در پی اعلام توافق جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان برای راه‌اندازی «کریدور ترامپ» در قفقاز، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد از «پیامدهای منفی هرگونه مداخله خارجی، به ویژه در مجاورت مرزهای مشترک که مخل امنیت و ثبات پایدار منطقه باشد»، نگران است.
در این بیانیه که شنبه ۱۸ مرداد منتشر شد، آمده است که ایران روندهای جاری در منطقه قفقاز جنوبی را با دقت دنبال می‌کند و با هر دو کشور همسایه‌اش در خصوص این تحولات در ارتباط است.
جمهوری اسلامی با بیان این‌که صلح و ثبات در منطقه به نفع همه کشورهاست، نهایی شدن توافق میان ارمنستان و آذربایجان را گامی مهم در راستای تحقق صلح پایدار در قفقاز جنوبی ارزیابی کرد.
با این حال، این وزارتخانه ابراز نگرانی کرد «مداخلات خارجی»، به‌ویژه در نزدیکی مرزهای مشترک، می‌تواند تهدیدی برای امنیت و ثبات منطقه باشد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، جمعه ۱۷ مرداد در نشستی رسانه‌ای همراه با سران جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از موفقیت در امضای توافق صلح میان این دو کشور خبر داد و گفت اطمینان کامل دارد صلحی پایدار میان آن‌ها برقرار خواهد شد.
بر اساس این توافق، نام دالان زنگزور به «مسیر ترانزیتی دونالد ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» تغییر می‌یابد. مسیری راهبردی که جمهوری آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به منطقه خودمختار نخجوان متصل می‌کند.
این مسیر که در رسانه‌های آذربایجانی و ترکی به‌عنوان «دالان زنگزور» شناخته می‌شود، اکنون در قالبی متفاوت و با نقش‌آفرینی آمریکا به‌عنوان اجاره‌کننده ۹۹ ساله مطرح شده است.
ترامپ که در کاخ سفید میزبان رهبران ارمنستان و آذربایجان بود تا یک توافق صلح تاریخی را به امضا برسانند، اعلام کرد دو کشور متعهد شده‌اند برای همیشه به تمام درگیری‌ها پایان دهند، تجارت، سفر و روابط دیپلماتیک را آغاز کنند و به حاکمیت و تمامیت ارضی یکدیگر احترام بگذارند.
در این نشست، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، درباره صلح با آذربایجان به میانجی‌گری آمریکا گفت: «این دستاورد بدون مشارکت شخص ترامپ ممکن نمی‌شد.»
الهام علی‌اف، رییس‌جمهوری آذربایجان نیز گفت اگر تلاش ترامپ و تیم او نبود، شاید کشورش و ارمنستان در مذاکرات بی‌پایان صلح باقی می‌ماندند.
علی‌اف و پاشینیان در مراسم امضای توافق، از نامزدی ترامپ برای دریافت جایزه نوبل صلح حمایت کردند.
تهران و کریدور ترامپ
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بخش دیگری از بیانیه خود تاکید کرد: «ایجاد مسیرهای ارتباطی و رفع انسداد شبکه‌های مواصلاتی زمانی در خدمت ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی ملت‌های منطقه خواهد بود که در چارچوب منافع متقابل، رعایت حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهای منطقه و بدون مداخلات خارجی باشد.»
جمهوری اسلامی که نقشی تاریخی در میانجی‌گری میان آذربایجان و ارمنستان داشت، در روند صلح جدید به حاشیه رانده شد.
تهران با تاکید بر لزوم همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای اعلام کرد از سازوکارهایی مانند ۳+۳ برای تقویت این همکاری‌ها حمایت می‌کند.
با توجه به توافق تاریخی آذربایجان و ارمنستان و تحولات جدید در قفقاز جنوبی، به نظر می‌رسد روندهای ژئوپلیتیکی منطقه در حال تغییر هستند.
