اندیشکده بریتانیایی «پالیسی اِکسچِنج» در گزارشی با اشاره به تحولات منطقهای و بینالمللی اخیر نوشت جمهوری اسلامی اکنون در موضع ضعف قرار دارد و بریتانیا میتواند با استفاده از این فرصت و همراهی با سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ، زمینه را برای برقراری ثبات در خاورمیانه فراهم کند.
این گزارش دوشنبه ۲۴ دی با عنوان «بحران و فرصت در خاورمیانه: گزینههای سیاستگذاری بریتانیا در قبال ایران در سال ۲۰۲۵» منتشر شد.
پالیسی اکسچنج در این گزارش نوشت هر چند حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس در ابتدا اعتبار سازمانهای اطلاعاتی اسرائیل را خدشهدار کرد اما با گذشت بیش از یک سال از این رویداد، تحولات در منطقه به گونهای دیگر رقم خوردهاند: «اکنون گروههای نیابتی جمهوری اسلامی فروپاشیدهاند و توان نظامی حکومت ایران تضعیف شده است.»
این اندیشکده افزود: «رژیم ایران که منشا رنجهای فراوان برای مردم ایران و تهدیدات امنیتی جدی برای منطقه، بریتانیا و شرکای ماست، سالی فاجعهبار را پشت سر گذاشته است.»
پیشتر و در ۲۱ دی، ویلیام بِرنز، رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیآیای، با اشاره به دو حمله موشکی «نافرجام» جمهوری اسلامی به اسرائیل، «فروپاشی» حزبالله لبنان بهعنوان مهمترین گروه نیابتی تهران، «کاهش شدید قدرت حماس» در نوار غزه و در نهایت سقوط حکومت بشار اسد، گفت: «تمامی این مسائل رژیم ایران را از نظر استراتژیک، در موقعیت بسیار ضعیفتری قرار داده است.»
روزنامه واشینگتن پست ۲۳ دی در گزارشی به تضعیف توان نظامی حکومت ایران پرداخت و نوشت سامانههای دفاع هوایی که سپاه پاسداران در رزمایش اخیر خود به نمایش گذاشت، در مقایسه با آنچه در حمله آبان ماه اسرائیل هدف قرار گرفت، از کیفیت پایینتری برخوردار هستند.
بر اساس این گزارش، تسلیحات به نمایش درآمده در این رزمایش عمدتا همان سلاحهایی بودند که در دو حمله مستقیم جمهوری اسلامی علیه اسرائیل مورد استفاده قرار گرفتند اما تا حد زیادی، راه به جایی نبردند.
فشار حداکثری یا رویکردی جایگزین؟
پالیسی اکسچنج در ادامه گزارش خود با اشاره به گمانهزنیها در خصوص از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی در دولت آتی ترامپ، نوشت متحدان واشینگتن اکنون بر سر یک دوراهی قرار دارند: به سیاست فشار حداکثری بپیوندند یا رویکردی جایگزین در قبال تهران اتخاذ کنند.
این اندیشکده به دولت بریتانیا توصیه کرد با حمایت از سیاست ترامپ در برابر جمهوری اسلامی، به ایجاد خاورمیانهای «باثبات و مرفه» کمک کند.
دادستانهای کره جنوبی، دوشنبه ۲۴ دی خبر دادند که از وزارت دفاع برای اجرای حکم بازداشت رییسجمهوری استیضاح شده درخواست همکاری کردهاند.
دادستانها و ماموران اداره تحقیقات فساد اداری کره جنوبی، ۱۴ دی تلاش کردند یون ساک یول را در اقامتگاهش در سئول بازداشت کنند اما نیروهای گارد ریاست جمهوری مانع از این بازداشت شدند.
وکیلان یون استدلال کردند که پلیس حق مداخله در اقامتگاه ریاستجمهوری را که به عنوان «تاسیسات دفاعی مخفی» طبقهبندی میشود، ندارد.
در همین حال بر اساس تصویر منتشر شده، اتوبوسی در مقابل اقامتگاه رسمی ریاست جمهوری پارک شده تا از هر گونه تلاش برای بازداشت یون ساک یول جلوگیری کند.
عوامل اعلام حکومت نامی در کره جنوبی
حکم بازداشت یون به دلیل تصمیمش برای اعلام حکومت نظامی نافرجام صادر شده است.
پارلمان کره جنوبی ۲۴ آذر به برکناری رییسجمهوری این کشور رای داد. اکنون یون ساک یول گرچه رسما رییسجمهوری کره جنوبی است اما سمت او تا تصمیم دادگاه قانون اساسی درباره برکناریاش تا اواسط ماه ژوئن به حالت تعلیق درآمده است.
