آمریکا پس از اینکه اوکراین از پیشنهاد آتشبس ۳۰ روزه، به عنوان مقدمهای برای صلح استقبال کرده، کمکهای نظامی به این کشور را بار دیگر از سر گرفت، اما روسیه حملات به کورسک را که در اشغال اوکراین است تشدید کرده است.
ارسال تسلیحات آمریکایی به اوکراین تنها یک روز پس از آنکه دولت ترامپ تعلیق کمکهای نظامی به کییف را لغو کرد، از سر گرفته شد.
روسیه با واکنش محتاطانه به پیشنهاد آتشبس گفته منتظر دریافت جزئیات بیشتری از این پیشنهاد از سوی آمریکا است.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اعلام کرد که مسکو پیش از اتخاذ هرگونه موضع، باید اطلاعات دقیقتری درباره این طرح دریافت کند.
رسانههای روسیه خبر دادند که سرگئی ناریشکین، رییس سرویس اطلاعات خارجی روسیه، سهشنبه ۲۱ اسفندماه با جان رتکلیف، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیآیای)، تماس تلفنی داشته است و طرفین در مورد همکاری بین سازمانهای اطلاعاتی مربوطه خود و مدیریت بحران، گفتگو کردهاند.
این گفتوگوی تلفنی همزمان با موافقت آمریکا و اوکراین با طرح آتشبس فوری ۳۰ روزه با روسیه انجام شده است.
همزمان با این تحولات، درگیریها میان نیروهای روسی و اوکراینی شدت گرفته است. سربازان اوکراینی به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفتهاند که روسیه در تلاش برای بیرون راندن نیروهای اوکراینی از منطقه کورسک، در روزهای اخیر به پیشرویهایی دست یافته است.
تابستان امسال، نیروهای اوکراینی توانستند برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم، بخشهایی از خاک روسیه در منطقه کورسک را تصاحب کنند.
اکنون مسکو بهدنبال بازپسگیری این منطقه است، در حالی که کییف قصد دارد آن را بهعنوان برگ برندهای در مذاکرات حفظ کند.
اوکراین، شهریور ماه در زمان حمله به کورسک اعلام کرده بود حمله به روسیه با هدف پایان دادن به جنگ انجام گرفته است و با وجود حملات سنگین و فشارهای گسترده از سوی روسیه، اوکراینیها همچنان این منطقه را در کنترل خود دارند.
دونالد ترامپ بارها تاکید کرده است که حمایتهای مالی و نظامی آمریکا از اوکراین سبب شده که این کشور بتواند با روسیه مقابله کند.
آسوشیتدپرس گزارش کرده است برای ارتش خسته و کمشمار اوکراین، این کمکهای نظامی بسیار حیاتی است.
اما در سمت مقابل، افزایش حمایت تسلیحاتی آمریکا میتواند روسیه را در دستیابی به اهداف جنگیاش با چالش بیشتری مواجه کند و احتمالاً تلاشهای دیپلماتیک واشنگتن برای دستیابی به صلح را در مسکو دشوارتر سازد.
صبح چهارشنبه ۲۲ اسفند اعلام شد که حزب اپوزیسیون دموکراتها (Demokraatit) ۲۹.۹ درصد مجموع آرا را بهدست آورده که جهشی قابل توجه نسبت به آرای ۹.۱ درصدی این حزب در انتخابات سال ۲۰۲۱ محسوب میشود.
رایگیری در انتخابات پارلمانی گرینلند ظهر سهشنبه ۲۱ اسفند آغاز شد و تا حدود ساعت دو بامداد چهارشنبه (به وقت ایران) ادامه یافت.
از جمعیت ۵۷ هزار نفری گرینلند، حدود ۴۰ هزار و ۵۰۰ نفر واجد شرایط رای دادن بودند اما میزان نهایی مشارکت در انتخابات هنوز اعلام نشده است.
تاکید بر استقلال
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت ابراز تمایل علنی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا برای تسلط بر گرینلند، بهویژه در میان مردم بومی این منطقه، موجی از احساسات ملیگرایانه را برانگیخت و استقلال را به موضوع اصلی انتخابات تبدیل کرد.
ترامپ در هفتههای اخیر بارها خواهان پیوستن گرینلند به ایالات متحده شده و حتی احتمال استفاده از نیروی نظامی برای تحقق این موضوع را رد نکرده است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، ۱۱ بهمن گفت تمایل ترامپ برای تسلط بر گرینلند «یک شوخی نیست».
