یک بیمار پیوند کلیه به خبرگزاری ایلنا گفت سهمیه داروی مایفورتیک، که برای جلوگيری از رد پيوند در بيماران پيوندی استفاده میشود، در ماههای اخير کم و کمتر شده و حالا «اصلا پيدا نمیشود». به گفته او، داروخانهها اعلام کردهاند موجودی تمام شده و بيماران بايد سراغ داروی مشابه بروند.
فاطمه پوررضاقلی، دبير انجمن علمی پيوند کليه، با تاييد کمبود برند اصلی مایفورتیک به دليل «مشکلات ارزی» و «تحريمها» گفت نوسان ميان داروی ايرانی و خارجی برای بخشی از بيماران «خطرناک» است و تغيير دارو میتواند به از کار افتادن عضو پيوندی و بازگشت پرهزينه به دياليز منجر شود.
هادی احمدی، عضو هيات مديره انجمن داروسازان ايران نيز گفت بيماران پيوندی نسبت به تغيير برند دارو حساساند و حتی مواردی گزارش شده که مصرف نمونه داخلی، بيمار را تا آستانه رد پيوند پيش برده است.
بر اساس گزارش سایتهای اطلاعرسانی قیمت ارز و طلا، هر پوند بریتانیا نیز دوشنبه ۱۰ آذر بیش از ۱۵۶ هزار تومان معامله شد.
قیمت هر یورو هم به ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
از ابتدای هفته، موج صعودی بازارهای ارز، طلا و سکه را دربر گرفته و با رکوردزنیهای پیاپی، مسیر جدیدی از افزایش قیمتها را رقم زده است.
هشتم آذر نیز قیمت انواع مصنوعات طلا در معاملات بازارهای داخلی، رکوردهای جدیدی را به ثبت رساند و قیمت سکه «امامی» از ۱۲۰ میلیون تومان فراتر رفت.
در ماههای اخیر، تورم افسارگسیخته و رشد نرخ ارزهای خارجی بر نگرانیها از وخامت اوضاع اقتصادی ایران افزوده؛ روندی که در پی بازگشت تحریمهای سازمان ملل و تاکید مقامهای جمهوری اسلامی بر ادامه برنامه هستهای شدت گرفته است.
در یک سال گذشته، قیمت اقلام خوراکی در ایران بهطور میانگین بیش از ۶۶ درصد افزایش یافته است.
در این بازه زمانی، نان و غلات ۱۰۰ درصد، میوه و خشکبار ۱۰۸ درصد، سبزیجات ۶۹ درصد، نوشیدنیها ۶۸.۳ درصد، ماهیها و صدفداران ۵۲.۳ درصد، و شیر، پنیر و تخممرغ ۴۸.۶ درصد افزایش قیمت داشتهاند.
وخامت اوضاع اقتصادی همزمان با ادامه بنبست هستهای
بحران اقتصادی در ایران در شرایطی تشدید شده است که چشمانداز مذاکرات هستهای در هالهای از ابهام قرار دارد.
هفتم آذر، ایراناینترنشنال به نقل از منابع آگاه گزارش داد دولت آمریکا در پاسخ به درخواست مسعود پزشکیان از عربستان سعودی برای میانجیگری میان تهران و واشینگتن، بار دیگر بر شروط سهگانه خود برای مذاکره با حکومت ایران تاکید کرد.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، پیشتر از جمهوری اسلامی خواسته بود برنامه هستهای و غنیسازی اورانیوم را بهطور کامل کنار بگذارد، نیروهای نیابتی خود را منحل کند و محدود شدن برنامه موشکیاش را بپذیرد.
برخی رسانهها در ایران گزارش دادند علاوه بر کاهش امید به احیای مذاکرات هستهای و گشایش سیاسی، بحثها درباره کسری بودجه ۱۴۰۵ و افزایش قیمت بنزین نیز به تلاطمات بازار ارز و طلا در ایران دامن زدهاند.
پس از ماهها کشمکش و گمانهزنی، دولت مسعود پزشکیان بهصورت رسمی نظام سهنرخی بنزین را برقرار کرد و نرخ سوم از ۱۵ آذر با قیمت پنج هزار تومان عرضه خواهد شد.
بسیاری از شهروندان این اقدام را مغایر با وعدههای انتخاباتی پزشکیان و عاملی برای تشدید فشارهای اقتصادی بر مردم ارزیابی کردند.
بقایی دوشنبه ۱۰ آذر در یک نشست خبری، با اشاره به افزایش تنشها میان واشینگتن و کاراکاس گفت: «بحث مواد مخدر برای تحت فشار گذاشتن ونزوئلا صرفا یک بهانه است.»
او افزود: «ونزوئلا با یک جنگ و با یک تهدید غیرقانونی از ناحیه دولت آمریکا مواجه است.»
بقایی پیشتر در بیانیهای، تصمیم اخیر دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، در بستن حریم هوایی ونزوئلا را «نقض آشکار حقوق بینالملل و زیر پا گذاشتن مقررات بینالمللی هوانوردی» دانسته بود.
