موسسه علوم و امنیت بین‌الملل در گزارشی خبر داد که اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه، یکی از مهم‌ترین سایت‌های تحقیق و توسعه سانتریفیوژ پیشرفته ایران در جاده دماوند شرق تهران، معروف به «کالایه الکتریک، را هدف قرار داد.
براساس این گزارش، در این حملات سالن اصلی، یک کارگاه کوچک و بخش‌هایی از یک ساختمان سه‌طبقه جدید تخریب شد.
موسسه علوم و امنیت بین‌المللی پنج‌شنبه ۲۰ شهریور در گزاشی نوشت این سایت که پیش‌تر تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار داشت، نقش کلیدی در تحقیقات و آزمایش‌های سانتریفیوژهای پیشرفته ایران ایفا می‌کرد و به‌ویژه در زمینه سانتریفیوژهای آی‌آر-۸ متمرکز بود.
بر اساس این گزارش در تاریخ ۲۶ تا ۲۸ خرداد، اسرائیل دو بار این سایت را هدف حمله قرار داد.
در این حملات، سالن اصلی عملیات، یک کارگاه کوچک و گوشه‌ای از یک ساختمان جدید سه‌طبقه که در سال ۲۰۲۵ تکمیل شده بود، به شدت آسیب دید.
طبق این گزارش، واحدهای خنک‌کننده اطراف نیز آسیب قابل توجهی دیدند. تخریب‌ها و ویرانی‌ها در این سایت به‌طور گسترده‌ای مشاهده شد و بقایای تجهیزات در سرتاسر سایت پراکنده بود. مقامات اسرائیل هیچ اطلاعاتی درباره این حملات ارائه نکردند.
جاناتان روحه، مدیر سیاست خارجی اندیشکده «یهودی برای امنیت ملی آمریکا» مرداد گذشته نوشت: «اگرچه بسیاری از تاسیسات ایران مانند مراکز غنی‌سازی نطنز و فردو، کارخانه متالورژی برای تولید فلز اورانیوم، و تعدادی از آزمایشگاه‌های مرتبط با ساخت سلاح آسیب دیده‌اند، اما معادن اورانیوم و کارخانه‌های اولیه تبدیل سنگ به کیک زرد دست‌نخورده باقی مانده‌اند.»
کالا الکتریک
سایت «کالایه الکتریک» در ابتدا در دهه ۱۹۹۰ به‌عنوان یک کارخانه ساعت خریداری شد و پس از آن از سوی سازمان انرژی اتمی ایران (AEOI) به یکی از مهم‌ترین مراکز تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای ایران تبدیل شد.
به گفته موسسه علوم و امنیت بین‌المللی، این سایت از دهه ۱۹۹۰ میلادی در توسعه سانتریفیوژهای آی‌آر-۱ و سانتریفیوژهای پیشرفته مانند آی‌آر-۲ و آی‌آر-۳ نقش کلیدی داشت و ایران از آن برای توسعه و آزمایش سانتریفیوژهای جدید استفاده می‌کرد.
طبق این گزارش، کالا الکتریک همچنین در نقش خرید غیرقانونی اقلام حساس برای برنامه سانتریفیوژ ایران از خارج عمل می‌کرد، اگرچه این فعالیت‌ها بیشتر در مقر اصلی آن، واقع در جای دیگری، انجام می‌شد.
در سال‌های اخیر، این سایت همچنین در طراحی و آزمایش سانتریفیوژهای آی‌ار-۴، آی‌آر-۸، آی‌آر-۲ام و آی‌آر-۶ که در نهایت در تاسیسات نطنز و فردو در مقیاس وسیع به کار گرفته شدند، نقش داشت.
سازمان ملل در سال ۲۰۰۶ به‌دلیل نقش کالای الکتریک در برنامه سانتریفیوژ ایران این شرکت را تحریم کرد.
موسسه علوم و امنیت بین‌الملل ۱۸ شهریور در گزارشی نوشت طی حملات جنگ ۱۲روزه تقریبا ۲۲ هزار سانتریفیوژ نصب‌شده در فردو، نطنز و اصفهان نابود شد یا از کار افتاد و توان ساخت یواف۶ و قطعات را به‌شدت کاهش داد.
طبق این گزارش، با نابودی گسترده برنامه سانتریفیوژهای گازی و آبشارهای نصب‌شده سانتریفیوژ، ایران برای نخستین بار در بیش از ۱۵ سال گذشته هیچ مسیر قابل شناسایی برای تولید اورانیوم با درجه تسلیحاتی در تأسیسات سانتریفیوژ خود ندارد.
