با گذشت نزدیک به یک قرن از دفن صدها نوزاد در محوطه یک مرکز سابق «مادر و نوزاد» در شهر توام ایرلند، تیمی از باستان‌شناسان و کارشناسان پزشکی قانونی عملیات حفاری گسترده‌ای را برای شناسایی و بازیابی بقایای این کودکان آغاز کردند.
گاردین دوشنبه ۲۳ تیر گزارش داد تیمی متشکل از کارشناسان ایرلندی و بین‌المللی عملیات حفاری در زمینی به وسعت پنج هزار متر مربع در شهر توام در استان گالوی ایرلند را آغاز کرده‌اند.
این مکان پیش‌تر «خانه مادر و نوزاد سنت مری» بود که راهبه‌های کاتولیک وابسته به فرقه «بان سکور» بین سال‌های ۱۹۲۵ تا ۱۹۶۱ آن را اداره می‌کردند.
بر اساس اسناد تاریخی، دست‌کم ۷۹۶ نوزاد در این مرکز جان باختند و بسیاری از آن‌ها بدون ثبت رسمی، در یک مخزن فاضلاب زیرزمینی متروکه دفن شدند.
کتی کورلس، تاریخ‌نگار محلی که با انتشار اسناد مرگ این نوزادان در سال ۲۰۱۴ افکار عمومی را از این فاجعه آگاه کرد، گفت: «خیلی خیلی خوشحالم که بالاخره این اتفاق افتاد. سال‌ها منتظرش بودم. این مایه خوشحالی من و خانواده‌هایی است که هنوز امیدوارند بستگان کوچکشان را پیدا کنند.»
عملیاتی پیچیده با استانداردهای پزشکی قانونی
این عملیات تحت هدایت دنیل مک‌سویینی، نماینده سابق کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، انجام می‌شود و ۱۸ متخصص از کشورهای ایرلند، بریتانیا، اسپانیا، استرالیا، آمریکا و کلمبیا در آن مشارکت خواهند داشت.
هدف از این کاوش، بازیابی و شناسایی بقایای انسانی، بازگرداندن آن‌ها به خانواده‌ها و دفن مجدد پیکرها به شیوه‌ای شایسته و محترمانه است.
مک‌سویینی گفت: «این بازیابی با استاندارد پزشکی قانونی انجام می‌شود؛ مثل صحنه بررسی یک پرونده جنایی. اگر در روند حفاری شواهدی از مرگ غیرطبیعی پیدا شود، طبق قانون باید موضوع به پلیس یا پزشکی قانونی گزارش شود.»
او افزود: «ترکیب پیچیده‌ای از چالش‌ها، از جمله مخلوط شدن استخوان‌ها بر اثر نفوذ آب، قرار داشتن محل دفن در یک منطقه مسکونی و نزدیکی به بقایای مربوط به دوران قحطی قرن نوزدهم، کار را دشوار کرده است.»
بیل مکانیکی مورد استفاده در این عملیات به سطلی بدون دندانه مجهز است و به‌آهستگی خاک را برمی‌دارد تا در صورت مشاهده مورد مشکوک، حفاری متوقف شود. آزمایشگاه کوچکی نیز در محل برای بررسی‌های اولیه راه‌اندازی شده است.
افشای فاجعه با تلاش یک زن محلی
در سال ۱۹۷۵، دو پسر نوجوان هنگام بازی در محوطه متروکه یک مخزن فاضلاب با استخوان‌هایی مواجه شدند؛ اما تا سال ۲۰۱۴، زمانی که کورلس نتایج تحقیقات خود را منتشر کرد، هیچ اقدام رسمی صورت نگرفت.
بازتاب گسترده این گزارش در رسانه‌ها، زمینه‌ساز تشکیل کمیسیون قضایی، صدور عذرخواهی رسمی از سوی دولت ایرلند و اعلام تعهد به انجام حفاری شد.
خانه مادر و نوزاد توام در سال ۱۹۶۱ تخریب شد و امروزه محل آن به یک منطقه مسکونی تبدیل شده است.
کورلس در ادامه اظهارات خود گفت: «امیدوارم با وجود مخلوط شدن بسیاری از استخوان‌ها بتوان آن‌ها را شناسایی و بازسازی کرد.»
او افزود: «کارشناسان این تیم از بهترین‌های رشته خود هستند و از نظر احساسی هم به اندازه من درگیر این موضوع شده‌اند. واقعا می‌خواهند به حقیقت برسند.»
به گزارش گاردین، فیلمی سینمایی به تهیه‌کنندگی لیام نیسون درباره این ماجرا در دست تولید است که فیلمبرداری آن در سال جاری میلادی در گالوی آغاز خواهد شد.
