ابراهیم نبوی، طنزپرداز و روزنامهنگار، در آمریکا به زندگی خود پایان داد
خانواده ابراهیم نبوی، نویسنده، طنزپرداز و روزنامهنگار، در متنی که در اختیار ایراناینترنشنال قرار داد اعلام کرد که او سهشنبه شب، ۲۵ دی ماه، در شهر سیلور اسپرینگ ایالت مریلند آمریکا در سن ۶۴ سالگی به زندگی خود پایان داده است.
در این متن کوتاه آمده است: «پدرمان در یک دهه اخیر افسرده و دلتنگ ایران بود و ناممکن بودن زندگی در وطنش، بار سنگینی را بر دوش او گذاشته بود. او در حالی از دنیا رفت که هرگز نتوانست با اقامت اجباری خود دور از ایران کنار بیاید.»
به توصیه کارشناسان اگر با کسی یا کسانی روبهرو میشوید که از جملهها و عبارتهایی نشاندهنده افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده میکنند، از آنان بخواهید با پزشک معتمد، نهادهایی که در این زمینه فعالیت میکنند یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانیهایشان صحبت کنند. اگر به خودکشی فکر میکنید، در ایران با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید.
ابراهیم نبوی بهویژه بهخاطر طنزهایش در روزنامههایی که در دوران معروف به «اصلاحات» منتشر میشد، شناخته شده است اما در حوزههای دیگر از جمله داستاننویسی، نقد فیلم و پژوهش در زمینه طنز نیز فعال بود.
ابراهیم نبوی، پیش از آنکه ایران را برای همیشه ترک کند، در سال ۱۳۷۷به اتهام «اقدام علیه امنیت کشور» به مدت یک ماه زندانی شد. او یک بار دیگر نیز در سال ۱۳۷۹به اتهام «اهانت به مسئولان حکومتی و توهین به نظام جمهوری اسلامی» مدتی را در زندان گذراند.
ابراهیم نبوی، که در میان دوستانش به داور مشهور بود، در ۲۰ فروردین ۱۳۸۲ از ایران خارج شد و به فرانسه رفت و در بیش از دو دهه گذشته در بلژیک، کانادا و آمریکا زندگی کرد. با آنکه بارها از تمایل خود برای بازگشت به ایران سخن گفته بود، اما در نهایت در ایالت مریلند به زندگیاش پایان داد.
از سیاست تا نوشتن
ابراهیم نبوی در ۲۲ آبان ۱۳۳۷ در شهر آستارا به دنیا آمد، کودکی و نوجوانی خود را بهدلیل شغل پدر در شهرهای مختلفی از جمله تهران، رفسنجان، جیرفت و کرمان گذراند.
در سال ۱۳۵۶ در رشته جامعهشناسی دانشگاه شیراز پذیرفته شد و با پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ به جمع هواداران حکومت جدید پیوست. از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۴ مدیرکل دفتر سیاسی وزارت کشور جمهوری اسلامی بود، اما پس از آن بیشتر به فعالیت در عرصه مطبوعات پرداخت.
با پیروزی محمد خاتمی و آغاز دوران موسوم به اصلاحات در جمهوری اسلامی و گشایشی نسبی در فضای رسانهای ایران، ابراهیم نبوی به نوشتن طنز در مطبوعات متعلق به جناح اصلاحطلب جمهوری اسلامی روی آورد و تا سالها پس از خروج از کشور به این کار ادامه داد، اگرچه طنزهای خارج از کشور او به اندازه طنزهایش در نیمه دوم دهه ۷۰ و نیمه اول دهه ۸۰ خورشیدی مورد استقبال قرار نگرفت.
او در ایران بهعنوان طنزنویس و عضو شورای سردبیری با روزنامههای متعددی از جمله جامعه، عصر آزادگان، توس، نشاط، زن و … و در خارج از کشور نیز از جمله با رسانههای روز آنلاین و صدای آمریکا همکاری کرد.
نبوی در فاصله سالهای ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹ سه بار پی درپی برنده جایزه بهترین نویسنده طنز نوشتاری در جشنواره مطبوعات شد.
