یک پژوهش تازه در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا نشان میدهد مصرف سنگین رهگیرهای دفاع هوایی اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه این کشور با جمهوری اسلامی، شکاف میان نیاز عملیاتی و ظرفیت تولید را آشکار کرده و بهویژه ذخایر موشکهای تاد آمریکا را در «وضعیتی نگرانکننده» قرار داده است.
بر اساس این گزارش، با توجه به این که توان دفاعی کشورها نه تنها به کیفیت سامانهها، بلکه به حجم ذخایر و سرعت جایگزینی آنها وابسته است، این کاهش ذخایر نگرانیهایی درباره موجودی رهگیریهای سامانه دفاع منطقهای اسرائیل ایجاد کرده است.
در گزارش این اندیشکده تاکید شده تجربه اسرائیل نشان می دهد حتی پیشرفتهترین سامانهها هم بدون پشتوانه ذخایر کافی، آسیبپذیر میشوند.
بر اساس دادههای گردآوریشده از گزارشهای رسانهای و اسناد بودجهای، در جنگ ۱۲روزه خرداد ۱۴۰۴ حدود ۵۵۰ موشک بالستیک از سوی جمهوری اسلامی به سمت اسرائیل شلیک شد.
در پاسخ به این حملات موشکی گسترده، در کنار سامانههای دفاعی اسرائیل، آمریکا هم وارد درگیری شد و بنا بر برآوردها «بیش از ۱۵۰» موشک رهگیر تاد و حدود ۸۰ فروند موشک استاندارد-۳ (SM-3) مصرف کرد.
ذخایر موشک استاندارد-۳ و تاد
بر اساس این مطالعه، تا پایان سال ۲۰۲۵ در مجموع ۵۰۶ فروند از رهگیرهای استاندارد-۳، تحویل ارتش ایالات متحده شده است.
با در نظر گرفتن مصرف این رهگیرها در سال ۲۰۲۴ و جنگ اخیر، موجودی برآوردی آمریکا به حدود ۴۱۴ فروند کاهش یافته است؛ رقمی که به گفته پژوهشگران، نشاندهنده مصرف نزدیک به یکپنجم کل تحویلهای پیشبینیشده است.
در این پژوهش، کمبود ذخایر موشکهای تاد جدیتر ارزیابی شده است. طبق دادههای رسمی، از تابستان ۲۰۲۳ تاکنون موشک تاد جدیدی به ذخایر آمریکا اضافه نشده و شلیک ۱۰۰ تا ۲۵۰ فروند از این موشکها میتواند تا نیمی از موجودی تحویلی را از بین ببرد.
در گزارش مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا تاکید شده «ذخایر تاد به سطحی رسیده که هر درگیری بزرگ بعدی، فشار جدی بر توان دفاعی آمریکا وارد میکند».
گلوگاه تولید و سیگنال نامطمئن به صنعت
این گزارش مشکل اصلی در این حوزه را فقط کمبود بودجه نمیداند، بلکه به نبود سیاست پایدار اشاره میکند.
در گزارش آمده که اتکای مداوم به بودجههای اضطراری پیام روشنی به صنعت دفاعی نمیدهد و مانع سرمایهگذاری بلند مدت در افزایش ظرفیت تولید میشود.
پنتاگون برای جبران بخشی از کمبود توان دفاعی تاد، بیش از ۷۰۰ میلیون دلار از منابع مصوب را به خرید تاد منتقل کرده که با هزینه واحد ۱۵ میلیون دلار، حدود ۴۵ رهگیر تامین میکند.
در بودجه سال ۲۰۲۶ هم ۲۵ رهگیر در بودجه پایه و ۱۲ رهگیر دیگر از منابع جداگانه پیشبینی شده، اما پژوهش معتقد است این ارقام حتی جایگزین «خوشبینانهترین» برآورد مصرف هم نیست.
پژوهشگران مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی آمریکا تاکید میکنند آمریکا باید نیازمندیهای مهمات دفاع موشکی را بازتعریف کند و ذخایری فراتر از برآوردهای خوشبینانه در نظر بگیرد.
در پایان این گزارش،هشدار داده شده که اگر این مسیر اصلاح نشود، واشینگتن در بحرانهای آینده ناچار میشود میان حضور موثر در میدان یا عقبنشینی یکی را انتخاب کند.
روبیو جمعه ۲۸ آذر در یک نشست خبری گفت: «من هیچ کشوری در جهان نمیشناسم که چنین تفاوتی بین رژیمی که کشور را اداره میکند و مردمش، وجود داشته باشد.»
او با اشاره به جمهوری اسلامی افزود: «آن رژیم نمایانگر مردم ایران نیست، مردمی که وارثان یک میراث فرهنگی بلند و پرافتخار و یک تاریخ افتخارآمیز و پرافتخار هستند.»
وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که حکومت ایران «ثروت آن کشور را تصاحب کرده و از آن نه برای رفاه مردم خود و آینده آنها، نه برای تامین آب و برق کافی استفاده کرده است.»
