بقایی: هر طرحی که «حق غنی‌سازی» در ایران را تامین کند، قابل بررسی است
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، اعلام کرد هر طرحی که بتواند «حق غنی‌سازی در ایران» را تامین کند، در مذاکرات هسته‌ای قابل بررسی خواهد بود.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، اعلام کرد هر طرحی که بتواند «حق غنی‌سازی در ایران» را تامین کند، در مذاکرات هسته‌ای قابل بررسی خواهد بود.
بقایی دوشنبه ۱۳ مرداد در نشست خبری هفتگی خود به طرح «مناره» ارائه‌شده از سوی محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت حسن روحانی، واکنش نشان داد و گفت خود او بهتر می‌تواند درباره جزییات طرحش توضیح دهد.
او افزود راه‌اندازی «کنسرسیوم» موضوع جدیدی نیست و از سال‌ها پیش و در جریان مذاکرات، این ایده به‌عنوان یکی از ابتکارها مطرح بوده، اما تهران هیچ‌گاه وارد جزییات اجرایی آن نشده است.
سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرد در کشوری که موضوع هسته‌ای و مسائل مرتبط با آن نزدیک به دو دهه در دستور کار رسمی سیاست خارجی قرار داشته، تلاش افرادی مانند ظریف برای بیان دیدگاه‌ها و ارائه پیشنهادهایشان «امری طبیعی» است.
پیش از جنگ ۱۲ روزه، پنج دور مذاکرات هسته‌ای میان تهران و واشینگتن برگزار شد، اما با تاکید مقام‌های جمهوری اسلامی بر ادامه غنی‌سازی در خاک ایران، گفت‌وگوها به بن‌بست رسید.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، هفتم مرداد در سخنرانی خود به مناسبت چهلم کشته‌شدگان جنگ اخیر، به‌صورت تلویحی بر ادامه غنی‌سازی در خاک ایران تاکید کرد و گفت ملت ایران «دین و دانش» خود را رها نمی‌کند.
بقایی در ادامه اظهارات خود گفت: «ما همواره تاکید کرده‌ایم موضوع غنی‌سازی در ایران، به‌عنوان بخشی لاینفک از حقوق جمهوری اسلامی در چارچوب معاهده منع اشاعه، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.»
او اضافه کرد تهران هر طرحی را که قادر باشد «این مولفه مهم را تامین و تضمین کند»، قابل بررسی می‌داند.
در روزهای اخیر گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت ذخایر اورانیوم غنی‌شده حکومت ایران و همچنین احتمال فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی آلمان، فرانسه و بریتانیا، موسوم به تروئیکای اروپایی، بالا گرفته است.
مناره چیست و آیا می‌تواند جانشین کنسرسیوم منطقه‌ای شود؟
ظریف و محسن بهاروند، سفیر سابق جمهوری اسلامی در بریتانیا، ۹ مرداد در یادداشت مشترکی در روزنامه گاردین، طرحی تازه برای «همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و کاهش تنش‌ها در منطقه» پیشنهاد کردند.
آن‌ها نام این طرح را «مناره» گذاشتند که مخفف عبارت انگلیسی معادل «مرکز تحقیق، توسعه و پیشرفت هسته‌ای در خاورمیانه» است.
به گفته آن‌ها، مناره نهادی منطقه‌ای با امکان عضویت تمام «کشورهای واجد شرایط خاورمیانه و شمال آفریقا» خواهد بود. شرط عضویت هم رد توسعه یا استقرار سلاح هسته‌ای و تعهد به راستی‌آزمایی متقابل در زمینه پایبندی به این اصل عنوان شده است.
مناره در ازای این تعهد، به اعضا کمک خواهد کرد تا از «فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای» در حوزه‌هایی چون تولید انرژی، پزشکی، کشاورزی و پژوهش علمی بهره‌مند شوند.
بر اساس این یادداشت، دفتر مرکزی مناره در یکی از کشورهای عضو مستقر می‌شود و دفاتر منطقه‌ای و احتمالا تاسیسات مشترک غنی‌سازی در دیگر کشورها راه‌اندازی خواهند شد.
همچنین هیات امنایی متشکل از نمایندگان ملی وظیفه نظارت بر فعالیت اعضا را بر عهده خواهند داشت و ناظران بین‌المللی از سازمان ملل، شورای امنیت و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز دعوت خواهند شد.
ظریف و بهاروند خواهان حمایت کشورها از این طرح شدند و تاکید کردند یک نشست منطقه‌ای تحت نظارت سازمان ملل و با حمایت قدرت‌های جهانی می‌تواند پایه‌گذار این ابتکار باشد.
در جریان مذاکرات پیشین تهران و واشینگتن، چندین بار موضوع تاسیس «کنسرسیوم منطقه‌ای غنی‌سازی اورانیوم» مطرح شد.
پیش‌تر در ۱۴ خرداد، پایگاه خبری آکسیوس به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی گزارش داد تهران آماده است چارچوب یک توافق هسته‌ای با آمریکا را بر پایه این ایده بنا کند، مشروط بر آنکه چنین کنسرسیومی در داخل خاک ایران مستقر باشد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، ۹ مرداد بار دیگر اعلام کرد برنامه هسته‌ای حکومت ایران در پی حمله هوایی آمریکا در اول تیر نابود شده است.
او در عین حال هشدار داد جمهوری اسلامی ممکن است فعالیت‌های هسته‌ای خود را در سایت‌های جدید از سر بگیرد.
