یک دادگاه فدرال در آمریکا، جمهوری اسلامی را به دلیل ایفای نقش در بازداشت و شکنجه عامر فاخوری، شهروند لبنانی-آمریکایی که در سال ۲۰۱۹ در لبنان بازداشت شد، مسئول دانست. این حکم پس از نزدیک به چهار سال پیگیری حقوقی خانواده فاخوری صادر شد.
خانواده فاخوری میگویند جمهوری اسلامی از طریق گروه نیابتی خود، حزبالله لبنان، در بازداشت پدرشان نقش داشته و این نخستین باری است که دادگاهی در آمریکا چنین ارتباطی را بهطور رسمی تایید میکند.
عامر فاخوری که زمانی عضو ارتش در جنوب لبنان بود، پس از سفر به این کشور در سپتامبر ۲۰۱۹ بازداشت و با اتهامات سنگینی روبهرو شد. او در ماه مارس ۲۰۲۰ پس از تبرئه از سوی دیوان عالی لبنان به آمریکا بازگشت اما بهدلیل ابتلا به سرطان و عوارض ناشی از دوران بازداشت، در سپتامبر همان سال درگذشت.
خانواده فاخوری ضمن قدردانی از حکم دادگاه، اعلام کرد این رای میتواند زمینهساز پیگیری حقوقی دیگر شهروندانی باشد که در لبنان، هدف فشار یا بازداشت قرار گرفتهاند.
آنها همچنین خواستار تحریم مقاماتی در لبنان شدهاند که به گفته ایشان با حزبالله و جمهوری اسلامی همکاری داشتهاند.
هواداران حزبالله در طول سالهای گذشته بارها دست به اعمال خشونت و سرکوب شهروندان در لبنان زدهاند.
سه سال پیش، دیما صادق که یک زن روزنامهنگار شیعه لبنانی اما مخالف حزبالله است، پس از آن که حمله به سلمان رشدی، نویسنده آمریکایی-بریتانیایی هندیتبار و نویسنده کتاب «آیات شیطانی» را محکوم کرد، از سوی عدهای به تجاوز جنسی و قتل تهدید شد.
خانم صادق که توییتی با عنوان «آیات شیطانی» به همراه تصویری از قاسم سلیمانی و روحالله خمینی منتشر کرد، در اینباره نوشت: «از صبح امروز مورد تهدید قرار گرفتم و برخی خواستار حلال شمردن کشتنم شدند.»
او ادامه داد: «این تهدیدها از سوی گروهی به رهبری جواد حسن نصرالله، فرزند حسن نصرالله صورت میگیرد. این تویت من به معنی گزارش به مقامات دولت لبنان تلقی شود. مسئولیت کامل رخ دادن هر گونه اتفاق بدی برای من رسما به عهده مقامات حزبالله خواهد بود.»
در آن زمان یک مقام حزبالله لبنان که نامش فاش نشد، به خبرگزاری رویترز گفت این گروه درباره حمله به سلمان رشدی به دست یک مرد لبنانی الاصل (هادی مطر) هیچ چیزی نمیداند و در نتیجه نمیتواند اظهار نظر کند.
این در حالی بود که هواداران حزبالله در شبکههای اجتماعی این حمله را «چاقو زدن مقدس» خواندند و حملهکننده را «شجاع» و «قهرمان» توصیف کردند.
خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت به نقل از سه مقام آگاه در گزارشی اختصاصی اعلام کرد ابوظبی کانالی محرمانه میان اسرائیل و سوریه ایجاد کرده است.
به گفته این منابع، حاکمان جدید دمشق به دنبال کمک منطقهای برای مدیریت تنشها با همسایه جنوبی سوریه هستند.
تلاش برای کاهش تنش با اسرائیل
مذاکرات میان اسرائیل و سوریه پس از سفر احمد الشرع، رییسجمهوری موقت سوریه به ابوظبی در تاریخ ۲۴ فروردین آغاز شده و هدف آن کاهش تنش میان دو کشوری است که روابط رسمی دیپلماتیک ندارند.
یک منبع که بهطور مستقیم در جریان مذاکرات قرار دارد، اعلام کرد این تماسها فعلا به «موضوعات فنی» محدود شده اما امکان گسترش آن در آینده وجود دارد.
دمشق تلاش میکند به اسرائیل اطمینان دهد تهدیدی از سوی دولت جدید متوجه این کشور نیست.
از جمله اقدامات دولت الشرع، بازداشت دو عضو ارشد جهاد اسلامی فلسطین، دیدار با نمایندگان جامعه یهودی در داخل و خارج کشور و ارسال نامهای رسمی به وزارت خارجه آمریکا است که در آن آمده: «اجازه نخواهیم داد سوریه به تهدیدی برای هیچ طرفی، از جمله اسرائیل، تبدیل شود.»
