دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، بار دیگر تاکید کرد که در یک توافق احتمالی با جمهوری اسلامی اجازه هیچ نوع غنی‌سازی در خاک ایران را نخواهد داد. پیش از اظهار نظر ترامپ، برخی از رسانه‌های آمریکایی از تغییر موضع آمریکا و موافقت واشینگتن با غنی‌سازی محدود در خاک ایران خبر داده بودند.
دونالد ترامپ بعدازظهر دوشنبه ۱۲ خرداد، در پستی در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشیال، با انتقاد از عملکرد جو بایدن، رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، تاکید کرد که در یک توافق احتمالی با جمهوری اسلامی، آمریکا اجازه هیچ‌گونه غنی‌سازی اورانیوم را به حکومت ایران نخواهد داد.
این در حالی است که ساعاتی پیش از انتشار این پست، وب‌سایت آکسیوس گزارش داده بود که دولت دونالد ترامپ در پیشنهادی محرمانه به جمهوری اسلامی، اجازه غنی‌سازی محدود اورانیوم را در خاک ایران داده است.
آکسیوس در گزارش خود این را اقدام را متضاد و مغایر با مواضع علنی مقام‌هایی چون استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، خوانده بود.
سایت خبری اکسیوس به‌نقل از دو منبع آگاه که نام آنها را اعلام نکرد، نوشت که ایران در قالب این پیشنهاد اجازه دارد غنی‌سازی را تا سقف سه درصد ادامه دهد اما باید تاسیسات زیرزمینی خود را برای مدتی معین غیرفعال و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته را متوقف کند.
منابع مطلع به اکسیوس گفته‌اند این پیشنهاد مسیر جدیدی را برای دستیابی به توافق باز می‌کند؛ اگرچه با خطر واکنش منفی متحدان آمریکا، به‌ویژه اسرائیل و سناتورهای جمهوری‌خواه در کنگره همراه است.
گزارش سیانان از مخالفت تهران با پیشنهاد آمریکا و احتمال فروپاشی مذاکرات
از سوی دیگر، یک مقام ارشد جمهوری اسلامی دوشنبه ۱۲ خرداد در گفت‌وگو با شبکه سیانان، پیشنهاد جدید آمریکا در خصوص توافق هسته‌ای را «ناسازگار و گسیخته» خواند.
سیانان نام این مقام ارشد جمهوری اسلامی را نگفت اما به‌نقل از او گزارش داد که حکومت ایران پیشنهاد جدید آمریکا را رد می‌کند.
او گفت: «در نگاه نخست، این پیشنهاد ناسازگار و گسیخته، بسیار غیرواقع‌بینانه و همراه با مطالبات بیش از حد ارزیابی می‌شود.»
این مقام ارشد جمهوری اسلامی به سیانان گفت همچنین افزود که مهم‌ترین مانع پیشرفت در مذاکرات، تغییر مداوم مواضع آمریکا بوده است.
او افزود: «این واقعیت که آمریکایی‌ها مدام موضع خود را تغییر می‌دهند، تاکنون مانع اصلی موفقیت مذاکرات بوده و اکنون کار را سخت‌تر از همیشه کرده است.»
این مقام همچنین ادعا کرد که متن جدید، با توافقات پیشین در تضاد آشکار است.
او به‌سی‌ان‌ان گفت: «این متن آشکارا با توافق اخیر حاصل‌شده در دور پنجم مذاکرات در تضاد است. موضع ایران درباره غنی‌سازی، قاطع و غیرقابل تغییر است.»
این شبکه همچنین به‌نقل از منابع آگاه از روند مذاکرات گزارش داد که تحرک و شتاب مذاکرات برای دستیابی به توافقی تازه در حال فروپاشی است.
به‌گفته سیانان، این بدبینی پشت‌پرده در تضاد کامل با اظهارات خوش‌بینانه و علنی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، است. او هفته گذشته گفته بود دولت او «به یک راه‌حل بسیار نزدیک شده است.»