مجموعه طنزهای این روزنامهنگار پرکار در بیش از ۲۵ کتاب منتشر شده است که از جمله آنها میتوان به «یک فنجان چای داغ»، «کلمهها و ترکیبهای تازه»، «قصه کوتولهها و درازها»، «ستون پنجم»، «چهلستون»، «بیستون» «دشمنان جامعه سالم»، «در خشت خام»، «راپرتهای یومیه و تذکرهها» و چهار کتاب همراه با کاریکاتورهای نیکآهنگ کوثر اشاره کرد.
ابراهیم نبوی، علاوه بر نوشتن طنز، چند پژوهش نیز در این زمینه انجام داد که از میان آنها میتوان از «کاوشی در طنز ایران» و گزینههایی از سه متن طنز تاریخی رساله دلگشای عبید زاکانی، زهرالربیع نوشته نعمتالله جزایری و لطائف الطوائف نوشته علی حسین فخرالدین صفی نام برد.
از ابراهیم نبوی سه کتاب داستانی و چند گفتوگوی مفصل با روزنامهنگاران و هنرمندان نیز منتشر شده است.
از نوشتن تا سیاست
ابراهیم نبوی، در کنار روزنامهنگاری و نویسندگی، در عرصه سیاست نیز حضوری جنجالی داشت. در چند سال اول استقرار جمهوری اسلامی به جناح چپ حکومت نزدیک بود و مانند بسیاری از آنان، از نیمه دوم دهه ۷۰ با تعدیل رویکردها خود را اصلاحطلب نامید.
پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸، به حمایت از مهدی کروبی و مخصوصا میرحسین موسوی پرداخت و در انتقاد از حکومت به دیگر طیفهای مخالف جمهوری اسلامی نزدیکتر شد اما با روی کار آمدن حسن روحانی و دفاع از او، به انتقاد از مخالفان جمهوری اسلامی در خارج از کشور پرداخت. در مقابل، حضور او در میهمانیهای روسای دولت در جمهوری اسلامی در جریان سفر به نشستهای سازمان ملل در نیویورک نیز با واکنشهای منفی مخالفان جمهوری اسلامی روبهرو شد.
علی ربیعی، از چهرههای امنیتی اصلاحطلب، دستیار اجتماعی مسعود پزشکیان و وزیر کار و سخنگوی دولت در دو دولت حسن روحانی، در پی خودکشی ابراهیم نبوی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:« با آنکه ناراضی و منتقد بود اما هیچگاه نه تنها به دام بدخواهان ایران نیفتاد بلکه حتی آن را نیز از نیش قلم خود در امان نمیگذاشت. نبوی آنجا هم تنها بود… ای کاش مسیر برای برگشت به کشورش برای او و دیگرانی که دل در گرو ایران دارند، فراهم میبود.»
خانواده ابراهیم نبوی در متنی که در اختیار ایراناینترنشنال قرار دادند اعلام کردند این فعال سیاسی و طنزنویس، سهشنبه شب در شهر سیلورسپرینگ ایالت مریلند آمریکا به زندگی خود پایان داد.
در این متن آمده است: «پدرمان در یک دههی اخیر افسرده و دلتنگ ایران بود و ناممکن بودن زندگی در وطنش، بار سنگینی را بر دوش او گذاشته بود. او در حالی از دنیا رفت که هرگز نتوانست با اقامت اجباری خود دور از ایران کنار بیاید.»
نبوی در سالهای ۱۳۷۷ و ۱۳۷۹ درپی اتهامهایی از جمله اهانت به مسئولان حکومتی به زندان رفت و در سال ۱۳۸۲ از ایران خارج شد. او علاوه بر انتشار آثار طنز سیاسی و اجرای استندآپ کمدی در کشورهای مختلف، با رسانههای رادیو زمانه، روز آنلاین، روزنامه آنلاین و هفتهنامه گویا و صدای آمریکا همکاری میکرد.
به توصیه کارشناسان اگر با کسی یا کسانی روبهرو میشوید که از جملهها و عبارتهایی نشاندهنده افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده میکنند، از آنان بخواهید با پزشک معتمد، نهادهایی که در این زمینه فعالیت میکنند یا فردی مورد اعتماد درباره نگرانیهایشان صحبت کنند. اگر به خودکشی فکر میکنید، در ایران با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید.
