ورزش در دولت پزشکیان؛ در حاشیه تصویر، بیرون از تصمیم
سامان رحمتیان – ایران اینترنشنال - ورزش در دولت پزشکیان، کمتر از دو درصد اخبار رسمی را به خود اختصاص داده؛ آن‌هم بیشتر برای نمایش، نه سیاست‌گذاری.
سامان رحمتیان – ایران اینترنشنال - ورزش در دولت پزشکیان، کمتر از دو درصد اخبار رسمی را به خود اختصاص داده؛ آن‌هم بیشتر برای نمایش، نه سیاست‌گذاری.
در ماه‌های ابتدایی پیروزی نهمین رییس جمهور ایران، بسیاری از فعالان حوزه ورزش امیدوار بودند، فصلی تازه برای ورزش ایران آغاز شود. پزشکیان در دوران تبلیغات انتخاباتی خود بارها به مسئله سلامت عمومی، نشاط اجتماعی اشاره کرده بود. همین موضوع باعث شد نگاه‌ها به سمت این دولت، با انتظاری متفاوت در حوزه ورزش دوخته شود.
اما آن‌چه تاکنون در عملکرد رسانه‌ای و اجرایی دولت چهاردهم مشاهده شده، نشانی از تحقق این انتظارات ندارد. بر اساس بررسی دقیق محتوای منتشرشده در سایت رسمی دولت از زمان انتخاب مسعود پزشکیان تا ۲۰ خرداد ۱۴۰۴، و پیش از آغاز جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و جمهوری اسلامی، مجموعاً ۱۹۶۰ خبر و گزارش تصویری منتشر شده است. از این میان، تنها ۳۳ خبر به موضوع ورزش اختصاص یافته؛ یعنی رقمی حدود یک و نیم درصد از کل محتوای رسانه‌ای پزشکیان در وبسایت دولت.
تفاوت این آمار زمانی بیشتر به چشم می‌آید که آن را با دیگر حوزه‌های پوشش‌داده‌شده مقایسه کنیم؛ ۱۸۸ خبر به موضوع، غزه و اسرائیل اختصاص یافته است—یعنی بیش از پنج برابر ورزش. در حوزه های زیرساخت و انرژی ۷۶ خبر، نظامی۵۱ خبر و معیشت ۴۷ خبری منتشر شده است.
این مقایسه نشان می‌دهد که ورزش در برنامه های رییس جمهور ایران، یکی از کم‌تکرارترین موضوع‌ها بوده است—آن‌هم در شرایطی که کشور با بحران‌هایی چون کم‌تحرکی عمومی، افسردگی اجتماعی، و کمبود امکانات ورزشی روبه‌رو است.
آمار کم، محتوا کم‌عمق‌تر
اما مسئله فقط به تعداد پایین اخبار ورزشی خلاصه نمی‌شود. بررسی کیفی همین ۳۲ خبر نیز تصویری نگران‌کننده‌تر ارائه می‌دهد.تحلیل محتوای این اخبار نشان می‌دهد که بیش از دو سوم آن‌ها ماهیتی نمایشی و تشریفاتی دارند.
به‌طور مشخص، از ۳۳ خبر مرتبط با ورزش؛ ۶ عنوان مربوط به بازی فوتسال پزشکیان با تیم کارگران است، ۱۲ خبر به پیام‌های تبریک رئیس‌جمهور به قهرمانان ورزشی اختصاص دارد، هفت خبر مربوط به بازدید مسعود پزشکیان از اردوهای تیم ملی یا اماکن ورزشی است، ۶ خبر به سخنرانی‌های عمومی رئیس‌جمهور درباره اهمیت ورزش پرداخته‌اند و 2 خبر نیز مربوط به اهدای بازوبندپهلوانی می شوند.
این آمار به‌وضوح نشان می‌دهند که رویکرد دولت نسبت به ورزش، نه بر پایه برنامه‌ریزی یا سیاست‌گذاری، بلکه بر پایه نمایش و بازنمایی تصویری از همراهی است؛ چیزی که شاید در قاب دوربین مؤثر باشد، اما در عمل تغییری ایجاد نمی‌کند.
