روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داد که تهدید دونالد ترامپ مبنی بر تحمیل «تاوان سنگین» بر خاورمیانه در صورت آزاد نشدن گروگانهای اسرائیلی و برقرار نشدن آتشبس در غزه تا پیش از مراسم تحلیف او، متوجه اسرائیل نیز بوده و مخاطب آن صرفا حماس نبوده است.
وال استریت ژورنال شنبه ۲۹ دیماه به نقل از یک فرد آگاه گزارش داد استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه، در دیداری به بنیامین نتانیاهو هشدار داده است که باید تصمیمگیری کند و به مذاکرهکنندگان اسرائیلی اجازه عمل دهد، وگرنه تمام طرفهای مذاکره باید میز مذاکرات را ترک کنند.
ویتکاف در این دیدار همچنین تاکید کرده که ترامپ همیشه دوست بزرگی برای اسرائیل بوده و اکنون زمان آن است که اسرائیل این دوستی را پاسخ دهد.
به گزارش وال استریت ژورنال، پیام مشابهی نیز به میانجیهای عرب منتقل شده است که زمان نهایی کردن توافق و پایان دادن به مذاکرات فرا رسیده است.
یک فرد دیگر نیز که از دیدار ویتکاف و نتانیاهو مطلع است گفت افزایش فشارهای نظامی اسرائیل و تشدید فشار دیپلماتیک آمریکا بر حماس دلیل به نتیجه رسیدن توافق آتشبس بود.
بلافاصله پس از این نشست، نتانیاهو یکی از مشاوران ارشد خود و روسای موساد و شینبت را برای مذاکرات فشرده به دوحه فرستاد.
لحظههای متشنج پایانی در دوحه
افراد آگاه از روند مذاکرات آتشبس غزه به والاستریت ژورنال گفتند مذاکرهکنندگان سهشنبه ۲۵ دیماه نسخه نهایی پیشنویس توافق آتشبس را به حماس ارائه کردند و به این گروه هشت ساعت فرصت دادند که نظر نهایی خود را اعلام کند.
طبق این گزارش، حماس مدتی طولانی پس از پایان مهلت خود همچنان اعلام نظر نکرد که همین مسئله وضعیتی متشنج را در دوحه ایجاد کرده بود. به گفته مقامهای آمریکایی و عرب، نمایندگان حماس وقتی در نهایت به میز مذاکره برگشتند خواستار تغییر برخی مفاد مورد توافق شدند، اما مقامهای آمریکایی «قاطعانه» این پیام را منتقل کردند که هیچ تغییر دیگری در کار نخواهد بود.
پس از ماهها رایزنیهای بینالمللی و با میانجیگری قطر، مصر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری آتشبس در غزه در سه مرحله به توافق دست یافتند.
آتشبس میان حماس و اسرائیل از ساعت ۸:۳۰ صبح (به وقت محلی) یکشنبه ۳۰ دی اجرایی خواهد شد.
در مرحله اول توافق که شش هفته به طول میانجامد، حماس ۳۳ گروگان اسرائیلی شامل تمامی زنان، کودکان و مردان بالای ۵۰ سال را آزاد خواهد کرد.
اسرائیل نیز در این مرحله از توافق، هزار و ۹۰۴ زندانی فلسطینی را آزاد میکند. وبسایت خبری تایمز اسرائیل نوشت از این تعداد، ۷۳۷ نفر «بازداشتیها و زندانیان امنیتی» هستند و در میان آنان «تروریست های محکوم به حبس ابد به جرم قتل» و اعضای حماس، جهاد اسلامی فلسطین و جنبش فتح دیده میشوند.
دولت اسرائیل شامگاه ۲۸ دی توافق آتشبس غزه را تصویب کرد. این توافق پیش از آن در کابینه امنیتی اسرائیل به تصویب رسیده بود.
پیشتر در ۲۷ دی، ایتمار بنگویر، سیاستمدار راستگرای اسرائیلی و رهبر حزب «قدرت یهودی»، هشدار داده بود در صورتی که دولت ائتلافی این کشور توافقنامه آتشبس را به تصویب برساند، حزب متبوعش از کابینه خارج خواهد شد.
