دهلی نو و اسلام‌آباد با میانجی‌گری واشینگتن از جنگی تمام‌عیار عقب‌نشینی کردند، اما به گفته تحلیلگران، اکنون که دونالد ترامپ پیشنهاد میانجی‌گری در مناقشه کشمیر را مطرح کرده، جاه‌طلبی‌های دیپلماتیک هند به‌عنوان یک قدرت جهانی در معرض آزمونی مهم قرار گرفته است.
خبرگزاری رویترز یک‌شنبه ۲۱ اردیبهشت نوشت رشد اقتصادی پرشتاب هند که این کشور را به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل کرده، اعتماد به‌نفس و نفوذ دهلی نو را در عرصه بین‌المللی افزایش داده است.
هند نقش مهمی در حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای، از جمله فروپاشی اقتصادی سریلانکا و زلزله میانمار، ایفا کرده است.
اما درگیری اخیر با پاکستان بر سر کشمیر که با تبادل موشک، پهپاد و حملات هوایی شدت گرفت و دست‌کم ۶۶ کشته برجای گذاشت، یکی از حساس‌ترین مسائل در سیاست داخلی هند به شمار می‌رود.
عملکرد دهلی‌نو در این بحران دیپلماتیک که از یک سو شامل تلاش برای جلب نظر ترامپ در مسائلی چون تجارت و از سوی دیگر دفاع از منافع ملی در مناقشه کشمیر است، تا حد زیادی تابع سیاست داخلی هند بوده و می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در سرنوشت درگیری‌های این منطقه ایفا کند.
مایکل کوگلمان، تحلیلگر مسائل جنوب آسیا مستقر در واشینگتن، در همین رابطه گفت هند تمایلی به ورود به مذاکرات گسترده‌تر بر سر کشمیر ندارد و تداوم آتش‌بس میان دو کشور نیز با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.
او افزود این آتش‌بس «به‌طور شتاب‌زده» و در اوج تنش‌ها به دست آمد.
رویترز نیز با اشاره به شکنندگی این آتش‌بس نوشت دهلی نو و اسلام‌آباد شامگاه ۲۰ اردیبهشت یکدیگر را به نقض جدی آن متهم کردند.
ترامپ ۲۱ اردیبهشت از برقراری آتش‌بس میان هند و پاکستان استقبال کرد و گفت: «قصد دارم تجارت را به‌طور چشمگیری با هر دو ملت بزرگ افزایش دهم.»
بیشتر بخوانید: هند و پاکستان با میانجی‌گری آمریکا به توافق آتش‌بس دست یافتند
نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، از زمان آغاز درگیری‌های اخیر در کشمیر هیچ موضع‌گیری علنی در این خصوص نداشته است.
هر دو کشور هند و پاکستان بر بخش‌هایی از این منطقه کوهستانی حکومت می‌کنند، اما کل آن را متعلق به خود می‌دانند و تاکنون دو جنگ و چندین درگیری دیگر بر سر آن رخ داده است.
هند می‌گوید بحران در کشمیر نتیجه شورش‌هایی است که با پشتیبانی پاکستان شکل گرفته‌اند، اما اسلام‌آباد این اتهام را رد می‌کند.
براهما چلانِی، تحلیلگر دفاعی از هند، در این رابطه گفت: «با پذیرش آتش‌بس تنها سه روز پس از آغاز عملیات نظامی و آن هم تحت فشار آمریکا، هند به‌جای تمرکز بر تروریسم فرامرزی مورد حمایت پاکستان که موجب شعله‌ور شدن بحران شد، توجه جامعه جهانی را مطعوف مناقشه کشمیر کرده است.»
برای چندین دهه پس از جدایی هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷، غرب این دو کشور را از دریچه‌ای مشترک می‌نگریست، چرا که به‌طور بر سر کشمیر می‌جنگیدند. اما در سال‌های اخیر، با رشد چشمگیر اقتصاد هند، این دیدگاه دستخوش تغییر شده است.
در سوی مقابل، اقتصاد پاکستان درجا می‌زند و اکنون کمتر از یک‌دهم اقتصاد هند است.
پیشنهاد ترامپ برای میانجی‌گری در مناقشه کشمیر، به‌همراه اظهارات مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، درباره آغاز مذاکرات میان دهلی‌نو و اسلام‌آباد در مکانی بی‌طرف و بر سر مسائل گسترده‌تر، بسیاری از هندی‌ها را آزرده کرده است.
پاکستان بارها از ترامپ برای میانجی‌گری درباره توقف درگیری‌ها در کشمیر قدردانی کرده، در حالی که هند نقش طرف ثالث در این آتش‌بس را به رسمیت نشناخته و اعلام کرده این توافق مستقیما میان دو طرف حاصل شده است.
تحلیلگران و احزاب مخالف هند در حال حاضر این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا دهلی‌نو با شلیک موشک به سوی پاکستان در واکنش به حمله مرگبار به گردشگران هندو در کشمیر، به اهداف راهبردی خود دست یافته است یا خیر.
پرتاب موشک به عمق خاک پاکستان نشان‌دهنده سطح بالای ریسک‌پذیری مودی در مقایسه با رهبران پیشین هند بود، اما پذیرش ناگهانی آتش‌بس، او را در معرض انتقادهای کم‌سابقه‌ای در داخل کشور قرار داده است.