موته اگده، نخستوزیر گرینلند، ۲۰ اسفند انتخابات پارلمانی این منطقه را «سرنوشتساز» خواند و از مواضع رییسجمهوری ایالات متحده انتقاد کرد.
او افزود: «ما شایسته رفتار محترمانهای هستیم و فکر نمیکنم که رییسجمهوری آمریکا از زمان روی کار آمدنش، چنین رفتاری داشته است.»
در آخرین مناظره تلویزیونی احزاب که دوشنبهشب از شبکه دولتی کیانآر (KNR) پخش شد، رهبران پنج حزب حاضر در پارلمان، همگی گفتند که به ترامپ اعتماد ندارند.
از سوی دیگر، هر شش حزب اصلی سیاسی گرینلند از استقلال حمایت میکنند اما در مورد چگونگی و زمان اجرای آن اختلافنظر دارند.
جدایی از دانمارک
در این رایگیری، حزب اپوزیسیون نالراک (Naleraq) که طرفدار «استقلال سریع» گرینلند است، با کسب ۲۴.۵ درصد آرا پس از دموکراتها بیشترین رای را آورد.
حزب نالراک که اکنون قدرتش از قبل بیشتر شده، معتقد است توجه آمریکا به گرینلند، موقعیت این جزیره را در مذاکرات جدایی از دانمارک تقویت کرده است.
این حزب قصد دارد تا پیش از انتخابات بعدی، توافقی با کپنهاگ حاصل کرده و آن را به همهپرسی بگذارد.
از سوی دیگر، ینس-فردریک نیلسن، رهبر حزب دمکراتها و وزیر پیشین صنعت و معادن، در واکنش به پیروزی حزبش گفت: «مردم خواهان تغییر هستند ... ما به کسبوکار بیشتری نیاز داریم تا رفاه اجتماعی را تامین کنیم.»
او افزود: «ما نمیخواهیم فردا مستقل شویم بلکه میخواهیم پایههای محکمی برای این کار داشته باشیم.»
نیلسن اکنون باید با سایر احزاب مذاکره کند تا بتواند ائتلافی برای تشکیل دولت به وجود بیاورد.
گرینلند که پیشتر مستعمره دانمارک بود، از سال ۱۹۵۳ بهعنوان یک قلمرو تحت حاکمیت این کشور شناخته میشود.
این سرزمین سال ۱۹۷۹ با تشکیل نخستین پارلمان به خودمختاری نسبی رسید اما کپنهاگ همچنان کنترل سیاستهای خارجی، دفاعی و پولی آن را در اختیار دارد و سالانه حدود یک میلیارد دلار به اقتصاد این منطقه کمک میکند.
پس از برگزاری یک همهپرسی در سال ۲۰۰۹، گرینلند حق اعلام استقلال کامل از دانمارک را به دست آورد اما به دلیل نگرانی از کاهش سطح رفاه در صورت قطع حمایت اقتصادی کپنهاگ، تاکنون از عملی کردن آن خودداری کرده است.
رقابت ژئوپلیتیک قدرتهای بزرگ
این جزیره وسیع به کانون رقابتهای ژئوپلیتیک در قطب شمال تبدیل شده است.
ذوب شدن یخها باعث شده منابع طبیعی گرینلند بیش از پیش در دسترس قرار بگیرند و مسیرهای کشتیرانی جدیدی باز شوند.
گرینلند دارای منابع طبیعی گستردهای از جمله مواد معدنی کمیاب مورد استفاده در صنایع پیشرفته مانند وسایل نقلیه برقی و سامانههای موشکی است.
با این حال، بهرهبرداری از این منابع به دلیل نگرانیهای زیستمحیطی، شرایط جوی سخت و سلطه چین بر این صنعت، کند پیش رفته است.
تمایل ترامپ برای تسلط بر گرینلند در شرایطی مطرح شد که در سالهای اخیر، روسیه و چین فعالیتهای نظامی خود را در این منطقه افزایش دادهاند.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، اعلام کرد که اکنون این پیشنهاد به روسیه ارائه خواهد شد و تصمیمگیری در دستان مسکو است.
روبیو با اشاره به بیش از هشت ساعت مذاکرات در جده به خبرنگاران گفت:«رییسجمهور میخواست که این جنگ دیروز تمام شود ... بنابراین، امید ما این است که روسها هر چه سریعتر پاسخ مثبت دهند تا بتوانیم وارد مرحله دوم، یعنی مذاکرات واقعی شویم.»