بنگویر در دولت ائتلافی بنیامین نتانیاهو، وزیر امنیت ملی است.
باسم نعیم، رییس شورای روابط بینالملل حماس، ۲۸ دی اعلام کرد دستیابی به توافق آتشبس در غزه بدون نقشآفرینی دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب آمریکا و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او در امور خاورمیانه، امکانپذیر نبود.
بر اساس گزارش ۲۹ دی ماه این نشریه، حوثیها همچنین بر روی فنآوری جدید تسلیحاتی کار میکند و ممکن است از این حملات به عنوان ابزاری از جمله در مذاکرات با عربستان سعودی استفاده کند.
بر پایه تجزیه و تحلیل دادههای ماهوارهای، اگرچه تعداد کشتیهایی که از تنگه بابالمندب عبور میکنند به نصف کاهش یافته است، ترانزیت چین افزایش یافته و یک-پنجم از حدود ۹۰۰ کشتی را تشکیل میدهد که از دریای سرخ عبور میکنند.
در حالی که حق بیمه برای شرکتهای آمریکایی و بریتانیایی رقمی برابر با دو درصد ارزش کشتی است، این رقم برای کشتیهای چینی کمتر از ۳۳ صدم درصد است.
شش برابر بودن هزینه بیمه برای کشتیهای غربی در مقایسه با کشتیهای چینی به دلیل روابط چین با جمهوری اسلامی و احتمال کمتر هدف قرار گرفتن این کشتیها از سوی حوثیها است.
همزمان اندیشکده شورای آتلانتیک در مقاله مفصلی به بررسی روابط حکومت چین با حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی پرداخته است.
به نوشته نویسندگان این مقاله، چین در سالهای اخیر بهگونهای عمل کرده که در کنار بهرهمندی از امنیت حاصل از حضور ناوگان نظامی آمریکا در دریای سرخ، منابع و فنآوری لازم را برای تقویت حوثیها و جمهوری اسلامی تامین کرده است.
این حمایتها نه تنها ثبات منطقه را تهدید کرده بلکه فشار زیادی بر تجارت بینالمللی وارد کرده است.
روزنامه والاستریت ژورنال نیز پنجشنبه سوم آبان خبر داد روسیه دادههای اطلاعاتی ماهوارهای را برای هدفگیری کشتیهای غربی در دریای سرخ از طریق سپاه پاسداران در اختیار حوثیهای یمن قرار داده است.
جزییات هزینه ۲۰۰ میلیارد دلاری حملاث حوثیها
اکونومیست نوشت که حملات حوثیها در دریای سرخ در سال ۲۰۲۴ حدود ۲۰۰ میلیارد دلار ضرر وارد کرده است.
بر اساس این گزارش، حملات حوثیها در ۱۰ ماه از سال گذشته میلادی، ۱۷۵ میلیارد دلار به هزینههای حمل و نقل دریایی اضافه کرده است.
در همین حال هزینه ارسال یک کانتینر از شانگهای چین به روتردام هلند در ماه ژوییه سال ۲۰۲۴ به هشت هزار و ۲۰۰ دلار رسید که نسبت به میانگین این رقم در سال گذشته، پنج برابر افزایش یافت.
هزینه گشتزنی نیروی دریایی آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا در دریای سرخ برای حفاظت از کشتیها حدود پنج میلیارد دلار برآورد شده است.
همچنین تغییر مسیر کشتیها هفت میلیارد دلار از درآمد مصر از کانال سوئز، یعنی حدود ۶۰ درصد این درآمد را از بین برده است.
پس از حملات حوثیها شرکتهای کشتیرانی بهجای عبور از بابالمندب به دریای سرخ و حرکت به سمت کانال سوئز و اروپا یا بالعکس، قاره آفریقا را دور میزنند که طی این مسیر طولانی، دو تا سه هفته طول میکشد.
بر اساس گزارشها، بابالمندب و دریای سرخ مسیر ترانزیت ۱۲ درصد از تجارت جهانی است.
