعدد از جمله املاک، آثار هنری و یک ابرقایق منجر شده است.
مقامات قضایی مالزی اعلام کردهاند این حکم نه «پیروزی سیاسی» بلکه انجام وظیفه در قبال قانون و پاسخگویی در برابر یکی از بزرگترین فسادهای مالی تاریخ کشور است.
بر اساس این اعلام، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، و گیدئون ساعر، وزیر خارجه اسرائیل، سند شناسایی را از طرف اسرائیل امضا کردند. عبدالرحمن محمد عبداللهی، رییسجمهور سومالیلند، نیز این سند را از طرف کشورش امضا کرد.
سومالیلند که اکثریت جمعیت آن مسلمان سنی هستند، در سال ۱۹۶۰ برای مدت پنج روز استقلال داشت و در همان دوره از سوی اسرائیل و ۳۴ کشور دیگر به رسمیت شناخته شد، اما سپس با سومالی متحد شد. این منطقه در سال ۱۹۹۱ بهطور رسمی اعلام جدایی کرد، با این حال تا پیش از اقدام اخیر اسرائیل، هیچ کشوری آن را بهعنوان دولت مستقل به رسمیت نشناخته بود. در این مدت، کشورهایی از جمله بریتانیا، اتیوپی، ترکیه، امارات متحده عربی، دانمارک، کنیا و تایوان تنها دفترهای رابط در سومالیلند دایر کرده بودند.
نتانیاهو در گفتوگوی تلفنی با عبدالرحمن محمد عبداللهی، روابط دو طرف را «بنیادین و تاریخی» توصیف کرد و گفت: «ما قصد داریم در حوزههای اقتصادی، کشاورزی و زمینههای توسعه اجتماعی با شما همکاری کنیم.»
در عین حال، این تصمیم با واکنش انتقادی در داخل اسرائیل روبهرو شده است. کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد یک مقام ارشد اسرائیلی، که نخواست نامش فاش شود، هشدار داده شناسایی سومالیلند میتواند استدلال دیرینه اسرائیل در مخالفت با به رسمیت شناختن کشور فلسطین را تضعیف کند.
این دیدار در منطقه مارالاگو در شهر پامبیچ برگزار خواهد شد.
ترامپ برخی ملاقاتهای خود را در اقامتگاه شخصیاش در مارالاگو برگزار میکند.
زلنسکی ساعاتی پیش، از قصد خود برای دیدار رودررو با ترامپ خبر داد و گفت موضوعات حساس، از جمله هرگونه مصالحه بر سر واگذاری سرزمین، باید در سطح رهبران کشورها بررسی شود.
او پس از آخرین دور مذاکرات میان نمایندگان آمریکا و اوکراین در ایکس نوشت: «ما بر سر دیداری در بالاترین سطح با رییسجمهور ترامپ در آینده نزدیک توافق کردیم. پیش از سال نو میتوان درباره بسیاری از مسائل تصمیم گرفت.»
زلنسکی چهارم دی نیز با استیو ویتکاف، نماینده ویژه ایالات متحده و جرد کوشنر، داماد ترامپ، گفتوگو کرد.
او پیشتر از آمادهسازی یک طرح صلح ۲۰ مادهای خبر داده و گفته بود این طرح، چارچوب اصلی برای پایان دادن به جنگ به شمار میرود.
طرح صلح بر ارائه تضمینهای امنیتی به اوکراین با هدف جلوگیری از حملات روسیه در آینده تاکید دارد، اما در موضوع واگذاری سرزمین هنوز هیچ توافقی میان کییف و واشینگتن نهایی نشده است. موضوعی که مسکو همچنان بر آن پافشاری میکند.
ادامه حملات روسیه به اوکراین
دنیس مانتوروف، معاون اول نخستوزیر روسیه، پنجم دی اعلام کرد این کشور برای اولویت دادن به تامین نیازهای نیروهای مسلح خود، صادرات سلاح و تجهیزات نظامی را «تا حدی» به تاخیر انداخته است.
همزمان گزارشها از ادامه حملات روسیه به اوکراین حکایت دارند.
خبرگزاری رویترز به نقل از رسانههای روسی گزارش داد ارتش این کشور کنترل شهرک کوسیوستسِوه در منطقه زاپوریژیا در شرق اوکراین را در دست گرفته است.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد نیروهای این کشور طی هفته گذشته هفت موشک «سایه طوفان» را سرنگون کردهاند.
این سامانه موشکی از سوی بریتانیا در اختیار اوکراین قرار گرفته است.
اولکسی کولبا، معاون نخستوزیر اوکراین، پنجم دی خبر داد در پی حملات پهپادی شبانه روسیه، کشتیهایی با پرچم اسلواکی، پالائو و لیبریا در بنادر اودسا و میکولایف اوکراین آسیب دیدند.
او افزود این حملات تلفات جانی نداشت، اما باعث قطع برق و وارد آمدن خسارت به سیلوهای غلات و انبارهای غیرنظامی در منطقه اودسا شد.
