تعدادی از فعالان سیاسی و رسانه‌ها در ایران، استعفای محمدجواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان پس از استیضاح و برکناری عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد را به معنای شکست پروژه «وفاق» رییس دولت دانستند. برخی از نمایندگان اصول‌گرا خواستار استعفای شمار دیگری از مقامات دولت شدند.
روزنامه هم‌میهن نوشت که با تجربه اولین استیضاح در دولت چهاردهم، «فاتحه وفاق» را باید خواند.
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس، دوشنبه ۱۳ اسفند، درباره استعفای ظریف نوشت: «چند مسئول دیگر نیز در دولت حضور دارند که آن‌ها هم یا باید تابعیت دوم فرزندانشان را لغو کنند یا از سمت خود برکنار شوند.»
حمید رسایی، دیگر نماینده تهران، نوشت که به کار بردن واژه استعفا برای ظریف درست نیست: «کسی که طبق قانون حضورش کأن لم یکن و غیرقانونی است اساسا نمی‌تواند استعفا کند بلکه پس از تفهیم اتهام، از جایگاهی که غیرقانونی اشغال کرده، عزل می‌شود.»
حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، رییس‌جمهوری اسبق نیز نوشت که ظریف «استعفا داده شد».
تعدادی از چهره‌های اصلاح‌طلب از جمله حسن یونسی، استعفای ظریف را باعث خوشحالی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، دانسته‌اند.
ظریف بامداد دوشنبه ۱۳ اسفند در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت پس از دعوت غلامحسین محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه، به دیداری در روز یک‌شنبه، «ایشان با اشاره به شرایط کشور توصیه کردند برای پیشگیری از فشار بیشتر بر دولت، به دانشگاه بازگردم. بنده نیز بی‌درنگ پذیرفتم».
خبرگزاری فارس نوشت دو تن از فرزندان ظریف «تابعیت مضاعف آمریکا» را دارند و حضور او در دولت به‌عنوان معاون پزشکیان، «نقض آشکار» قانون مشاغل حساس به شمار می‌رود.
ایسنا نیز نوشت که کناره‌گیری ظریف ارتباطی به استیضاح و برکناری عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی ندارد.
هم‌زمان، برخی تحلیل‌گران سیاسی این دو موضوع را با یکدیگر مرتبط دانسته‌اند. از جمله غلامحسین کرباسچی، دبیر کل سابق حزب کارگزاران سازندگی، نوشت که پس از همتی و ظریف «فکر کنم میدری و ظفرقندی هم بروند، وفاق کامل می‌شود».
در همین حال عباس عبدی، فعال سیاسی، در مصاحبه با خبرآنلاین گفت که اصلی‌ترین راهبرد پزشکیان که «وفاق» بوده، در عمل به نقطه مطلوب نرسیده و مواضع رسمی درباره مذاکره احتمالی نیز راه را بسته است.
او تاکید کرد: «پزشکیان برخلاف آنچه که نمی‌گوید با واقعیت‌های سختی مواجه شده که تصورش را هم نمی‌کرد.»
با این حال مهدی طباطبایی، معاون ارتباطات و اطلاعرسانی دفتر ریاست جمهوری نیز درباره استیضاح همتی نوشت: «یک تجربه تلخ یا یک ناکامی مقطعی را نباید به معنی شکست یک کلان پروژه انگاشت.»
او تاکید کرد: «برای کامیابی در یک میدان بزرگ و پیمودن یک راه طولانی باید صبوری ورزید، برنامه داشت و دست از تلاش نکشید. رییس‌جمهوری در روزهای سختتر از این هم در راهی که برای نجات ایران در پیش گرفته تنها نخواهد ماند.»
صدور دستور استیضاح از بیرون مجلس
محمدرضا عارف، معاون اول پزشکیان، یک‌شنبه گفت: «توفیق یا شکستهای سیاستهای اقتصادی دولت تنها مختص به یک مدیر یا وزیر نیست، بلکه تیم اقتصادی دولت مسئول نتایج تصمیمات اقتصادی است.»
عارف تاکید کرد که از «تجارب و تواناییهای» همتی در کمک به دولت در تصمیمگیریهای اقتصادی، حداکثر استفاده خواهد شد.
روزنامه اعتماد نیز بدون اشاره به جزییات نوشت: «زمزمههایی از درون بهارستان به بیرون درز کرد که فرمان استیضاح از نشستهایی بیرون از مجلس صادر شده بود و رخدادهای درونی مجلس تاثیر چندانی در شکلگیری استیضاح نداشت.»
خبرگزاری ایرنا نوشت که استیضاح وزیر اقتصاد که «به اذعان همه کارشناسان اقتصادی، رنگ و بوی سیاسی داشت»، با همه «تلخکامی برای دولتمردان، اسب زین شده با بدهیها برای دولت چهاردهم را عیان کرد».
در این گزارش تاکید شد: «آنچه دولت انجام داد، شاید یک قربانی گرفت اما ریلگذاری صحیح برای گذر از پرتگاهی بود که اسب زین شده برای دولت چهاردهم میپیمود. اسبی که بار آن بدهی بود و این بدهی سال آینده هم همراه دولت خواهد بود.»
در مقابل روزنامه کیهان از برکناری همتی استقبال کرد و آن را کمک مجلس به دولت برای اصلاح وضعیت اقتصادی دانست.
یک‌شنبه ۱۲ اسفند و حدود شش ماه پس از آغاز کار دولت پزشکیان، همتی، وزیر اقتصاد او، با رای مثبت نمایندگان به استیضاح برکنار شد.
استیضاح او با ۱۸۲ رای موافق، ۸۹ رای مخالف، یک رای ممتنع و یک رای باطله از مجموع ۲۷۳ نماینده حاضر رای آورد.
دلار آدمشناس است!
حامیان دولت پزشکیان اعلام کردهاند که برکناری همتی تاثیری در افزایش قیمت ارز ندارد و در همین حال رسانههای حامی دولت خبر دادند پس از جلسه روز یک‌شنبه مجلس، قیمت دلار افزایش یافته است.
با این حال عبدالوحید فیاضی، عضو کمیسیون آموزش مجلس گفت: «وقتی فرد جدیدی نامش برای گزینه وزارت مطرح شود، باید نرخ ارز کاهش پیدا کند.»
او اضافه کرد: «یعنی دلار چنین خاصیتی دارد، آدمشناس است، همتی را میبیند بالا می‌رود، دیگری را میبیند پایین میآید.»
پزشکیان، رحمتالله اکرمی را به عنوان سرپرست وزارت امور اقتصادی و دارایی منصوب کرده است اما احتمال دارد که فرد دیگری به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شود.
اکرمی از سال ۱۳۸۷ تاکنون در سمت خزانهدار کشور در وزارت امور اقتصادی و دارایی مشغول فعالیت بوده است.
