دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد الیزابت تسورکوف، پژوهشگر اسرائیلی- روسی دانشگاه پرینستون که در سال ۲۰۲۳ در بغداد ربوده شده بود، از سوی کتائب حزب‌الله از گروه‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق، آزاد شده است.
ترامپ سه‌شنبه ۱۸ شهریور در پیامی در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشیال، نوشت: «او پس از ماه‌ها شکنجه، اکنون در امنیت در سفارت آمریکا در عراق قرار دارد. من همیشه برای عدالت مبارزه خواهم کرد و هرگز تسلیم نخواهم شد.»
محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، نیز آزادی تسورکوف را تایید کرد و در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «با به ثمر رسیدن تلاش‌های گسترده‌ای که نیروهای امنیتی ما طی ماه‌های طولانی انجام دادند، آزادی شهروند روس، الیزابت تسورکوف، را اعلام می‌کنیم.»
با این حال، دولت اسرائیل و گروه کتائب حزب‌الله تاکنون درباره آزادی تسورکوف سکوت کرده‌اند. او، که دانشجوی دکترای دانشگاه پرینستون و کارشناس مسائل سوریه و عراق است، در مارس ۲۰۲۳ هنگام یک سفر پژوهشی به بغداد ناپدید شد.
دولت اسرائیل در ژوئیه همان سال اعلام کرد که تسورکوف از سوی کتائب حزب‌الله ربوده شده است. تا پیش از اعلام ترامپ، تلاش‌های مکرر آمریکا و اسرائیل برای آزادی او بی‌نتیجه مانده بود و دولت عراق نیز از پیگیری مذاکرات با این گروه خبر داده بود.
تسورکوف ۳۶ ساله در مورد شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی تحقیق می‌کرد. او که به زبان عربی مسلط است، پیشتر نیز برای پژوهش میدانی به کشورهای مختلف خاورمیانه سفر کرده و از جمله ۱۰ بار به عراق رفته بود.
تسورکوف در سازمانی اسرائیلی که از حقوق فلسطینیان دفاع می‌کرد فعالیت داشت و تحقیقات دانشگاهی‌اش بر قیام سوریه در سال ۲۰۱۱ و پیامدهای جنگ داخلی آن متمرکز بود.
طبق اعلام دولت عراق، او با گذرنامه روسی وارد این کشور شد، چرا که عراق اسرائیل را دشمن می‌داند و هرگونه تماس با آن را ممنوع کرده است. او پیش از ربوده شدن، در عراق تحت یک عمل جراحی اضطراری بر روی کمرش قرار گرفته بود.
گزارش‌های متناقضی درباره نحوه ربوده شدن تسورکوف منتشر شد؛ برخی منابع از بازداشت او از سوی دستگاه اطلاعات عراق و تحویل به کتائب حزب‌الله خبر دادند. همچنین به گفته یک مقام عراقی، این محقق اسرائیلی از آپارتمانی که در محله الخراده بغداد اجاره کرده بود ربوده شد.
او اضافه کرد که از این آپارتمان نه تنها تسورکوف، بلکه هم‌اتاقی او، یک محقق عراقی نیز ربوده شده اما او دو هفته پس از آدم‌ربایی آزاد شده و حتی بغداد را ترک کرده اما اخیرا به آنجا بازگشته است.
پیشتر خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از مقام‌های اطلاعاتی عراق گزارش داده بود تسورکوف اوایل ماه رمضان پس از خروج از یک کافه در بغداد ربوده شد.
اسرائیل کتائب حزب‌الله را مسئول مستقیم معرفی کرد، اما این گروه نقش خود را انکار کرد. در مقابل، رسانه‌های اسرائیلی از دخالت مستقیم جمهوری اسلامی پرده برداشتند. کانال ۱۱ اسرائیل به نقل از مقام‌های عراقی گزارش داد که دستگاه اطلاعات عراق او را بازداشت و سپس به کتائب حزب‌الله تحویل داده است.
در ماه‌های گذشته گمانه‌زنی‌هایی درباره تبادل زندانیان در قبال آزادی تسورکوف مطرح شد. منابع مختلف به آزادی چند زندانی ایرانی اشاره کردند که برخی به «پرونده‌های امنیتی، ربایش و قتل» محکوم بودند. یکی از این افراد محمدرضا نوری، عضو نیروی قدس سپاه پاسداران، معرفی شد که به اتهام قتل یک شهروند آمریکایی در عراق به حبس ابد محکوم شده بود. مقامات جمهوری اسلامی این اتهام را رد کردند و از نوری به‌عنوان «مدافع حرم» نام بردند.
منابع امنیتی عراق تاکید کردند اجرای توافق به موافقت ایالات متحده بستگی دارد، زیرا آزادی نوری به‌دلیل پرونده قتل یک آمریکایی حساسیت‌برانگیز است. برخی گزارش‌ها نیز از تلاش‌های دیپلماتیک مقام‌های جمهوری اسلامی، از جمله سفر علی باقری کنی به بغداد، برای گنجاندن نام نوری در توافق حکایت داشت.
