هم‌زمان با انتشار خبرهایی درباره این‌که سطح آب دریای خزر به پایین‌ترین میزان خود در ۵۰ سال اخیر رسیده است، یک اقلیم‌شناس هشدار داد اگر پس‌روی آب دریا ادامه پیدا کند، شمال ایران به زودی با یک منطقه بیابانی مواجه خواهد شد که مملو از ماسه و نمک است.
فرید مجتهدی، اقلیم‌شناس، چهارشنبه ۲۹ مرداد در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا توضیح داد پس‌روی آب دریا به حدود ۳۰۰ متر در سواحل خزر رسیده و اگر به ۵۰۰ یا ۶۰۰ متر افزایش یابد، منطقه‌ای بیابانی متشکل از ماسه و نمک بر جای خواهد گذاشت.
او افزود: «در حال حاضر با فرسایش بادی در سواحل دریای خزر مواجهیم.»
به گفته مجتهدی، بیابانی شدن مناطق جنوبی خزر موجب شکل گیری طوفان های گرد و خاک می‌شود که سکونتگاه های کرانه جنوبی دریا را متاثر می کند.
معصومه بنی‌هاشمی، مدیر مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر، ۲۷ مرداد از کاهش دو متری سطح آب این دریا از سال ۱۳۷۵ تاکنون خبر داد.
او توضیح داد روند کاهشی سطح آب دریای خزر در دو سال اخیر نسبت به دوره حدود ۳۰ ساله افزایش یافته، به‌طوری که سال گذشته سطح آب این دریا ۲۶ سانتی‌متر کاهش یافته است.
آخرین گزارشی که مرکز مطالعات و تحقیقات خزر تهیه کرده، مربوط به خرداد امسال است که تداوم روند کاهش سطح آب این دریا را تایید می‌کند.
این گزارش نشان می‌دهد یک‌چهارم کاهش آب در دو ساله اخیر رخ داده است.
سطح خزر در سال ۱۴۰۲ به یکی از کمترین مقادیر خود در قرن اخیر رسید.
با توجه به آمارهای جدید، تراز آب در دریای خزر از ۱۸ سال پیش با روندی شدیدتر کاهش پیدا کرده است.
سطح آب خزر اکنون ۲۹ متر پایین‌تر از سطح دریاهای آزاد است و کارشناسان علوم دریایی و اقلیمی پیش‌بینی می‌کنند تا پایان قرن جاری، سطح آن بین ۹ تا ۱۸ متر کاهش داشته باشد.
این حجم از کاهش آب منجر به از دست رفتن یک‌چهارم مساحت کل این دریاچه می‌شود.
مهدی زارع، استاد تمام زمین‌شناسی، هشدار داد اگر روند کنونی سدسازی روسیه و برداشت آب از ولگا ادامه یابد، خزر تا سال ۲۱۰۰ بین ۲۵ تا ۵۰ درصد مساحت خود را از دست خواهد داد.
با کاهش ورودی آب به خزر، تالاب‌ها، پرندگان مهاجر و ماهیان خاویاری در معرض نابودی قرار گرفته‌اند.
به گفته مجتهدی، یکی از مهم‌ترین اثرات پس روی آب دریای خزر بر تالاب انزلی و تالاب میانکاله است.
این اقلیم‌شناس هشدار داد تالاب انزلی علاوه بر پسماند و فاضلاب و رسوب، با خطر خشک شدن مواجه است، زیرا: «این تالاب از نظر هیدرولوژیکی به دریای خزر ارتباط دارد و به‌دلیل ارتفاع بالاتر از دریا، شاهد مکش آب تالاب هستیم.»