افزایش سود شرکتهای کشتی رانی
حملات حوثیها به دلیل طولانی شدن مسیر باعث افزایش سود شرکتهای کشتیرانی شده و از جمله سود شرکت دانمارکی مرسک در سه ماهه سوم سال گذشته به ۳/۳ میلیارد دلار رسیده و نیم میلیارد دلار نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته است.
ارزش سهام شرکتهای اصلی حمل و نقل دریایی در اروپا مانند مرسک و هاپاگ لوید در پی حملات حوثیها به کشتیها تجاری در دریای سرخ افزایش یافت.
همزمان یک شرکت بیمه سوئدی به اکونومیست خبر داد که قیمت بیمه در دریای سرخ ۲۰ برابر شده است.
استفاده از ابراز حملات در مذاکره با عربستان سعودی
اکونومیست نوشت که با وجود سخنان مقامات حوثی درباره توقف حملات به کشتیها پس از آتشبس در غزه، آنان شروط سختی از جمله توقف کامل «تمام فعالیتهای نظامی اسرائیل» و پایان دادن به همه حملات نظامی غرب به یمن را برای این امر تعیین کردهاند.
به گفته این نشریه، بسیاری از ناظران نسبت به پایان یافتن حملات حوثیها در دریای سرخ تردید دارند و ممکن است این گروه از حربه حمله به کشتیها استفادههای دیگری نیز بکند.
اکونومیست از جمله به مذاکرات این گروه با عربستان سعودی اشاره کرد که هر زمان ریاض امتیازاتی داده، حوثیها درخواست امتیازات بیشتری میکنند.
شرکت کشتیرانی مرسک پیش از این اعلام کرده بود انتظار میرود حمل و نقل دریایی از دریای سرخ تا سال ۲۰۲۵ ممکن نباشد.
از سوی دیگر ۱۵ سناتور جمهوریخواه آمریکایی، طرحی را با نام «قانون انحلال گروههای نیابتی ایران» ارائه کردهاند که هدف از آن قرار دادن حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی و تضعیف تواناییهای آنها در دریای سرخ است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری سابق آمریکا که از ۲۰ ژانویه به کاخ سفید بازمیگردد، در ژانویه ۲۰۲۱، حوثیها را در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی قرار داد اما جو بایدن، رییسجمهوری فعلی، آنها را از این فهرست خارج و همزمان فروش تسلیحات تهاجمی به عربستان سعودی را متوقف کرد.
دادگاهی در استان ولادیمیر در شرق مسکو ایگور سرگونین، الکسی لیپتسر و وادیم کوبزف را به دلیل آنچه عضویت در یک «گروه افراطگرا» خواند، مجرم شناخت.
این سه نفر به ترتیب به سه سال و شش ماه، پنج سال و پنج سال و شش ماه حبس محکوم شدند.
آنها پیشتر در اکتبر ۲۰۲۳ بازداشت شدند و یک ماه بعد، در فهرست رسمی «تروریستها و افراطگرایان» دولت روسیه قرار گرفتند.
الکسی ناوالنی ۲۷ بهمن ۱۴۰۲ در زندانی در یکی از مناطق قطبی شمال روسیه به طرز مشکوکی جان سپرد.
یولیا ناوالنایا، همسر ناوالنی، ۳۰ بهمن همان سال پوتین را به قتل همسرش متهم کرد و گفت ناوالنی با عامل اعصاب نوویچوک مسموم و کشته شد.
ناوالنی در دوران حبس قادر بود از طریق وکلایش، صدای خود را به گوش مردم روسیه و جامعه جهانی برساند، به انتشار برخی مطالب در شبکههای اجتماعی بپردازد و در مورد سوءرفتار با خود در زندان اطلاعرسانی کند.
بر همین اساس، دستگاه قضایی روسیه وکلای ناوالنی را متهم کرد با انتقال پیامهایش به دنیای خارج، به او یاری رساندند تا حتی از پشت میلههای زندان همچنان به فعالیت خود بهعنوان رهبر یک «گروه افراطی» ادامه دهد.