رضا ولیزاده، خبرنگار ایرانی-آمریکایی زندانی در ایران، در پیامی صوتی از زندان اوین با اشاره به بیانیه دولت آمریکا درباره غیرقانونی بودن بازداشت و محکومیت او، گفت که وزارت خارجه دولت جو بایدن هیچ اقدام موثری برای پیگیری پروندهاش انجام نداده است.
این خبرنگار پیشین رادیو فردا و شهروند دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی، از «بیعملی و عدم واکنش مناسب و بهموقع» وزارت خارجه و دولت بایدن درباره وضعیت خود انتقاد کرد.
به گزارش چهارشنبه ۲۶ دی صدای آمریکا، ولیزاده در پیامی تلفنی از زندان اوین، از عدم تماس دفتر حافظ منافع آمریکا در ایران با خود انتقاد کرد.
او خواستار برخورداری از حمایت قانونی و برقراری تماس با وزارت خارجه آمریکا و دفتر حافظ منافع آمریکا در سفارت سوئیس شد.
وزارت خارجه آمریکا پیش از این بازداشت ولیزاده را به عنوان یک شهروند آمریکایی «ظالمانه و مغایر با قوانین بینالمللی» دانسته و آن را محکوم کرده است.
ولیزاده در این تماس و پیام تلفنی نسبت به «فراهم شدن پشتیبانی لازم از سوی دولت آینده آمریکا برای آن دسته از شهروندانش که به اتهام همکاری با دولت آمریکا در ایران زندانی هستند»، ابراز امیدواری کرد.
حکم ۱۰ سال حبس و اعمال فشار برای اعتراف تلویزیونی
ولیزاده که با تازگی در دادگاه انقلاب به ۱۰ سال حبس محکوم شده است، از سوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی برای انجام مصاحبه و «اعترافات تلویزیونی» تحت فشار قرار گرفته است.
به گفته محمدحسین آقاسی، وکیل دادگستری، عبدالرضا ولیزاده، موکل او، علاوه بر حبس، به منع اقامت در استان تهران و استانهای همجوار، منع خروج از کشور و عضویت در احزاب به مدت دو سال محکوم شده است.
این وکیل دادگستری ۲۴ آذر اعلام کرد که با وجود پایان تحقیقات مقدماتی و صدور حکم بدوی، همچنان از اعزام موکلش به بند عمومی و دادن اجازه ملاقات آزاد با او خودداری میشود.
پیش از این و در ۲۱ آبان، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، بازداشت ولیزاده را تایید کرد و گفت که برای پیگیری این موضوع با نهادهای ذیربط در تماس است.
ولیزاده ۲۳ مرداد سال جاری در آخرین مطلب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۴۰۲ وارد تهران شدم. پیش از آن مذاکرات نیمهکارهای با سازمان اطلاعات سپاه داشتم. در نهایت با مسئولیت خودم و بدون اماننامه حتی شفاهی پس از ۱۴ سال به کشورم بازگشتم.»
سازمان دفاع از جریان آزاد اطلاعات، ۱۸ آبان در گزارشی نوشت که در ۱۰۰ روز نخست دولت مسعود پزشکیان با ۷۸ رسانه و روزنامهنگار برخورد قضایی و امنیتی شده است.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت مسعود پزشکیان، در واکنش به سخنان مهدی کوچکزاده، نماینده تهران در مجلس که واکنشی تند به طرح موضوع کمک به آسیبدیدگان آتشسوزی لسآنجلس نشان داد، گفت که تناقضی بین حمایت از مردم لسآنجلس و مردم غزه و لبنان وجود ندارد.
مهاجرانی چهارشنبه ۲۶ دی تاکید کرد که دولت تاکنون به مردم لسآنجلس کمکی نکرده و تنها آمادگی خود را برای کمک، به دلیل این که منابع طبیعی در حال سوختن است، اعلام کرده است.
او افزود: «همه ما یک جهان داریم و در یک جهان زیست می کنیم.»
سخنگوی دولت جمهوری اسلامی، شنبه ۲۲ دی با انتشار ویدیویی با مردم کالیفرنیا ابراز همدردی و برای کمکرسانی، اعلام آمادگی کرد.