تصمیم برکناری رییسجمهوری در صورت اتخاذ، در تاریخ کره جنوبی بیسابقه خواهد بود.
یون کاب کیون، وکیل رییسجمهوری کره جنوبی، یکشنبه گفت که او «به دلیل نگرانی از امنیت خود» در جلسه دادگاه قانون اساسی شرکت نخواهد کرد.
پنج جلسه دادگاه قانون اساسی قرار است از سهشنبه برابر با ۲۵ دی تا ۱۶ بهمن برگزار شود.
این جلسات حتی در صورت عدم حضور رییسجمهوری، برگزار خواهد شد.
طبق قانون اساسی کره جنوبی، پس از استیضاح رییسجمهوری، دادگاه قانون اساسی این کشور به مدت ۱۸۰ روز فرصت دارد تا به ابقا یا برکناری او از این سمت حکم دهد.
این کلانشهر غرب آمریکا از سهشنبه گذشته در محاصره شعلههای آتش است و همچنان شمار کشتهشدگان آتشسوزی افزایش مییابد.
تاکنون دستکم ۲۴ نفر در این حادثه که فرماندار کالیفرنیا آن را یکی از ویرانگرترین بلایای طبیعی تاریخ آمریکا توصیف کرده است جان باختهاند.
این آتشسوزی هزاران خانه را نابود و بیش از ۱۰۰ هزار نفر را مجبور به تخلیه خانههایشان کرده است.
شعلههای آتش خانههای ثروتمندان، افراد مشهور و همچنین مردم عادی را با خاک یکسان کرده و منظرهای آخرالزمانی بهجا گذاشتهاند.
به گفته مقامات، دستکم ۱۲ هزار و ۳۰۰ سازه بر اثر حریق آسیب دیده یا کاملا تخریب شدهاند.
خط آتشسوزی پالیسیدز در بخش غربی شهر لسآنجلس تاکنون ۹۶ کیلومتر مربع را در بر گرفته است و تنها ۱۳ درصد آن مهار شده است؛ این درصد نشاندهنده بخشی از محیط آتش است که آتشنشانان توانستهاند تحت کنترل خود درآورند.
آتشسوزی ایتون در دامنههای شرقی لسآنجلس نیز ۵۷ کیلومتر مربع را در بر گرفته است که تقریبا مساحتی بهاندازه منهتن در نیویورک است.
آتشنشانان توانستهاند میزان مهار این آتشسوزی را از ۱۵ درصد در دو روز گذشته به ۲۷ درصد افزایش دهند.
در شمال شهر، آتشسوزی هرست تا ۸۹ درصد مهار شده است و سه آتشسوزی دیگر که بخشهای دیگری از شهرستان را ویران کرده بودند، اکنون به طور کامل (۱۰۰ درصد) مهار شدهاند.
با این حال، به گزارش اداره جنگلداری و حفاظت از آتش کالیفرنیا، ممکن است همچنان بخشهایی در داخل خطوط مهار آتش، در حال سوختن باشند.
بازگشت بادهای شدید
به دنبال تغییر شرایط آبوهوایی، آتشنشانان یکشنبه ۲۳ دی فرصت عمل بیشتری یافتند زیرا بادهای سانتا آنا که از دوشنبه پیش به قدرت طوفان رسیده بودند، سرانجام فروکش کردند. این بادهای خشک که از بیابانهای داخلی میوزند، شعلهها را تشدید و جرقههای آتش را تا فاصله سه کیلومتری به جلو پرتاب کرده بودند.
با این حال اداره ملی هواشناسی پیشبینی کرد در منطقهای که از ماه آوریل بارندگی قابل توجهی نداشته است، بادهای سانتا آنا با سرعتی بین ۸۰ تا ۱۱۲ کیلومتر در ساعت از صبح دوشنبه از سر گرفته شوند و تا چهارشنبه ادامه یابند.
مقامات به جمعیت نزدیک به ۱۰ میلیون نفری شهرستان لسآنجلس هشدار دادهاند احتمال دارد هر کسی مجبور به تخلیه خانهاش شود تا از شعلههای آتش و دود سمی در امان بماند.
تا روز یکشنبه، بیش از ۱۰۰ هزار نفر در شهرستان لسآنجلس دستور تخلیه خانههایشان را دریافت کرده بودند که این رقم از اوج قبلی آتش بیش از ۱۵۰ هزار نفر کاهش داشته است.
علاوه بر این، ۸۷ هزار نفر دیگر نیز با هشدارهای تخلیه مواجه بودهاند.
