تحلیل

آیا جنگ برای خامنه‌ای «نعمت» است؟

کامبیز حسینی
کامبیز حسینی

ایران‌اینترنشنال

با افزایش تنش میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، احتمال وقوع یک درگیری نظامی مستقیم بیش از پیش جدی شده است. منابع معتبر گزارش داده‌اند که اسرائیل در حال آماده‌سازی برای حمله‌ای هدفمند به ۱۲ سایت هسته‌ای ایران است؛ حمله‌ای که در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای ممکن است آغاز شود.

در واکنش، عباس عراقچی، دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی، طی نامه‌ای به سازمان ملل نسبت به تهدیدات نظامی اسرائیل هشدار داده است.

در همین حال، علی خامنه‌ای،مذاکرات را «به بن‌بست رسیده» خوانده و نسبت به آینده آن ابراز تردید کرده است.

غنی‌سازی، بازی با آتش

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده که ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم را به ۶۰ درصد رسانده است؛ که فراتر از حدود برجام و نزدیک به آستانه تولید سلاح هسته‌ای است. در نبود شفافیت راهبردی، این اقدام می‌تواند از منظر اسرائیل به‌مثابه زمینه‌سازی برای یک حمله پیش‌دستانه تلقی شود.

هم‌زمان، فضای رسانه‌ای وابسته به سپاه پر شده از عباراتی چون «رزمایش بزرگ»، «آماده‌باش» و «آموزش نیروها».

این در حالی است که جمهوری اسلامی در سال جاری بیش از هر زمان به شعار «نه صلح، نه جنگ، فقط غنی‌سازی» نزدیک شده است.

روایت دوگانه از «نعمت جنگ»

از آغاز تاسیس جمهوری اسلامی، نگاه ایدئولوژیک به جنگ همواره در گفتار رسمی نظام جاری بوده است. روح‌الله خمینی جنگ هشت‌ساله با عراق را «نعمت» و «بیمه‌کننده انقلاب» می‌خواند. علی خامنه‌ای نیز با همان لحن، بارها از «برکات جنگ» و «گنج تمام‌نشدنی دفاع مقدس» سخن گفته است.

در این نگاه، جنگ نه یک فاجعه انسانی، بلکه ابزاری برای انسجام داخلی، حذف منتقدان، و تقویت هویت ایدئولوژیک نظام است. درک بحران به‌مثابه فرصت، یکی از ستون‌های اصلی بقای جمهوری اسلامی بوده است.

تهدیدها و سناریوهای روی میز

مقامات اسرائیلی از جمله یوآو گالانت، وزیر دفاع، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، به صراحت اعلام کرده‌اند که اسرائیل در دفاع از خود تردیدی نخواهد داشت. در سوی مقابل، مقامات نظامی جمهوری اسلامی نیز هشدار داده‌اند که هرگونه حمله با «پاسخی قاطع و ویرانگر» روبرو خواهد شد.

بحران؛ ابزار بقا یا نشانه‌ فروپاشی؟

استفاده ابزاری از بحران خارجی، یکی از شناخته‌شده‌ترین تاکتیک‌های جمهوری اسلامی برای بقاست. در حالی‌که اکثریت جامعه ایران نشانه‌های خستگی، فقر، و میل به آرامش را بروز می‌دهند، نظام می‌کوشد با بازتولید «تهدید خارجی»، مشروعیت ازدست‌رفته خود را بازیابی کند.

اما تجربه تاریخی مردم ایران از جنگ، چیزی جز ویرانی، مرگ، تحریم و سال‌ها محرومیت نبوده است. خواست عمومی، آن‌چنان‌که در فریادهای نوجوان جان‌باخته، سارینا اسماعیل‌زاده، بازتاب یافت، «رفاه، رفاه، رفاه» است؛ نه جنگ و نه تهدید.

و حالا...

جمهوری اسلامی بار دیگر در لبه پرتگاه ایستاده؛ میان مذاکراتی نیمه‌جان و تهدیدی نظامی از سوی دشمنی دیرینه. در حالی‌که برای خامنه‌ای، بحران می‌تواند «برکت» باشد، برای میلیون‌ها ایرانی، تنها بازگشت به کابوس‌های جنگی‌ست که هرگز به پایان نرسیده‌اند.

امشب در «برنامه با کامبیز حسینی» از شما پرسیدیم: آیا جنگ برای خامنه‌ای «نعمت» است؟

این قسمت از برنامه را می‌توانید این پایین تماشا کنید.