دو روز بعد، مهدی کوچکزاده، نماینده تهران، در واکنش به این سخنان گفت: «من به عنوان یک مالیاتدهنده ایرانی راضی نیستم که یک قران از مالیات من قبل از این که برای غزه خرج شود، برود برای لسآنجلسیهای پفیوز خرج شود.»
پس از پایان سخنان کوچکزاده، محمدباقر قالیباف، رییس مجلس و تعدادی از نمایندگان، شعار «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر اسرائیل» سر دادند.
در روزهای گذشته نیز رسانههای حکومتی و برخی مقامات جمهوری اسلامی با عباراتی چون «خشم خدا در خرمن کدخدا» و «آتشجلس»، از آتشسوزی در لسآنجلس ابراز خوشحالی کرده و آن را «نشانه خشم الهی» و «تاوان حمایت آمریکا از اسرائیل» در حمله به غزه دانستند.
علی مطهری، فعال سیاسی و نایبرییس پیشین مجلس نیز با اشاره به حمایت آمریکا از اسرائیل در شبکه ایکس نوشت که شاید این آتشسوزی «یک هشدار از عالم ربوبی برای دولت و اکثریت مردم آمریکا» بوده است.
در مقابل، برخی مقامات جمهوری اسلامی از جمله محمدرضا عارف، معاون اول دولت، با آسیبدیدگان ابراز همدردی کردهاند.
پیرحسین کولیوند، رییس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی نیز برای «ارسال تجهیزات امدادی و اعزام نیروی انسانی متعهد» به آمریکا به منظور کمک در زمینه مهار آتش لسآنجلس اعلام آمادگی کرد.
روزنامه هممیهن از فعالیت شبکه گستردهای از دلالان در حوزه خریدوفروش تخمک، اسپرم، جنین و رحم اجارهای در ایران گزارش داد. این خریدوفروش که قیمت آن از ۲۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان متغیر است، تحت عناوینی مانند «کار در منزل» در سایت «دیوار»، اینستاگرام و کانالهای تلگرامی تبلیغ میشود.
بر اساس گزارشی که چهارشنبه ۲۶ دی در هممیهن منتشر شد، دلالان در سایه نبود قانون مشخص در زمینه اهدای سلولهای جنسی و جنین، فعالیت خود را گسترش دادهاند و در برخی موارد حتی با پزشکان همکاری مستقیم دارند.
مخاطبان این آگهیها عمدتا از میان زنان و مردان جوان ۱۸ تا ۳۱ ساله انتخاب میشوند و نرخها هم متفاوتاند؛ برای رحم اجارهای معمولا رقم ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان و برای اهدای تخمک و اسپرم ۲۲ تا ۲۴ میلیون تومان پیشنهاد میشود.
در یک نمونه، برای اجاره رحم، ۴۰۰ میلیون تومان و ماهانه ۹ میلیون تومان تا زایمان پیشنهاد شده است.
اردیبهشت امسال، سایت تجارتنیوز از قیمت ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومانی اجاره رحم در ایران به دلایلی از جمله فقر خبر داد و به نقل از پزشک زنان و پرستار یک زایشگاه نوشت که متولدان دهه ۷۰ «بیشترین» اجارهدهندگان هستند.
بر اساس گزارش هممیهن، فروشندگان باید سونوگرافی نرمال و تاییدشده از سوی پزشک معالج از نظر حجم و ذخیره هر یک از تخمدانها و تایید شناسنامه از دفترخانهای که به آنها معرفی میشود داشته باشند.
گرفتن رضایت مکتوب از همسر برای متاهلها، سند طلاق یا فوتنامه برای کسانی که همسر ندارند و گرفتن تاییده از پزشک متخصص اعصاب و روان از دیگر شروط برای اهداکنندگان است.
اهدای تخمک برای زنان محدودیت دارد
زهرا احمدی، مدیر دفتر مددکاری اجتماعی مرکز درمان ناباروری رویان، به هممیهن گفت بر اساس دستورالعملهای جهانی، هر زن در طول عمرش بیشتر از پنج-شش بار نباید تخمک اهدا کند.
او با اشاره به این که دلالها و واسطهها از این خرید و فروش غیررسمی سود میبرند، گفت که اهداکنندگان میتوانند بهطور مستقیم به مرکز رویان مراجعه کنند، اهدای ناشناس انجام دهند و بهجای گیرنده، با مرکز طرف حساب باشند.
