خانه تاریخی باقرخان، از مبارزان جنبش مشروطه در خطر تخریب قرار گرفته است
خانه تاریخی منتسب به باقرخان، «سالار ملی» و یکی از مبارزان «جنبش مشروطه ایران» در تبریز رها شده و به دلیل فرسایش بنا در آستانه فروریختن است. این خانه تاریخی متعلق به دوره قاجار است و با وسعت حدود پنج هزار متر مربع در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شده است.
خبرگزاری ایلنا چهارشنبه ۲۰ فروردین گزارش داد خانه تاریخی منتسب به باقرخان با وسعت چهار هزار و ۸۵۰ متر مربع در تبریز رها شده و احتمال فروریختن آن به دلیل فرسایش بنا افزایش یافته است.
این خانه تاریخی به دلیل اختلاف ورثه این ملک مدتهاست امکان تملک نیافته و شهرداری و میراث فرهنگی نیز به دلیل نامشخص بودن تکلیف تملک آن، اقدامی برای مرمت و احیای این بنا انجام ندادهاند.
پیش از این در پاییز ۱۴۰۳، احمد حمزهزاده، مدیرکل میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه «تعدد وراث و اخذ رضایت از آنها تملک کامل خانه باقرخان را دشوار کرده است»، گفت: «مشکلات اخذ رضایت از ۳۲ نفر از وراث خانه تاریخی باقرخان حل و فصل شده اما کسب رضایت از چهار وارث دیگر هنوز باقی است.»
مهرداد عظیمی، مدیرعامل انجمن مرمت استان آذربایجان شرقی در رابطه با وضعیت این خانه تاریخی به ایلنا گفت: «خانه تاریخی باقرخان، مهمترین خانه تاریخی شهر تبریز که دارای شانیت ملی است، به حال خود رها شده و همین روزهاست که بهطور کامل از بین برود.»
عظیمی با اشاره به مشکل تملک این خانه تاریخی گفت: «این مشکل تنها محدود به تملک بنا نمیشود و میراث فرهنگی و شهرداری نیز در حفاظت و مرمت از این بنای تاریخی دچار تعارض با یکدیگر شده و توپ مرمت و احیای این بنای ارزشمند را در زمین یکدیگر میاندازند.»
به گفته عظیمی، شهرداری تبریز مدعی است که فقط تملک بنای قاجاری ثبت ملی شده خانه باقرخان وظیفه این دستگاه است و نمیتواند بودجه مرمت بنا را تقبل کند: «میراث فرهنگی هم مدعی است که نمیتواند بودجه مرمت این بنای تاریخی را تامین کند.»
به گفته این فعال میراث فرهنگی، وضعیت نابسامان بناهای تاریخی تبریز تنها محدود به خانه باقرخان نمیشود و خانههای ثبت ملی شده دیگری نظیر خانه تاریخی «کلکتهچی» هم در شرایط مشابه قرار دارند.
خانه تاریخی باقرخان متعلق به دوره قاجار است و در سال ۱۳۹۹ به همراه پنج اثر تاریخی دیگر شهر تبریز شامل مدرسه سمیه (کنسولگری سابق آلمان)، خانه ارجمند، حمام نوبهار و خانه اصغرنژاد، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
این خانه تاریخی که در کوچه «سالار دربندی» محله تاریخی «خیاوان» تبریز قرار دارد، در جنگهای ۱۱ ماهه مشروطهخواهان به فرماندهی باقرخان (سالار ملی)، مرکز فرماندهی مشروطهخواهانی بود که بعدها به تهران رسیدند و فتح تهران را رقم زدند.
طی چهار دهه گذشته، تخریب آثار و بافتهای ارزشمند تاریخی در ایران در سایه بیتوجهی مقامها و نهادهای جمهوری اسلامی بارها خبرساز شده است.