کرملین سه سال پیش حمله تمامعیاری به اوکراین آغاز کرد، و روسیه که اخیرا پیشرویهایی داشته، اکنون حدود یکپنجم از خاک اوکراین، از جمله کریمه که در سال ۲۰۱۴ ضمیمه کرد، را در اختیار دارد.
روبیو تاکید کرد که واشنگتن خواهان توافقی جامع با روسیه و اوکراین «در سریعترین زمان ممکن» است.
او به خبرنگاران گفت: «هر روز که این جنگ ادامه دارد، افراد کشته میشوند، بمباران میشوند و هر دو طرف متحمل آسیب میشوند.»
مسکو هنوز به این پیشنهاد واکنشی نشان نداده است. ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، اعلام کرده که آماده مذاکره درباره توافق صلح است، اما شرط او این است که اوکراین بهطور کامل از چهار منطقهای که روسیه مدعی مالکیت آنهاست، عقبنشینی کند.
زلنسکی: آتشبس پیشنهادی نهتنها در زمین، بلکه در هوا و دریا نیز اجرا خواهد شد
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهور اوکراین، که در عربستان سعودی حضور داشت اما در مذاکرات شرکت نکرد، این آتشبس را «پیشنهادی مثبت» خواند که شامل خطوط مقدم نبرد و همچنین درگیریهای هوایی و دریایی میشود.
در همین حال، ایالات متحده و اوکراین توافق کردند که هر چه زودتر یک توافق جامع برای توسعه منابع معدنی حیاتی اوکراین را نهایی کنند.
این توافق که هفتهها در حال بررسی بود، به دلیل دیدار پرتنش هفته گذشته زلنسکی با دونالد ترامپ در کاخ سفید به تعویق افتاده بود.
یک مشاور ارشد زلنسکی اعلام کرد که گزینههای مربوط به تضمینهای امنیتی برای اوکراین با مقامات آمریکایی مورد بحث قرار گرفته است. با این حال، جزئیات بیشتری درباره این گزینهها ارائه نشد.
واشنگتن فشار دیپلماتیک را بر مسکو افزایش میدهد
روبیو اعلام کرد که طرح آتشبس از طریق کانالهای مختلف به روسیه ارائه خواهد شد.
مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ، اعلام کرد که طی روزهای آینده با همتای روسی خود درباره این پیشنهاد گفتوگو خواهد کرد.
طبق بیانیه مشترک ایالات متحده و اوکراین، اوکراین تاکید کرد که شرکای اروپایی باید در فرآیند صلح مشارکت داشته باشند. همچنین، مارک روته، دبیرکل جدید ناتو، روز پنجشنبه در کاخ سفید حضور خواهد یافت.
در دوران ریاستجمهوری ترامپ، سیاست ایالات متحده درباره جنگ اوکراین دستخوش تغییرات اساسی شده و فشار بر کییف افزایش یافته است.
مایک والتز اعلام کرد که کمکهای نظامی اولیه به اوکراین از موجودی تسلیحاتی ایالات متحده تامین خواهد شد. این تجهیزات پیشتر در دوران ریاستجمهوری جو بایدن تصویب شده بود، اما پس از دیدار پرتنش ترامپ و زلنسکی در کاخ سفید، متوقف شد.
در همین حال، مواضع اوکراین در میدان نبرد، بهویژه در منطقه کورسک، تحت فشار شدید قرار دارد، جایی که نیروهای روسیه در تلاش هستند نیروهای اوکراینی را که برای حفظ یک منطقه بهعنوان برگ برنده مذاکرات مقاومت میکردند، عقب برانند.
مذاکرات آمریکا و روسیه در عربستان سعودی
مقامات آمریکایی و روسی در ماه فوریه در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، دیدار کردند. این یکی از معدود تعاملات رسمی بین دو طرف پس از دورهای از رکود کامل روابط تحت دولت بایدن بود.
این مذاکرات عمدتا بر بازسازی روابط دیپلماتیک تمرکز داشت و زمینهساز گفتوگوهای فعلی درباره آتشبس شد.بر اساس این بیانیه، دو طرف همچنین توافق کردند که توافقنامهای جامع برای توسعه منابع معدنی حیاتی اوکراین را در سریعترین زمان ممکن نهایی کنند.
همچنین آمریکا قرار است در اسرع وقت توقف اشتراکگذاری کمکهای اطلاعاتی به اوکراین را لغو کرده و کمکهای امنیتی به این کشور را از سر بگیرد.
