در حالی که واشینگتن بررسی پیوستن آمریکا به حملات اسرائیل علیه جمهوری اسلامی را در دستور کار دارد، وزیران خارجه سه کشور اروپایی جمعه با همتای ایرانی خود دیدار خواهند کرد تا برای بازگشت به دیپلماسی بر سر برنامه هسته‌ای مناقشه‌برانگیز تهران، راهی بیابند.
وزیران خارجه آلمان، بریتانیا و فرانسه (کشورهای موسوم به E3) که با عنوان تروئیکای اروپایی شناخته می‌شوند، همراه با کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اوایل هفته جاری با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، تماس گرفته‌اند و برای برگزاری نشست جمعه در ژنو به توافق رسیده‌اند.
این کشورها همچنین در حال هماهنگی با ایالات متحده هستند.
خبرگزاری رویترز جمعه ۳۰ خرداد به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت که ایرانی‌ها نمی‌توانند با آمریکایی‌ها پای میز بنشینند اما: «ما می‌توانیم.»
او در ادامه گفت: «ما از آن‌ها خواهیم خواست پیش از وقوع بدترین سناریو، به میز مذاکره درباره مسئله هسته‌ای بازگردند؛ در حالی که نگرانی‌های خود را درباره برنامه موشکی، حمایت از روسیه و بازداشت شهروندانمان نیز با ایشان مطرح خواهیم کرد.»
گفت‌وگوی عراقچی و طرف‌های اروپایی قرار است بعدازظهر جمعه در ژنو برگزار شود. همان شهری که در سال ۲۰۱۳ نخستین توافق موقت هسته‌ای میان ایران و قدرت‌های جهانی در آن شکل گرفت و در نهایت به توافق جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ منتهی شد.
گفت‌وگوهای جداگانه‌ای که میان تهران و واشینگتن در جریان بود، پس از آن متوقف شد که اسرائیل در ۲۳ خرداد (۱۲ ژوئن) عملیات «طلوع شیران» را علیه سپاه پاسداران و فرماندهان آن، تاسیسات هسته‌ای و توانمندی‌های موشکی جمهوری اسلامی آغاز کرد.
عراقچی جمعه در صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت: «تا زمانی که تجاوز اسرائیل ادامه دارد، جایی برای مذاکره با آمریکا وجود ندارد.»
رویترز نوشت: «قدرت‌های اروپایی از راهبرد مذاکراتی آمریکا به‌طور فزاینده‌ای ابراز نارضایتی کرده‌اند. آن‌ها برخی از خواسته‌های ایالات متحده را غیرواقع‌گرایانه دانسته و نگرانند که چارچوب سیاسی اولیه‌ای که آمریکا پیشنهاد داده، بیش از حد ضعیف باشد و به مذاکراتی بی‌پایان منجر شود.»
گفت‌وگوی پاریس با واشینگتن
به گفته یک منبع دیپلماتیک فرانسوی، ژان-نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، شامگاه پنج‌شنبه با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، تماس تلفنی داشته است و روبیو در این تماس گفته که واشینگتن آماده است در هر زمانی مستقیما با تهران وارد گفت‌وگو شود.
این دو توافق کرده‌اند پس از نشست ژنو بار دیگر تماس بگیرند تا هماهنگی‌ها ادامه یابد.
دو دیپلمات اروپایی نیز گفته‌اند انتظاری برای دست‌یابی به یک تحول بزرگ در نشست ژنو وجود ندارد اما تاکید کرده‌اند که گفت‌وگو با تهران ضروری است، چرا که حتی پس از توقف جنگ نیز برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی همچنان حل‌نشده باقی خواهد ماند و دانش فنی آن از بین نمی‌رود.
عراقچی گفته است که تهران همواره با اروپا گفت‌وگو داشته و افزوده است: «حتی حالا هم اگر چیزی برای گفتن دارند، ما گوش خواهیم داد. ما از دفاع از حقوق ملتمان شرمنده نیستیم و از کسی فرار نمیکنیم.»
یوهان وادفول، وزیر خارجه آلمان، نیز گفته است: «قدرت‌های اروپایی همواره آماده گفت‌وگو بودهاند؛ مشروط بر آنکه ایران تعهد دهد به دنبال توسعه سلاح هسته‌ای نخواهد رفت.»
او پیش از نشست ژنو گفت: «اگر این اراده جدی وجود داشته باشد، ما هم آمادگی لازم را برای ادامه مذاکرات داریم، اما اکنون نوبت ایران است.»
آمریکا و تصمیم ترامپ
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، اعلام کرده که ظرف دو هفته آینده تصمیم خواهد گرفت آیا به حملات اسرائیل علیه ایران خواهد پیوست یا نه.
دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، گفته است که اکنون یک فرصت دو هفتهای برای دست‌یابی به راهحل دیپلماتیک وجود دارد.
پیش از آغاز حملات اسرائیل، تروئیکای اروپایی و آمریکا با ارائه یک قطعنامه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، تهران را به نقض تعهدات خود در چارچوب پیمان منع گسترش سلاحهای هسته‌ای (انپیتی) متهم کردند.
این قطعنامه هفته گذشته در شورای حکام آژانس، تصویب شد.
