گرد و غبار و موج ریزگردها در خوزستان کیفیت هوای شهرهای مختلف این استان را در وضعیت خطرناک قرار داده است. طبق گزارش اداره کل هواشناسی خوزستان میزان ذرات آلاینده در هوای شهرستان حمیدیه به بیش از ۲۶ برابر حد مجاز رسید.
سامانه پایش کیفی هوای کشور، کیفیت هوای شهرهای مختلف استان خوزستان از جمله اهواز، آبادان، امیدیه، ماهشهر، حمیدیه، خرمشهر، دزفول، رامشیر، سوسنگرد، شوشتر، هندیجان، هویزه و گتوند را در جمعه ۱۲ اردیبهشت برای تمام گروه‌های سنی ناسالم اعلام کرد.
شهروندان مخاطب ایران‌اینترنشنال با ارسال ویدیوهایی از اهواز، از تکرار طوفان‌های گرد و غبار و وضعیت بحرانی هوا در این شهر خبر دادند.
یکی از ساکنان شهر اهواز با اشاره به ناتوانی حکومت در مهار ریزگردها و توسعه فضای سبز، از عملکرد جمهوری اسلامی در مدیریت بحران‌های زیست‌محیطی انتقاد کرد.
شهریار عسکری، مدیر روابط عمومی اداره کل هواشناسی خوزستان، با اشاره به وقوع گرد و خاک در شهرهای مختلف این استان، اعلام کرد که میزان غلظت ذرات آلاینده در شهرستان حمیدیه به بیش از ۲۶ برابر حد مجاز رسید.
عسکری با بیان این‌که میزان مجاز آلاینده‌ها در هوا ۱۵۰ میکروگرم بر مترمکعب است، افزود: «غلظت ذرات آلاینده گرد و غبار در حمیدیه چهار هزار و چهار، آبادان هزار و ۲۵۸، خرمشهر هزار و دو، ماهشهر هزار و ۲۷، اهواز ۵۶۴، سوسنگرد ۴۵۷، هویزه ۴۹۵، هندیجان ۳۲۹ و دزفول ۲۶۲ میکروگرم بر مترمکعب بوده است.»
از دیگر سو، سازمان حفاظت محیط‌زیست و دانشگاه علوم پزشکی اهواز از شهروندان به‌ویژه سالمندان، کودکان و بیماران قلبی و ریوی درخواست کردند از خروج غیرضروری از خانه خودداری کنند و فعالیت‌های بدنی را به حداقل برسانند.
در فروردین ماه نیز موج گردوغبار که از غرب کشور آغاز شد، استان‌های خوزستان، کرمانشاه، لرستان، بوشهر، ایلام و زنجان را تعطیل و نیمه تعطیل کرد.
در ۲۸ فروردین، تمام مدارس و دانشگاه‌ها در خوزستان غیرحضوری شدند، ادارات به دورکاری رفتند و ذرات معلق تا ۶۷ برابر حد مجاز افزایش یافتند.
در پی آغاز پدیده ریزگرد در خوزستان، شهروندان با توجه به تجربیات قبلی، برای خرید ماسک‌های فیلتردار هجوم بردند.
پدیده ریزگرد و تاثیرات آن، از دهه ۱۳۸۰ بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در غرب کشور، به‌ویژه در خوزستان، تاثیرات این پدیده به مراتب بالاتر بوده است. ذرات موسوم به «PM2.5 » باعث افزایش آسم، برونشیت و بیماری‌های قلبی در استان خوزستان شده است.
منشاء بحران
منشاء ۵۵ درصد ریزگردهای ایران، بیابان‌های عراق، به‌خصوص اراضی در معرض بیابان‌زایی، دجله و فرات هستند که در پی خشک‌سالی، تولید ریزگرد می‌کنند و با بادهای موسمی بهار، هر سال استان‌های غربی کشور شرایط بحرانی به خود می‌گیرد.
شرق سوریه و شمال عربستان نیز به دلیل خشک‌سالی، سدسازی و بهره‌برداری از منابع زیرزمینی، از جمله عوامل بروز بحران ریزگرد در ایران هستند.
به این دلایل، مدیریت ناپایدار داخلی در کانون‌های خوزستان با ۳۵۰ هزار هکتار، به‌ویژه جنوب شرق اهواز، دشت سیستان، تالاب هامون، زاینده‌رود خشک‌شده و کویر لوت هم اضافه شده است؛ به طوری که اکنون حدود نیمی از تالاب‌های ایران به کانون ریزگردها تبدیل شده‌اند.
از دهه ۱۳۸۰ تاکنون، عدم توانایی جمهوری اسلامی در همکاری‌های بین‌المللی به ویژه با عراق، سوریه و ترکیه برای کاهش ریزگردها، هر سال اوضاع استان‌های غربی کشور را بحرانی تر کرده است.