مقامهای روسیه بارها ناوالنی و طرفدارانش را «خائنان» مورد حمایت غرب معرفی کرده و گفتهاند هدف آنها بیثبات کردن روسیه است.
واکنشها به صدور احکام زندان برای وکلای ناوالنی
خبرگزاری رویترز نوشت پس از اعلام حکم دادگاه، گروهی از حاضران در محل سه وکیل ناوالنی را مورد تشویق قرار دادند. در همین زمان، یک زن فریاد زد: «پسرها، شما قهرمان هستید.»
وزارت خارجه فرانسه شامگاه ۲۸ دی در بیانیهای صدور احکام زندان برای وکلای ناوالنی را محکوم کرد و آن را اقدامی دیگر از سوی مسکو برای «ارعاب» وکلا نامید.
همسر ناوالنی در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، این سه نفر را «زندانیان سیاسی» دانست و خواستار آزادی فوری آنها شد.
گروه حقوق بشری «او وی دی – اینفو» در بیانیهای تاکید کرد: «وکلا نباید بهخاطر حرفه خود مورد تعقیب قرار گیرند.»
این گروه که با هدف پیشبرد آزادی بیان و مبارزه با نقض حقوق بشر و سرکوب سیاسی در روسیه تشکیل شده، هشدار داد مقامهای حکومت روسیه همچنان میکوشند تا در ظاهر، «حاکمیت قانون» را در این کشور به نمایش بگذارند اما فشار بر وکلا حتی «اندک باقیمانده از حاکمیت قانون» را نیز در خطر نابودی قرار داده است.
گوترش جمعه ۲۸ دی از مقر نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در لبنان، موسوم به «یونیفل»، در منطقه ناقوره در جنوب این کشور بازدید کرد.
او در این سفر گفت: «ادامه اشغال منطقه عملیات یونیفل به دست [ارتش] اسرائیل و انجام عملیات نظامی در خاک لبنان، نقض قطعنامه ۱۷۰۱ است. این اقدامات باید متوقف شوند.»
قطعنامه ۱۷۰۱ حزبالله را به عقبنشینی به ساحل شمالی رودخانه لیتانی (حدود ۳۰ کیلومتری مرز اسرائیل) ملزم میکند. بر اساس این قطعنامه، تنها ارتش لبنان و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل باید در جنوب لبنان مستقر شوند.
اسرائیل و لبنان هفتم آذر برای برقراری آتشبس و اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ به توافق دست یافتند. در چارچوب توافق آتشبس، ارتش لبنان و نیروهای یونیفل ۶۰ روز فرصت دارند تا پس از عقبنشینی حزبالله و اسرائیل، کنترل اوضاع در جنوب لبنان را به دست بگیرند.
دبیرکل سازمان ملل متحد در ادامه اظهارات خود گفت نیروهای یونیفل از زمان آغاز آتشبس، موفق به کشف بیش از ۱۰۰ انبار سلاح در جنوب لبنان شدهاند که متعلق به «حزبالله و سایر گروههای مسلح» هستند.
او تاکید کرد «حضور عوامل مسلح، داراییها و تسلیحات» به جز آنچه به ارتش لبنان و یونیفل تعلق دارد، نقض قطعنامه ۱۷۰۱ به شمار میرود.
نمایندگانی از آمریکا، فرانسه، لبنان، اسرائیل و یونیفل بر حسن اجرای توافقنامه آتشبس نظارت دارند. در صورت استقرار ارتش لبنان و یونیفل در جنوب لبنان و همچنین خروج حزبالله از این منطقه، تمامی مفاد توافقنامه آتشبس از هفتم بهمنماه به اجرا درخواهد آمد.
اسرائیل و حزبالله تاکنون بارها یکدیگر را به نقض آتشبس متهم کردهاند.
امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، ۲۸ دی با هدف کمک به اصلاحات اقتصادی و خلع سلاح حزبالله، به لبنان سفر کرد.
در پی کارزار نظامی اسرائیل، حزبالله لبنان، مهمترین گروه نیابتی جمهوری اسلامی، شماری از مقامها و فرماندهان بلندپایه خود را از دست داد و بهشدت تضعیف شد.