در گزارش شبکه سیانان گفته شده است که آمریکا در پیشنهاد جدیدش موضع خود درباره غنی‌سازی اورانیوم را تغییر داده است. طبق این پیشنهاد، ایالات متحده ممکن است در برنامه انرژی هسته‌ای غیرنظامی ایران سرمایه‌گذاری کند و به کنسرسیومی بین‌المللی بپیوندد که وظیفه نظارت بر غنی‌سازی سطح پایین اورانیوم در داخل خاک ایران را برعهده خواهد داشت. این کنسرسیوم احتمالی شامل کشورهای خاورمیانه و همچنین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود.
در گزارش سیانان نیز بر این نکته تاکید شده که مقامات ارشد آمریکایی پیش از این تاکید کرده بودند که اجازه هیچ‌گونه غنی‌سازی در داخل ایران را نمی‌دهند و خواستار آن هستند که ایران تنها مجاز به واردات اورانیوم غنی‌شده باشد. تهران این پیشنهاد را قاطعانه رد کرده بود.
سیانان در گزارش خود افزوده که دادن اجازه غنی‌سازی سطح پایین در داخل ایران، که یادآور توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام است که ترامپ از آن خارج شد، احتمالاً با مخالفت شدید اسرائیل و جمهوری‌خواهان در آمریکا مواجه خواهد شد.
مقامات جمهوری اسلامی گفته‌اند که با اصل کنسرسیوم نظارت بر غنی‌سازی مخالفتی ندارند، اما ایران باید کنترل کامل توانمندی‌های غنی‌سازی خود را حفظ کند.
مذاکرات هسته‌ای بین جمهوری اسلامی و ایالات متحده در سوم خرداد با برگزاری پنجمین دور گفتگوها در رم به پایان رسید. پس از آن، یک مقام ارشد دولت آمریکا گفت که دو طرف توافق کرده‌اند که به‌زودی دوباره دیدار کنند. اما سیانان به‌نقل از منابع آگاه گزارش داد که برگزاری دور بعدی مذاکرات با تردید جدی مواجه است و شاید اصلاً چنین اتفاقی روی ندهد.
رویترز: تهران در حال آماده کردن جواب منفی خود است
خبرگزاری رویترز نیز دوشنبه ۱۲ خرداد به‌نقل از یک دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی گزارش داد که جمهوری اسلامی در آستانه رد پیشنهاد تازه‌ای از سوی ایالات متحده برای حل مناقشه هسته‌ای چند دهه‌ای است.
این دیپلمات ارشد که نامش اعلام نشده، به رویترز گفت که طرح آمریکا «غیربدیهی» و فاقد ملاحظات منافع ایران است و هیچ انعطافی در موضع آمریکا نسبت به موضوع غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران نشان نمی‌دهد.
این دیپلمات ارشد، که به‌گفته رویترز به تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی نزدیک است، افزود:«تهران در حال تدوین پاسخی منفی به پیشنهاد آمریکاست؛ پاسخی که می‌تواند به‌عنوان رد رسمی این پیشنهاد تفسیر شود.»
این دیپلمات جمهوری اسلامی گفت که ارزیابی کمیته مذاکرات هسته‌ای که زیر نظر علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند، این است که «پیشنهاد آمریکا کاملاً یک‌طرفه است و نمی‌تواند منافع تهران را تامین کند.»
او افزود:«تهران این پیشنهاد را یک طرح غیربدیهی می‌داند که صرفاً تلاش دارد از طریق خواسته‌های افراطی، یک توافق بد را به ایران تحمیل کند.»
او گفت: «در این پیشنهاد، موضع آمریکا در خصوص غنی‌سازی در خاک ایران بدون تغییر باقی مانده و هیچ توضیح روشنی درباره رفع تحریم‌ها ارائه نشده است.»
پیشنهاد جدید ایالات متحده برای توافق هسته‌ای، شنبه۱۰ خرداد از سوی بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه عمان که میانجی‌گری میان تهران و واشینگتن را برعهده دارد، در جریان سفری کوتاه به تهران به مقامات جمهوری اسلامی ارائه شد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز پیشتر گفته بود که پاسخ رسمی حکومت ایران به پیشنهاد آمریکا به‌زودی ارائه خواهد شد.