به گفته احمدی، وقتی خود فرد برای اهدای تخمک بهطور مستقیم به مرکزی مانند رویان مراجعه میکند، با او قراردادی امضا میشود و برای هر بار اهدا، ۱۶ میلیون تومان پول میگیرد.
در سالهای گذشته به دلیل گسترش فقر، فروش اعضای بدن ایرانیان حتی به خریدارانی در کشورهای همسایه به شدت افزایش داشته است.
اواسط خرداد سال گذشته حسین بیگلری، رییس انجمن حمایت از بیماران کلیوی کرمانشاه، از فروش کلیه در این استان به قیمت توافقی ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان خبر داد و گفت کسی که کلیه اهدا میکند احتمالا قصد دارد ماشینی بخرد یا خانهای رهن و اجاره کند.
بر اساس گزارش رسانهها در ایران، در دو سال گذشته و با گستردهتر شدن فقر، به غیر از کلیه، آگهیهای پیوند کبد، مغز استخوان، قرنیه چشم و اهدای اسپرم و تخمک نیز به دیوارها اضافه شدهاند و حتی برخی برای فروش «قلب» هم آگهی میدهند.
همزمان با ادامه آلودگی هوا در تهران و شهرهای بزرگ، مدارس ۲۲ شهر در استانهای اراک و خوزستان، در روز چهارشنبه ۲۶ دی تعطیل یا غیرحضوری اعلام شدند.
رسانهها خبر دادند آلودگی هوا در اصفهان، تبریز، تهران و مشهد به دلیل پایداری جوی و عدم وزش باد کافی، در حال افزایش است.
عباس شاهسونی، رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز خبر داد با توجه به پیشبینی پایداری هوا از سوی سازمان هواشناسی کشور، وضعیت هوای تهران تا پنجشنبه در شرایط ناسالم قرار دارد.
به دنبال تداوم آلودگی هوا در تهران، چهارشنبه تا پایان روز، طرح تردد زوج و فرد خودروها از در خانه به اجرا گذاشته شد.
شاهسونی ۲۳ دی گفته بود امسال تعداد روزهایی که میزان ذرات معلق کمتر از ۲/۵ میکرون بوده باشد، در تهران ۱۲ روز بوده که معادل سه درصد روزهای سال گذشته میشود.
آلودگی هوا در دیگر استانها
سازمان هواشناسی استان البرز ضمن اعلام هشدار نارنجی هواشناسی، از افزایش آلودگی در این استان خبر داد.
هوای ۹ شهر استان خوزستان نیز در روز چهارشنبه ناسالم و قرمز بوده است.
شاخص کیفیت هوا در آبادان، اهواز، امیدیه، خرمشهر، سوسنگرد، شادگان، شوشتر، ماهشهر و هویزه، ناسالم و قرمز و هوای اندیمشک، بهبهان و رامهرمز، در شرایط ناسالم برای گروههای حساس اعلام شده است.
مراکز آموزشی و ادارات در ۲۲ شهر استان خوزستان در چهارشنبه به صورت دورکاری فعالیت داشتهاند.
چهارشنبه همچنین مدارس شهر اراک و برخی روستاهای استان مرکزی تعطیل شد.
طی هفته گذشته شماری از شهرهای ایران آلودگی هوای شدید را تجربه کردند و صدها تن به دلیل بیماریهای قلبی و تنفسی راهی مراکز درمانی شدند.
در برخی استانهای کشور نیز مدارس، دانشگاهها و ادارات تعطیل یا غیرحضوری شدند.
آلودگی هوا در تهران
شاهسونی پیش از این خبر داده بود بر اساس رصد جامعه آماری ۴۸ میلیون نفری، میزان مرگهای منتسب به آلودگی هوا در سال گذشته، ۳۰ هزار و ۶۹۲ نفر بوده است.
او همچنین گفت که تعداد مراجعهکنندگان به مراکز درمانی دولتی به دلیل بیماریهای تنفسی غیرعفونی، از ابتدای دی ماه امسال حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است.
تعداد مرگ افراد به دلیل آلودگی هوا در سال گذشته نسبت به سال پیش از آن چهار هزار و ۳۸۵ نفر، یعنی حدود ۱۷ درصد افزایش یافته است.