ناظران، انتخاب رییسجمهوری و نخستوزیر جدید لبنان و تاکید آنها بر آغاز دورانی نوین برای این کشور را نشانهای از افول نفوذ حزبالله در معادلات سیاسی لبنان میدانند.
محمد رعد، نماینده ارشد حزبالله در پارلمان لبنان، ۲۴ دی در واکنش به انتخاب نواف سلام بهعنوان نخستوزیر گفت مخالفان حزبالله به دنبال طرد این گروه از قدرت در لبنان هستند.
شولتس جمعه ۲۸ دی در یک نشست خبری با تاکید بر ضرورت انتقاد از چنین رویکردی، گفت: «او از راست افراطی در سراسر اروپا حمایت میکند، در بریتانیا، آلمان و بسیاری از کشورهای دیگر. این کاملا غیرقابل قبول است و توسعه دموکراتیک اروپا را به خطر میاندازد، جامعه ما را تهدید میکند و باید مورد انتقاد قرار گیرد.»
صدراعظم آلمان تاکید کرد جانبداری ماسک از احزاب راست افراطی «چه به دلایل منافع تجاری و چه به دلایلی که به مواضع سیاسی شخصی او مربوط میشود»، پذیرفتنی نیست.
در هفتههای اخیر، پشتیبانی علنی ماسک از حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان»، موسوم به «ایافدی»، نارضایتی مقامهای آلمان و شماری دیگر از کشورهای اروپایی را در پی داشته است.
ماسک ۳۰ آذر با انتشار پستی در ایکس نوشت: «تنها ایافدی میتواند آلمان را نجات دهد.»
این پست واکنشهای زیادی را برانگیخت و بسیاری او را به دخالت در امور داخلی آلمان در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی در این کشور متهم کردند.
او هشتم دی نیز در مقالهای در روزنامه آلمانی «ولت ام زونتاگ»، مجددا از ایافدی حمایت کرد و نوشت: «به تصویر کشیدن ایافدی بهعنوان یک حزب راستگرای افراطی بهوضوح نادرست است؛ شریک زندگی آلیس وایدل، رهبر این حزب، یک همجنسگرا از سریلانکا است! آیا به نظر شما این [رویکرد] شبیه هیتلر است؟»
شولتس: صاحبان شبکههای اجتماعی آینده آلمان را تعیین نمیکنند
صدر اعظم آلمان در ادامه اظهارات خود درباره ماسک گفت: «آنچه باید از آن انتقاد شود، این نیست که یک میلیاردر، یا میلیاردرهایی از کشورهای دیگر در جامعه جهانی، نظر خود را بیان کنند؛ بلکه محتوای گفتههای اوست.»
شولتس افزود مسیر پیش روی آلمان به دست «صاحبان کانالهای رسانههای اجتماعی» تعیین نخواهد شد و این مردم آلمان هستند که در این خصوص تصمیمگیری میکنند.
ماسک ۲۰ آلمان با آلیس وایدل، رهبر حزب راست افراطی ایافدی، بهصورت مجازی دیدار و گفتوگو کرد. او در این برنامه از مردم آلمان خواست در انتخابات آتی، به ایافدی رای دهند.
انتخابات پارلمانی آلمان قرار است پنجم اسفند برگزار شود و وایدل یکی از گزینههای احتمالی برای تصدی سمت صدراعظمی به شمار میرود.
حزب ایافدی با کسب حمایت ۲۰ درصد از رایدهندگان آلمانی، در رتبه دوم نظرسنجیها قرار دارد. با این حال، ایافدی شانس زیادی برای تشکیل دولت نخواهد داشت زیرا احزاب سیاسی اصلی آلمان اعلام کردهاند حاضر به همکاری با این حزب نیستند.
ماسک که یکی از حامیان سرسخت ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا بود، قرار است بهعنوان رییس اداره بهرهوری دولت او مشغول به کار شود.
بر اساس برخی پیشبینیها، ماسک میتواند ثروت خود را تنها ظرف چند سال، چهار برابر کند و به اولین تریلیونر جهان تبدیل شود.