در هفتههای گذشته، روسیه حملات خود را به منطقه اودسا در جنوب اوکراین شدت بخشیده است.
مقامهای کییف گفتهاند مسکو با این اقدامات، بهدنبال قطع دسترسی اوکراین به دریای سیاه و دامن به زدن به آشفتگی و بیثباتی در میان غیرنظامیان است.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان، درگیریها میان دو کشور ادامه داشته است.
از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یکپنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
این گروه مسلح سوری جمعه پنج دی در بیانیهای در تلگرام اعلام کرد نیروهایش «چندین بمب را» در مسجد امام علی بن ابیطالب منفجر کردهاند. به گفته این گروه، حمله در چارچوب عملیاتهای آن علیه اهداف وابسته به علویان انجام شده است.
سرایا انصارالسنه پس از کنار رفتن بشار اسد، رییسجمهوری مخلوع سوریه و از اعضای جامعه علوی، تشکیل شد.
این گروه پیشتر نیز مسئولیت انفجار یک کلیسا در دمشق در ماه ژوئن را برعهده گرفته بود.
در پی این حمله که از آن با عنوان «اقدام تروریستی» یاد شده، قطر، عربستان سعودی، ترکیه، اردن، لبنان و تشکیلات خودگردان فلسطین این حمله را محکوم کردند.
احتمال افزایش تلفات
خبرگزاری رسمی سوریه، سانا پنجم دیماه به نقل از نجیب النعسان، از مقامهای وزارت بهداشت این کشور، اعلام کرد مجروحان به بیمارستان «کرماللوز» در شهر حمص منتقل شدهاند و آمار اعلامشده قطعی نیست و احتمال افزایش کشتهشدگان وجود دارد.
به گفته مقامهای محلی، شدت انفجار به حدی بوده که بخشهایی از داخل مسجد تخریب شده است.
عصام نعمه، مقام محلی، به خبرگزاری رویترز گفت که انفجار همزمان با نماز جمعه رخ داده است. ساعتی که معمولا بیشترین تعداد نمازگزار در مساجد حضور دارند.
همین موضوع بر نگرانیها درباره افزایش احتمالی شمار قربانیان افزوده است.
سانا تصاویری منتشر کرده که امدادگران و نیروهای امنیتی را در حال بررسی آوار و بقایای پراکندهشده روی فرش سبزرنگ مسجد نشان میدهد.
این انفجار در شرایطی رخ داد که سوریه در ماههای اخیر شاهد افزایش تنشهای فرقهای بوده است.
پس از سقوط اسد (که خود از اقلیت علوی است) و روی کار آمدن دولتی با محوریت اکثریت مسلمان سنی پس از ۱۳ سال جنگ داخلی، موارد متعددی از خشونتهای مذهبی و تنشهای امنیتی گزارش شده است.
پیشتر و در ۲۲ آذر، دو نظامی و یک مترجم آمریکایی در مرکز سوریه در حملهای کشته شدند که مقامها عامل آن را مظنون به عضویت در داعش معرفی کردند. گروهی افراطی که در سالهای گذشته نقش پررنگی در ناامنیهای سوریه داشته است.
در واکنش به این حمله، ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام، ۲۹ آذر اعلام کرد در عملیات «چشم شاهین»، نیروهای ایالات متحده و اردن بیش از ۷۰ موضع داعش را در سوریه هدف قرار دادند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه اعلام کرد در این حملات دستکم پنج عضو داعش در استان دیرالزور در شرق سوریه کشته شدند.
ایوان گرشکویچ، خبرنگار آمریکایی روزنامه وال استریت ژورنال در روسیه، فروردین ۱۴۰۲ در یک رستوران هنگام غذا خوردن دستگیر شد.
تیر ماه ۱۴۰۲ کارشناسان سازمان ملل متحد بازداشت گرشکویچ در روسیه را حمله به خبرنگاری آزاد توصیف کرده و خواهان آزادی فوری او شدند.
همزمان در سالهای اخیر، جاسوسی روسیه از آمریکا به ویژه در بخشهای فناوری شدت گرفته است.
آبان امسال، آلیا روزا، مامور سابق روس که در عملیاتهای موسوم به «جاسوسی جنسی» آموزش دیده بود، فاش کرد که عوامل روس و چینی با استفاده از روابط عاشقانه ساختگی و فریبهای احساسی در تلاشاند اسرار تجاری شرکتهای فناوری آمریکا را به دست آورند.
روزا که پس از فرار از روسیه در سال ۲۰۲۰ به آمریکا مهاجرت کرد، اشاره کرد: «ما آموزش دیده بودیم هدف را شناسایی، اعتمادش را جلب و از احساساتش سوءاستفاده کنیم.»
به گفته او، پس از جلب اعتماد، مامور قربانی را تحت فشار قرار میدهد تا اطلاعات حساس را فاش کند.
