فردریش مرتس که قرار است صدراعظم آلمان شود رونالد ریگان رییس جمهور اسبق آمریکا را یکی از الگوهای خود می‌داند و به کنایه‌های سیاسی او علاقه زیادی دارد. او در دوره صدراعظمی آنگلا مرکل از حزب فاصله گرفت و در همان روز پایان فعالیت مرکل به حزب بازگشت.
نام او برای ایرانیان با پذیرش کفالت سیاسی جمشید شارمهد، زندانی سیاسی ایرانی-آلمانی مطرح شده است.
مرتس گفته بود با پذیرش کفالت سیاسی جمشید شارمهد قصد دارد پیامی برای همه مردان و زنانی بفرستد که در ایران برای یک زندگی آزاد مبارزه می‌کنند و می‌خواهند خود تعیین آن را بر عهده بگیرند.
مرتس بارها از آلمان و شرکت‌های آلمانی خواسته بود تا تمام تلاش خود را برای لغو حکم اعدام شارمهد به کار گیرند.
او همچنین خواستار سفر به ایران به منظور دیدار با شارمهد در زندان شده بود اما این درخواست او از سوی جمهوری اسلامی رد شد.
دانش‌آموزی شورشی و غیرمنضبط
مرتس با ۶۹ سال مسن‌ترین صدراعظم پس از کنراد ادناور خواهد بود که در دوره تصدی این سمت ۷۳ سال داشت.مرتس مانند اولاف شولتس، صدراعظم فعلی آلمان، حقوق خوانده و وکیل است.
او که یک دهه پس از پایان جنگ جهانی دوم در زائرلند، منطقه‌ای کوهستانی در آلمان غربی به دنیا آمد، به گفته خودش در ابتدا روحیات شورشی داشت اما تحت تاثیر فرهنگ عمیقا محافظه‌کارانه در این منطقه،در دوران دبیرستان به اتحادیه دموکرات مسیحی پیوست.
او سال ۱۹۹۴ وارد پارلمان آلمان شد و شش سال بعد رییس فراکسیون حزب شد که آن زمان دولت را در اختیار نداشت.
مرتس دو سال بعد این سمت را به آنگلا مرکل واگذار کرد که سه سال بعد نخستن صدراعظم زن آلمان شد و دوران رهبریش در حزب به انزوای مرتس و کنارهگیری او از حزب منجر شد.
مرتس پس از کناره گیری از سیاست در برخی شرکتها فعالیت کرد و از جمله از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ رییس شورای نظارتی شعبه آلمانی بلک راک بود که از آن به عنوان بزرگترین شرکت مدیریت ثروت در جهان نام برده شده است.
بازگشت به سیاست پس از مرکل
در نهایت مرتس سال ۲۰۱۸ و پس از پایان صدراعظمی مرکل به حزب بازگشت و پس از سه بار نامزدی در نهایت در سال ۲۰۲۲ رهبر این حزب شد.از جمله او در سال ۱۳۹۹ رقابت را به آرمین لاشت، واگذار کرد.
۹۹۱ نفر از ۱۰۰۱ نماینده این حزب در این رایگیری شرکت کردند. لاشت ۵۲۱ رای و فریدرش مرتس ۴۶۶ رای به دست آوردند. مرتس سال ۲۰۲۱ به پارلمان آلمان راه یافته بود.
بحران پناهجویان در آلمان در سال ۲۰۱۵ و در دوره صدراعظمی آنگلا مرکل رخ داد اما مرتس به سیاستها و سخان خود علیه این سیاستها مشهور است.
او پناهجویان اوکراینی را «توریستهای بهرهمند از خدمات اجتماعی» و کودکان پناهجویان را نیز «پاشاهای کوچک» خوانده بود که لوس بار میآیند. مرتس پس از واکنشهای گسترده از این سخنان خود عذرخواهی کرد.
او همچنین پیش از این وعده داده که بخش از حقوق بیکاری را محدود کند.