پروژه‌هایی که ناتمام مانده‌اند
سیاست‌گذاری در ورزش، فقط با اعلام مواضع عمومی پیش نمی‌رود؛ بلکه نیازمند بودجه، زیرساخت و اراده اجرایی مستمر است. اما در دولت چهاردهم، نه‌تنها نشانه‌ای از عزم جدی در سیاست‌گذاری ورزشی دیده نمی‌شود، بلکه حتی ادامه پروژه‌های نیمه‌تمام هم در ابهام باقی مانده است.
بر اساس آماری که مدیران وزارت ورزشمارائه کرده اند، چهار هزار و ۵۰۰ پروژه نیمه‌تمام ورزشی در کشور وجود دارد. این پروژه‌ها شامل سالن‌های ورزشی، زمین‌های فوتبال، مجموعه‌های آبی و مراکز ورزشی روستایی و شهری هستند که بعضاً از سال‌های دور آغاز شده‌اند، اما به دلایل مختلف از جمله کمبود اعتبار، بلاتکلیف مانده‌اند.
با این حال، در هیچ‌یک از سخنرانی‌های رئیس‌جمهور یا اخبار رسمی دولت، برنامه زمان‌بندی‌شده، بودجه مصوب یا نقشه راهی برای اتمام این پروژه‌ها ارائه نشده است.
ورزش زنان؛ شعارهای مکرر، گام‌های کند
یکی از حوزه‌هایی که بیشترین سهم را از شکاف میان وعده و عمل در دولت چهاردهم برده، ورزش زنان است. اگرچه در چند برنامه عمومی، مسعود پزشکیان بر اهمیت ورزش زنان تأکید کرده بود، اما عملکرد واقعی دولت در این حوزه، از سطح نمایش فراتر نرفته است.
به گفته فریبا محمدیان، معاون توسعه ورزش بانوان وزارت ورزش، میانگین مشارکت زنان ایرانی در فعالیت‌های ورزشی در اوقات فراغت، تنها بین هشت تا ۱۰ دقیقه در روز است این رقم، نه‌تنها فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد، بلکه از میانگین بسیاری از کشورهای منطقه نیز پایین‌تر است.
در عین حال، بررسی اخبار رسمی منتشر شده از پزشکیان در سایت دولت نشان می‌دهد هیچ خبر مستقلی درباره سیاست‌گذاری، بودجه‌ریزی یا اقدام عملی در حوزه ورزش زنان منتشر نشده است.
این در حالی‌ست که ورزش بانوان در ایران با موانعی مضاعف نسبت به ورزش مردان روبه‌روست؛ از کمبود امکانات و مربی زن گرفته تا محدودیت‌های فرهنگی و رسانه‌ای. در چنین شرایطی، حضور مؤثر دولت نه یک انتخاب، که یک ضرورت ساختاری است—ضرورتی که تاکنون نادیده گرفته شده.
رسانه رسمی دولت؛ آیینه‌ای که ورزش را کدر نشان می‌دهد
سایت رسمی دولت، نه صرفاً یک خروجی خبری، که بازتابی از جهت‌گیری‌های اجرایی، ترجیحات سیاسی و ارزیابی‌های استراتژیک هر دولت است. با این نگاه، نحوه‌ی بازنمایی ورزش در تریبون رسمی دولت مسعود پزشکیان، فقط یک اتفاق خبری نیست؛ بلکه نشان‌دهنده جایگاه واقعی ورزش در منظومه‌ی تصمیم‌گیری دولت است.
وقتی دولت در طول نزدیک به یک سال، بیش از ۱۸۸ بار درباره غزه، اسرائیل و گروه‌های نیابتی موضع‌گیری رسانه‌ای می‌کند، اما برای ورزش، فقط ۳۳ عنوان خبری منتشر می‌شود—آن هم با محتوایی غالباً نمادین—می‌توان نتیجه گرفت که ورزش، نه یک ابزار توسعه اجتماعی، که یک المان فرعی در فضای ارتباطی دولت است و بیشتر به‌عنوان فضایی برای نمایش هم‌ذات‌پنداری مردمی رئیس‌جمهور مورد استفاده قرار گرفته.