یک منبع امنیتی سوری نیز تایید کرده که مذاکرات صرفا درباره پروندههای ضدتروریسم بوده و مسائل نظامی، از جمله حملات ارتش اسرائیل به خاک سوریه، فعلا در دستور کار قرار ندارد.
در این مذاکرات مقامهای امنیتی امارات، افسران اطلاعاتی سوری و همچنین برخی از مقامهای پیشین اطلاعاتی اسرائیل مشارکت دارند.
مشخص نیست آیا پس از حملات اخیر اسرائیل به دمشق که یکی از آنها تنها ۵۰۰ متر با کاخ ریاستجمهوری فاصله داشت، این کانال ارتباطی همچنان فعال باقی مانده است یا نه.
ریاستجمهوری سوریه و وزارت خارجه امارات متحده عربی به درخواست برای اظهار نظر پاسخ ندادند.
دفتر نخستوزیری اسرائیل نیز از اظهار نظر در اینباره خودداری کرده است.
حمایت از دروزیها
اسرائیل حملات خود را پاسخی به تهدید علیه جامعه دروزی عنوان کرده است.
درگیریهای اخیر میان جنگجویان اهل سنت و شبهنظامیان دروزی که در پی انتشار فایل صوتی منسوب به اهانت به پیامبر اسلام آغاز شد، بیش از ۲۵ کشته برجای گذاشته است.
پیشتر نیز در خشونتهای فرقهای در مناطق علوینشین، بیش از هزار نفر کشته شده بودند.
دولت سوریه اعلام کرده با گروههای دروزی در استان سویدا به توافق رسیده تا از میان آنها نیروهای امنیتی محلی جذب کند.
این اقدام فعلا به کاهش تنشها منجر شده است.
درخواست انزوای سیاسی
این تماسها در حالی برقرار میشود که اسرائیل خواستار ادامه انزوای سیاسی سوریه شده و نسبت به حضور اسلامگرایان در مرزهای جنوبی هشدار داده است.
به گفته یکی از منابع و یک دیپلمات منطقهای طرف گفتوگو با رویترز، میانجیگری غیررسمی بین اسرائیل و سوریه با هدف آرام کردن اوضاع در هفته گذشته از طریق کانالهای دیگر انجام شده است.
دولت سوریه حملات اسرائیل را به عنوان تشدید کننده بحران و مداخله خارجی محکوم کرده و میگوید دولت جدید در دمشق در حال کار برای اتحاد کشور پس از ۱۴ سال خونریزی است.
بدگمانی اسرائیل به الشرع
اسرائیل سالهاست در چارچوب یک کارزار پنهانی، مواضعی را در سوریه هدف قرار میدهد. کارزاری که با هدف تضعیف نفوذ ایران و گروههای متحد آن، از جمله حزبالله لبنان، دنبال میشود.
حزبالله پس از ورود به جنگ داخلی سوریه در حمایت از بشار اسد، حضور و نفوذ خود را در این کشور گسترش داد.
از زمان ساقط شدن اسد در دی ماه گذشته، عملیات نظامی اسرائیل در سوریه شدت یافته است.
اسرائیل اعلام کرده حضور گروههای اسلامگرای مسلح در مناطق جنوبی سوریه را تحمل نخواهد کرد و ارتش این کشور تاکنون اهدافی را که نظامی نامیده، در نقاط مختلف سوریه بمباران کرده و نیروهای زمینی خود را وارد مناطق جنوب غربی این کشور کرده است.
رویترز در ماه فوریه گزارش داد که اسرائیل به آمریکا فشار آورده تا سوریه را در وضعیت منزوی نگه دارد.
بر اساس این گزارش، رویکرد اسرائیل بر پایه بدگمانی به الشرع شکل گرفته است. کسی که پیشتر رهبری یکی از شاخههای القاعده را بر عهده داشت و در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد از این گروه فاصله گرفته است.
امارات میانجی جدید منطقه
دولت امارات متحده عربی نگرانیهایی درباره گرایش اسلامگرایانه رهبران جدید سوریه دارد اما به گفته منابع، دیدار الشرع با شیخ محمد بن زاید آل نهیان، رییس امارات متحده عربی در ماه گذشته بسیار خوب پیش رفت و به کاهش برخی از نگرانیهای ابوظبی کمک کرد.
این منابع اشاره کردند که جلسه این دو چندین ساعت به طول انجامید و باعث شد الشرع برای یک قرار بعدی دیر کند.
در شرایطی که هیچ رابطه مستقیم رسمیای میان دو کشور وجود ندارد، دمشق روابط امارات متحده عربی با اسرائیل را که در چارچوب توافق تاریخی سال ۲۰۲۰ با میانجیگری آمریکا (پیمان ابراهیم) برقرار شد، مسیری کلیدی برای حلوفصل مسائل با اسرائیل میداند.