او افزود: «آنها پول خود را صرف حمایت از سازمانهای تروریستی در سراسر جهان کردهاند. بنابراین ما به طور مستمر به اشاره کردن به این مسائل ادامه خواهیم داد.»
دفاع از تحریمها علیه جمهوری اسلامی و اشاره به اعدامها در ایران
روبیو در بخشی از سخنانش که به ایران مربوط میشد، به تحریمهای مداوم واشینگتن علیه جمهوری اسلامی و همچنین برجسته کردن نقض حقوق بشر در ایران اشاره کرد.
او گفت: «ما با حکومت ایران اختلافنظرهایی عمیق و ساختاری داریم و ایران بخشی از —اگر نگوییم تحریمشدهترین کشور جهان—دستکم یکی از تحریمشدهترین کشورهای دنیاست.»
روبیو ادامه داد: «تقریبا هفتهای نیست، یا دستکم ماهی دو، سه بار، که من تحریم تازهای علیه نهاد یا فرد جدیدی مرتبط با ایران تصویب نکنم. فکر نمیکنم کسی بتواند استدلال کند که این دولت [آمریکا] نسبت به آنها رویکردی دوستانه داشته است.»
او از افزایش سرکوب و اعدام در ایران پس از جنگ ۱۲ روزه انتقاد کرد و گفت: «ما هیچ توهمی در این باره نداریم و هر سال گزارشی منتشر میکنیم که این مسائل را تشریح میکند، و در پیامرسانیمان نیز کاملا ثابتقدم بودهایم.»
وزیر خارجه آمریکا گفت مشکل این کشور با جمهوری اسلامی صرفا به تمایل حکومت ایران به دستیابی به سلاح هستهای و حمایت از تروریسم (که مسئلهای محوری است) مربوط نمیشود و نحوه برخورد حکومت ایران با مردم این کشور نیز مشکل آمریکاست.
انتقاد از حمایت جمهوری اسلامی از ونزوئلا
وزیر امور خارجه آمریکا، همچنین دولت نیکلاس مادورو را «غیرمشروع» خواند و گفت ونزوئلا نه تنها با آمریکا برای صلح در منطقه همکاری نمیکند بلکه با عناصر «تروریست» از جمله جمهوری اسلامی در همکاری است.
او افزود: «به صورت مثال، آنها از جمهوری اسلامی و حزبالله میخواهند که به خاکشان بیایند و عملیات انجام دهند.»
در حالی است که واشینگتن در حال افزایش نیروهای نظامی خود در منطقه دریای کارائیب است، وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد که سیاست خارجی این کشور نیاز به بازنگری داشت و دولت دونالد ترامپ این بازنگری را انجام داد.
دولت ترامپ هزاران نیروی نظامی به این منطقه اعزام کرده و علاوه بر آن، یک ناو هواپیمابر، ناوهای جنگی و جنگندهها را نیز مستقر کرده است.
روبیو به خبرنگاران گفت: «ما نگران تشدید تنش با روسیه، در ارتباط با ونزوئلا، نیستیم.»
او افزود: «ما همواره انتظار داشتهایم که آنها از رژیم مادورو حمایت لفظی و تبلیغاتی کنند اما این موضوع عاملی نیست که بر نحوه بررسی کلی این مساله از سوی ما تاثیر بگذارد.»
وزارت امور خارجه روسیه پنجشنبه اعلام کرد که امیدوار است دولت ترامپ در قبال ونزوئلا مرتکب «اشتباهی مرگبار» نشود و گفت مسکو نگران تصمیمهای آمریکا است که کشتیرانی بینالمللی را تهدید میکند.
پیشتر اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در پاسخ به پرسشی درباره احتمال پناه دادن به مقامات ونزوئلایی، طرح این سوال را «توهینآمیز» خواند و بار دیگر حمایت تهران از کاراکاس را اعلام کرد.
بقایی ۱۰ آذر در یک نشست خبری، گفت: «بحث مواد مخدر برای تحت فشار گذاشتن ونزوئلا صرفا یک بهانه است.»
بقایی پیشتر در بیانیهای، تصمیم رییسجمهوری ایالات متحده، در بستن حریم هوایی ونزوئلا را «نقض آشکار حقوق بینالملل و زیر پا گذاشتن مقررات بینالمللی هوانوردی» دانسته بود.
روبیو: حزبالله عامل جمهوری اسلامی است
روبیو در بخش دیگری از این نشست خبری، با تاکید بر خلع سلاح حزبالله لبنان گفت: «بیشتر کشورهای منطقه خاورمیانه درباره حزبالله نگران هستند و آن را عامل نفوذ جمهوری اسلامی میدانند.»
او افزود: «به طور مثال اگر با مقامهای دولت سوریه صحبت کنید، آنها به شدت نگران حزبالله هستند.»
وزیر امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره احتمال وورد یک ائتلاف نظامی به لبنان برای خلع سلاح حزبالله درباره آن ابراز بیاطلاعی کرد.