در هفتههای اخیر، ارتش آمریکا عملیات خود را برای مقابله با شبکههای قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب، بهویژه در نزدیکی ونزوئلا، شدت بخشیده است.
ترامپ ۹ آذر از گفتوگوی خود با نیکلاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، خبر داد، اما به محتوای این مکالمه اشارهای نکرد.
با این حال، روزنامه میامی هرالد نوشت ترامپ در این گفتوگو به مادورو اطمینان داد که در صورت ترک ونزوئلا، امنیت جانی او و خانوادهاش تضمین میشود، بهشرط آنکه «بیدرنگ» کشور را ترک کند.
هشتم آذر، لیندسی گراهام، سناتور برجسته جمهوریخواه، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، بهطور تلویحی به احتمال سرنگونی مادورو و گریختن او از ونزوئلا اشاره کرد و نوشت: «شنیدهام ترکیه و ایران در این فصل از سال جای دلپذیری هستند.»
مذاکره با عربستان سعودی درباره سوریه
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در ادامه نشست خبری خود اعلام کرد مقامهای حکومت ایران در جریان سفر سعود بن محمد الساطی، معاون وزیر خارجه عربستان سعودی به تهران، درباره حملات اخیر اسرائیل به سوریه گفتوگو کردهاند.
بقایی گفت: «همه موضوعات منطقه برای ما مهم است و به هم مرتبط هستند؛ بحرانهای غزه، لبنان، سوریه و کل منطقه. ولی این سفر بیشتر متمرکز بر موضوع سوریه بود.»
او افزود «امنیت سوریه برای کل منطقه مهم است» و ادامه حملات اسرائیل به سوریه و تصرف بخشی از خاک آن، «یک نگرانی مشترک در بین کشورهای منطقه» محسوب میشود.
او در عین حال تاکید کرد: «نمیتوانیم بگوییم عربستان بین ما و حاکمان جدید دمشق واسطه است.»
سفر این مقام ریاض به تهران در آستانه اولین سالگرد سقوط بشار اسد، رییسجمهوری مخلوع سوریه و متحد جمهوری اسلامی، انجام گرفت.
مخالفان مسلح سوری به رهبری گروه تحریر الشام در یک عملیات غافلگیرکننده توانستند ۱۸ آذر سال گذشته به دمشق برسند و به بیش از پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه پایان دهند.
سقوط حکومت اسد ضربه سنگینی به جمهوری اسلامی و گروههای نیابتی تهران وارد کرد. در مقابل، حکومت جدید سوریه روابط نزدیکی با ترکیه و عربستان سعودی دارد.
«به کدام میز مذاکره بازگردیم؟»
بقایی در واکنش به بیانیه اخیر وزارت خارجه فرانسه درباره پرونده هستهای حکومت ایران، به انتقاد از مواضع غرب پرداخت و گفت: «تکرار یک گزاره مبنی بر اینکه "ما برای مذاکره آمادهایم"، تغییری در واقعیت امر که طرفهای مقابل برای مذاکره آماده نیستند، نمیدهد.»
او افزود از جمهوری اسلامی خواسته شده که به میز مذاکره بازگردد، اما «به کدام میز؟»
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی و ژان نوئل بارو، همتای فرانسوی او، پنجم آذر در پاریس با یکدیگر دیدار کردند. پرونده هستهای تهران مهمترین محور این دیدار بود.
پس از این ملاقات، وزارت امور خارجه فرانسه اعلام کرد پاریس از تهران خواسته است به مذاکرات برگردد تا زمینه دستیابی به «توافقی جامع و پایدار» فراهم شود؛ توافقی که «تضمین کند» ایران هرگز به سلاح هستهای دست نخواهد یافت.
سرنوشت برنامه هستهای حکومت ایران، بهویژه ذخایر اورانیوم ۶۰ درصدی، در هالهای از ابهام قرار دارد و جمهوری اسلامی همچنان از صدور مجوز برای بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی از این ذخایر خودداری میکند.
شورای حکام آژانس ۲۹ آبان با تصویب قطعنامهای، جمهوری اسلامی را ملزم کرد «بیدرنگ» درباره وضعیت ذخایر اورانیوم غنیشده و سایتهای هستهای آسیبدیده در جریان جنگ ۱۲ روزه گزارش دهد.
وبسایت تحلیلی-خبری دیفنس فیدز دوشنبه ۱۰ آذر نوشت این رویداد نگرانیها درباره افتادن فناوریهای پیشرفته نظامی آمریکا به دست رقبای جهانیاش را افزایش داده است.
اسرائیل سوم آذر هشت بمب به محله حارهحریک، منطقهای تحت کنترل حزبالله در بیروت، شلیک کرد که یکی از آنها منفجر نشد و بهصورت سالم در محل سقوط کرد.
پیدا شدن این مهمات که گزارشها میگویند حزبالله و مقامهای لبنانی پیش از مداخله آمریکا آن را به دست آوردهاند، اکنون محور تنشهای دیپلماتیک میان واشینگتن، بیروت و بازیگران منطقهای شده است.