شکستن تابوی همکاری با راست افراطی
مرتس همچنین طرحی را درباره قوانین مهاجرت با حمایت حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان ارائه کرده بود اما این طرح ۱۲ بهمن در پارلمان تصویب نشد.
همکاری مرتس با حزب راست افراطی برای تصویب این طرح اعتراضات و تجمعاتی را علیه او به دنبال داشت و آنگلا مرکل نیز از این اقدام انتقاد کرده بود.
مرتس در عین دیدار با جِیدی ونس، معاون رییسجمهوری آمریکا، در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، از سخنان او درباره آلمان انتقاد کرده و آن را در تقابل با اتحادیه اروپا دانست.
مرتس همچنین از مواضع ترامپ درباره اوکراین انتقاد کرده و قصد دارد روابط با اتحادیه اروپا را تقویت کند.
او پس از پیروزی حزب خود نیز گفت که آمریکا به امنیت و سرنوشت اروپا بیتفاوت شده است و اروپا باید مستقل شود.
فردریش مرتس پس از پیروزی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل به صورت تلفنی گفتوگو کرد دفتر نتانیاهو اعلام کرد مرتس به نتانیاهو گفته به رغم حکم دادگاه بینالمللی کیفری برای بازداشت، او را به آلمان دعوت خواهد کرد.
مرتس در میان فعالان حقوق زنان جایگاه خوبی ندارد و دستکم در سه مورد به قوانینی در مورد حقوق زنان رای منفی داده است.
«ترامپ کوچک»
نداشتن سابقه اجرایی قبلی در دولت یکی از انتقادات از مرتس است. او برای تشکیل دولت نیز با چالش های متعددی مواجه است.
همکاری با حزب راستگرای افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (آافد) که با ۲۰/۸ درصد آرا جایگاه دوم را دارد، «یک تابو» محسوب میشود و مرتس، ائتلاف با این حزب را رد کرده است.
او در عین حال گفته که پشتیبانی قوی از حزب راستگرای «آلترناتیو برای آلمان» یک هشدار نهایی برای احزاب دموکرات است تا با یکدیگر همکاری کنند
مرتس باید با یکی از دو حزب سوسیالدموکرات یا سبزها ائتلاف کند اما مارکوس زودر، رییس حزب سوسیالمسیحی، ائتلاف با حزب سبزها را رد کرده است.
در این میان، تنها گزینه ائتلاف با حزب سوسیال دموکرات مانده و مرتس گفته که مذاکرات از روزهای آینده آغاز می شود. در جریان انتخابات اما برخی سران حزب سوسیال دموکرات از سخنان مرتس انتقاد کرده و او را «ترامپ کوچک» خواندهاند.
لارس کلینگ بیل، رهبر حزب سوسیال دموکرات آلمان، گفت که مرتس در حال «عمیقتر کردن شکافها در این کشور» است.
ماتیاس میرش، دبیرکل حزب سوسیال دموکرات نیز گفت که هیچ کسی برای صدراعظم شدن اینگونه صحبت نمیکند و فقط یک «ترامپ کوچک» چنین سخن میگوید.
مرتس در پایان کاراز انتخاباتی خود گفته بود: «چپ به پایان رسیده و دیگر در آلمان هیچ اکثریت چپ و سیاست چپی وجود ندارد.»
فریدرش مرتس در شرایطی قدرت را در دست گرفته که آلمان با مشکلاتی بیسابقه مواجه است.
انحلال پیش از موعد پارلمان در آلمان که به برگزاری انتخابات زودهنگام منجر شده امری استثنایی محسوب میشود و از سال ۱۹۴۹ تاکنون تنها شش بار رخ داده است.
جنگ اوکراین که بر اقتصاد آلمان نیز تاثیر گذاشته یکی از بحرانهای چند سال گذشته در آلمان بوده است.
در این میان بیش از ۸۰ درصد از شرکت کنندگان در یک نظرسنجی اعلام کرده بودند که چشمانداز پیش روی کشور را امیدوار کننده نمیبینند.