روبیو گفت: «اگر با رهبران منطقه در همه این کشورها صحبت کنید یک هدف مشترک دارد: اینکه مطمئن شوند حزبالله دیگر نتواند نقشی که در گذشته ایفا میکرد را بازی کند، نه فقط تهدید اسرائیل بله به عنوان یک عامل آشکار و نیابتی برای نفوذ جمهوری اسلامی در منطقه.»
گفتوگوهای مربوط به اوکراین در میامی
وزیر خارجه ایالات متحده درباره پرونده مذاکرات اوکراین گفت که ممکن است شنبه در بخشی از گفتوگوها در این باره در شهر میامی شرکت کند.
او افزود که این مذاکرات در جمعه و شنبه برگزار میشود.
به گفته رستم اومروف، رییس هیات مذاکرهکننده اوکراین، مذاکرهکنندگان صلح اوکراین جمعه دور تازهای از گفتوگوها را با تیم آمریکایی درباره پیشنهادهایی برای پایان دادن به جنگ با روسیه آغاز خواهند کرد.
یک مقام کاخ سفید نیز به رویترز گفت که استیو ویتکاف، فرستاده کاخ سفید، و جرد کوشنر، داماد ترامپ قرار است این آخر هفته در میامی با هیاتی از روسیه دیدار کنند.
این دیدارها در ادامه تلاشها برای دستیابی به توافقی به منظور پایان دادن به تهاجم مسکو به اوکراین انجام میشود.
بر اساس این گزارش که جمعه ۲۸ آذر منتشر شد، اجساد دستکم ۱۵ نفر به ولسوالیهای کهسان و ادرسکن هرات منتقل شده است.
برخی منابع شمار جان باختگان را دهها نفر گزارش کردند.
یک مهاجر افغانستانی که از سردخانههای مزار شهدا و بیمارستان تایباد در استان خراسان رضوی دیدن کرده، به افغانستاناینترنشنال گفت که بیش از ۴۰ مهاجر افغانستانی جان باختهاند.
هنوز مقامات رسمی جمهوری اسلامی یا اداره طالبان در افغانستان در این زمینه توضیحی ارائه نکردهاند.
ناپدید شدن برخی از مهاجران افغانستانی
منابع آگاه گفتند که در روزهای اخیر صدها مهاجر به سمت ایران حرکت کردند، اما بسیاری از آنان در امتداد مرز دو کشور گم شدهاند.
بهگفته این منابع، این افراد از مسیر غیررسمی از اسلامقلعه میخواستند وارد تایباد در ایران شوند.
جستوجوها برای یافتن این افراد یا اجساد احتمالی ادامه دارد.
افغانستاناینترنشنال از انتشار اطلاعیهای خبر داد که در آن، از خانوادههای قربانیان خواسته شده برای تحویل اجساد به مرز اسلامقلعه نروند.
در این اطلاعیه آمده که پس از اتمام مراحل اداری در ایران، اجساد منتقل و به بازماندگان اطلاعرسانی خواهد شد.
افزایش سرکوب مهاجران افغانستانی در ماههای اخیر
این مهاجران افغانستانی در حالی در تلاش بودهاند که به خاک ایران برسند که در ماههای گذشته و پس از جنگ اخیر جمهوری اسلامی و اسرائیل، سرکوب مهاجران افغانستانی در ایران افزایش یافته است.
جمهوری اسلامی، در پی شکستهای سنگین امنیتی، موج جدیدی از اخراج، بازداشت و مصادره اموال مهاجران افغانستانی را آغاز کرد و اقدامها در این زمینه را به اخراج مهاجران محدود نکرد.
در شهرهای مختلف، ماموران با بهانههایی نظیر «ارتباط با اسرائیل»، اقدام به بازداشت این مهاجران کردند و تحت فشار، از آنان اعترافاتی برای پخش تلویزیونی گرفتند.
در مردادماه، اسکندر مومنی، وزیر کشور، کاهش مصرف نان در ایران بهدلیل اخراج گسترده افغانستانیها را یک دستاورد دولت خواند و گفت که طی مدت اخیر «بیش از یک میلیون و صد هزار اتباع افغانستان» از ایران اخراج شدند و این امر موجب شده که شش درصد تراکنش نان کاهش یابد.»
هشتم مرداد، عفو بینالملل اعلام کرد در «کمپین اخراج غیرقانونی» افغانستانیها از ایران که مقامات جمهوری اسلامی به راه انداختهاند و پس از درگیریها بین اسرائیل و جمهوری اسلامی شدت گرفته، میلیونها نفر از جمله زنان و دخترانی که باید بهعنوان پناهنده شناخته شده و نباید به افغانستان بازگردانده شوند، در معرض خطر قرار دارند.
پیش از این در ۲۷ تیر، کارشناسان سازمان ملل خواستار توقف بازگرداندن اجباری پناهجویان از ایران و پاکستان شدند.
به گفته این کارشناسان، از آغاز سال ۲۰۲۵ تاکنون بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار افغانستانی از این دو کشور (ایران و پاکستان) به افغانستان بازگشتهاند یا به اجبار بازگردانده شدهاند؛ از جمله بیش از ۴۱۰ هزار نفر که تنها از سوم تیر به بعد از ایران اخراج شدهاند.