بمب جیبییو-۳۹بی از مهمترین سلاحهای دقیق ایالات متحده به شمار میرود؛ سلاحی کوچک و با طراحی پنهان که ارزش هر فروند آن بین ۷۰ تا ۹۰ هزار دلار است.
اما اهمیت واقعی آن به فناوریهای هدایت پیشرفته، سامانههای الکترونیکی پیچیده و مواد کامپوزیتیاش بازمیگردد؛ فناوریهایی که واشینگتن برای توسعه آنها سرمایهگذاری میلیارد دلاری کرده است.
این بمبها به جنگندههایی مانند اف-۱۵ای و اف-۳۵ امکان میدهند مهمات را با دقت از فاصله امن رها کنند.
تلاش آمریکا برای حفاظت از فناوریهای حساس نظامی
عمل نکردن چنین بمبی رخدادی بسیار نادر است و از نگاه مقامهای آمریکایی «بدترین سناریو» محسوب میشود، زیرا پیدا شدن سالم آن امکان دسترسی رقبایی مانند جمهوری اسلامی، چین و روسیه به سامانههای ضداخلال جیپیاس و ریزالکترونیکهای کلیدی را فراهم میکند.
واشینگتن بیم دارد که این فناوریها زمینه مهندسی معکوس و تولید تسلیحات دقیق رقبا را تسریع کنند.
پس از تایید عمل نکردن بمب، آمریکا فورا از دولت لبنان خواست آن را بازگرداند و هشدار داد حزبالله یا جمهوری اسلامی ممکن است با استفاده از قطعات آن، توان موشکی و پهپادی خود را ارتقا دهند.
نگرانیهای واشینگتن ریشه در سابقه کشورهایی دارد که از بقایای تسلیحات غربی برای پیشبرد برنامههای نظامی خود استفاده کردهاند؛ از جمله اقدامات روسیه در اوکراین و سوریه، و همچنین چین در پروژههای مهندسی معکوس تجهیزات خارجی.
مقامهای آمریکایی میگویند اطلاعات این بمب میتواند در ارتقای سامانههای هدایت موشکهای «فاتح» یا پهپادهای گروههای نیابتی جمهوری اسلامی کاربرد داشته باشد.
در بحبوحه این نگرانیها، لبنان زیر فشار همزمان عوامل داخلی و خارجی گرفتار آمده است.
نفوذ حزبالله در منطقهای که بمب در آن پیدا شده، بازگرداندن آن به آمریکا را دشوار کرده و این نگرانی را برانگیخته است که این مهمات به ابزاری برای چانهزنی سیاسی یا بهرهبرداری تبلیغاتی بدل شود.
همزمان، دولت لبنان نگران آن است که عدم همکاری با واشینگتن، به تحریم یا کاهش کمکهای خارجی منجر شود.
نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان (یونیفیل) برای میانجیگری در این رابطه اعلام آمادگی کرده است، اما این نهاد دسترسی محدودی به مناطق تحت کنترل حزبالله دارد.
تاثیر راهبردی بر امنیت منطقه و جهان
دیفنس فیدز در ادامه گزارش خود نوشت ابعاد این حادثه فراتر از خاورمیانه است و برخی کشورها را به بازنگری در نحوه استفاده از مهمات پیشرفته در مناطق تحت درگیری واداشته است.
خطر دسترسی رقبا به مهمات هدایتشوندهای که بهطور سالم بازیابی میشوند، دکترین کنونی نظامی را به چالش میکشد.
این موضوع در آسیا نگرانیهایی درباره شتابگیری برنامه تسلیحاتی چین، بهویژه در حوزه سامانههای A2/AD، ایجاد کرده است که بر تسلیحات دقیق متکی هستند.
این موضوع برای شرکای آمریکا مانند ژاپن، کره جنوبی و فیلیپین که با تهدید فزاینده موشکی و پهپادی روبهرو هستند، زنگ خطری جدی به شمار میرود.
این رویداد همچنین میتواند سیاست صادرات تسلیحات آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد و روند کنترلها بر فروش مهمات پیشرفته به متحدان در خط مقدم مانند هند و سنگاپور را سختتر کند.
علاوه بر حزبالله، گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در یمن و عراق نیز میتوانند از این فناوریها سود ببرند.
به همین دلیل، برنامهریزان دفاعی در آسیا و اروپا بیسروصدا در حال ارزیابی دوباره روشهای حفاظت از فناوریهای حساس در میدانهای نبرد نیابتی هستند.
این حادثه همچنین به بحثهای تازهای درباره لزوم تعبیه سیستمهای خودنابودگر در مهمات پیشرفته دامن زده است؛ سازوکاری که در صورت عمل نکردن سلاح، قطعات حساس را غیرقابلبازیابی میکند.
پنتاگون اعلام کرده در نسل بعدی چنین مهماتی، طراحی سامانههای رمزگذاریشده و قابلیت غیرفعالسازی از راه دور را دنبال خواهد کرد.
