افسران ارتش ایالات متحده برای نخستین بار از زمان آغاز همکاری بلاروس با مسکو برای حمله به اوکراین، شاهد رزمایش مشترک روسیه و بلاروس بودند. دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، سیاست تعمیق روابط با بلاروس، نزدیک‌ترین متحد مسکو، را دنبال می‌کند.
رویترز حضور افسران ارتش آمریکا در این رزمایش مشترک را که کمتر از یک هفته پس از ورود پهپادهای روسی به حریم هوایی لهستان انجام شد، تازه‌ترین نشانه از تلاش واشینگتن برای بهبود روابط با بلاروس ارزیابی کرده است.
هفته گذشته جان کول، نماینده ترامپ در مذاکرات با بلاروس، به مینسْک، پایتخت این کشور سفر کرد و از قصد رییس‌جمهوری آمریکا برای عادی‌سازی روابط با بلاروس، از سرگیری مبادلات تجاری با آنها و بازگشایی سفارت ایالات متحده در این کشور خبر داد.
استقبال وزیر دفاع بلاروس از افسران آمریکایی
ویکتور کرِنیکوف، وزیر دفاع بلاروس، دوشنبه ۲۳ شهریور شخصا از دو افسر آمریکایی استقبال کرد و به آنها گفت: «هرچه برایتان جالب است نشان خواهیم داد. هرچه بخواهید. می‌توانید بروید و ببینید، با مردم صحبت کنید.»
این دو افسر پس از پایان دیدار با وزیر دفاع بلاروس از گفت‌وگو با خبرنگاران خودداری کردند.
کرِنیکوف حضور آنان را «غافلگیرکننده» توصیف کرد و در بیانیه‌ای نوشت که نمایندگان آمریکا در کنار هیئت‌هایی از ۲۳ کشور دیگر، از جمله اعضای ناتو مانند ترکیه و مجارستان، همین‌طور چین، اتیوپی و اندونزی حضور در این رزمایش حضور داشتند.
آخرین بار در سال ۲۰۲۱ یک مقام نظامی آمریکا مستقر در اوکراین برای مشاهده رزمایش «زاپاد» به بلاروس سفر کرده بود.
گمانه‌زنی درباره اهداف دیپلماتیک ترامپ
به گزارش رویترز، ارتش آمریکا هنوز به درخواست‌ها برای توضیح درباره حضور نیروهایش در این مانور نظامی پاسخ نداده است.
برخی گمانه‌زنی‌ها از تلاش ترامپ برای دور کردن بلاروس از پوتین و ایجاد شکاف در روابط این دو متحد استراتژیک حکایت دارد. گروهی از تحلیلگران تحقق چنین راهبردی را بعید می‌دانند.
برخی دیگر معتقدند این اقدام تلاشی برای استفاده از روابط نزدیک مینسْک با مسکو برای پیشبرد توافق مدنظر ترامپ در پایان دادن به جنگ اوکراین است.
دست‌کم دو افسر آمریکایی، برایان شوپ، سرهنگ‌دوم نیروی هوایی و یک افسر دیگر که نامش اعلام نشده است حین اجرای رزمایش «زاپاد-۲۰۲۵» در بلاروس حضور داشتند و آن را از نزدیک دنبال کردند. معاون وزیر دفاع روسیه نیز در این رزمایش حاضر بود.
نمایش قدرت در «زاپاد-۲۰۲۵»
در جریان این مانور، جنگندهها، پهپادهای تهاجمی و بالگردها بر فراز میدان آموزشی که با انبوه درختان احاطه شده بود، پرواز کردند. نیروهای پیاده نیز شلیک با سلاحهای خودکار، خمپارهاندازها و سامانههای موشکی را تمرین کردند و با موتورسیکلت وارد صحنه نبرد شدند.
این رزمایش در میادین آموزشی هر دو کشور برگزار میشود. مسکو و مینسْک آن را «آزمونی برای سنجش آمادگی رزمی» معرفی کردهاند.
با این حال، پس از ورود پهپادهای روسی به حریم هوایی لهستان، این تمرین نظامی نگرانی برخی کشورهای همسایه را برانگیخته است. ورشو بهعنوان اقدامی احتیاطی، مرز خود با بلاروس را بهطور موقت بست.
الکساندر لوکاشنکو، رییس‌جمهوری بلاروس، که سالها متحد نزدیک روسیه بوده است، در فوریه ۲۰۲۲ اجازه داد دهها هزار سرباز روس از خاک کشورش وارد اوکراین شوند. او همچنین با استقرار سلاحهای هستهای تاکتیکی روسیه در بلاروس موافقت کرده است.
رزمایش زاپاد عنوانی برای مجموعهای از رزمایشهای نظامی است که هر چهار سال یک بار در روسیه برگزار میشود.
این رزمایش نخستین بار در سال ۱۹۷۷ در اتحاد جماهیر شوروی برگزار شد و با وجود فروپاشی شوروی و تشکیل کشور روسیه، ادامه یافت.
رزمایش زاپاد یکی از بزرگترین تمرینهای نظامی روسیه است.
لغو تحریمها و آزادی زندانیان
ترامپ هفته گذشته تحریمها علیه شرکت هواپیمایی دولتی بلاروس، «بلاویا»، را لغو کرد و اجازه داد این شرکت ناوگان خود، شامل هواپیماهای بوئینگ، را تعمیر کند و قطعات جدیدی برای هواپیماها بخرد.
رییس‌جمهوری ایالات متحده پیش از لغو این تحریمها یک نامه دستنویس به لوکاشنکو فرستاد و پس از آن، رییس‌جمهوری بلاروس با آزادی ۵۲ روزنامهنگار و فعال سیاسی که در زندانهای این کشور محبوس بودند، موافقت کرد.
گمان میرود لغو تحریمهای هوایی پاسخ آمریکا به آزادی این زندانیان باشد.