آنتونی مارونه، رییس آتشنشانی شهرستان لسآنجلس، در یک کنفرانس خبری گفت: «این بادها در ترکیب با رطوبت نسبی پایین و خشکی بالای پوشش گیاهی، تهدید آتشسوزی را در سراسر شهرستان لسآنجلس بسیار بالا نگه میدارند.»
او اضافه کرد که مناطق تخلیهشده احتمالا تا زمانی که شرایط هشدار قرمز تا روز پنجشنبه برداشته نشود، بازگشایی نخواهند شد.
با وجود این شرایط، آلبرتو کاروالیو، از مقامهای آموزشوپرورش لسآنجلس، اعلام کرد که مدارس، بهجز آنهایی که در مناطق تخلیه اجباری قرار دارند، دوشنبه بازگشایی خواهند شد.
این مدارس پس از تعطیلی در روزهای پنجشنبه و جمعه که ۴۲۹ هزار دانشآموز را خانهنشین کرد، فعالیت خود را از سر میگیرند.
برخی نهادها، خسارتها و زیان اقتصادی ناشی از این آتشسوزیها را بین ۱۳۵ تا ۱۵۰ میلیارد دلار برآورد کردهاند.
گاوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا، به شبکه انبیسی گفت که این آتشسوزیها «از نظر هزینههای مرتبط با آن» احتمالا بدترین بلای طبیعی در تاریخ ایالات متحده است.
نیوسام، یکشنبه برای تسریع در روند بازسازی پیشِ رو، فرمانی اجرایی امضا کرد که به طور موقت، قوانین زیستمحیطی را برای بازسازی خانهها و کسبوکارهای تخریبشده معلق میکند.
دین کریسول، مدیر آژانس مدیریت اضطراری فدرال آمریکا، یکشنبه گفت نیروهای نظامی آماده اعزام به لسآنجلس برای کمک به عملیات مهار آتشسوزیها هستند.
آتشنشانانی از هفت ایالت آمریکا و کشورهای کانادا و مکزیک نیز برای کمک به واحدهای آتشنشانی ایالت کالیفرنیا به منطقه لسآنجلس رفتاند.
در این گزارش آمده است: «متحدان عرب ما که شرکای اقتصادی کلیدی ما نیز هستند، از همبستگی بریتانیا در مقابله با بزرگترین تهدید امنیتی خود استقبال میکنند. علاوه بر این، در رقابت میان ایالات متحده و چین در اقیانوس آرام، تضمین تامین منابع نفتی منطقه [خاورمیانه] امری حیاتی خواهد بود.»
مارک سدویل، مشاور امنیت ملی پیشین بریتانیا نیز ۲۴ دی با اتخاذ موضعی مشابه، از دولت بریتانیا خواست با سیاست فشار حداکثری ترامپ برای تغییر رژیم جمهوری اسلامی یا ایجاد تغییرات معنادار در رفتار آن، متحد و همگام شود.
پالیسی اکسچنج همچنین با اشاره به وخامت اوضاع اقتصادی در ایران افزود نرخ تورم در این کشور به بالاترین میزان خود در ۸۰ سال گذشته رسیده و در سوی مقابل، هزینههای دفاعی-نظامی جمهوری اسلامی در آخرین بودجه ارائه شده، ۲۰۰ درصد افزایش داشته است.
این در حالی است که مردم ایران از تامین نیازهای اساسی خود محروم ماندهاند و این شرایط به نارضایتی در جامعه دامن زده است.
در ماههای اخیر تعداد تجمعات در اعتراض به شرایط بغرنج اقتصادی در ایران افزایش یافتند.
در یکی از این تجمعات در ۹ دی، گروهی از بازاریان تهران در اعتراض به تورم و افزایش قیمت ارز، ضمن اعتصاب و تعطیل کردن مغازههای خود در منطقه ۱۵ خرداد به خیابان آمدند.
جنگ قدرت در جمهوری اسلامی برای جانشینی خامنهای
پالیسی اکسچنج در گزارش خود همچنین به موضوع جانشینی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، پرداخت و هشدار داد «مبارزه شدید» بر سر این موضوع در میان ارکان قدرت میتواند به «تقویت تندروترین گروهها در حکومت ایران» بینجامد، بر برنامه هستهای تهران تاثیر بگذارد و دامنه تبعات آن حتی به فراتر از مرزهای کشور کشیده شود.
این اندیشکده از دولت بریتانیا خواست ضمن همراهی با سیاست فشار حداکثری ترامپ، بر روی کار آمدن فردی در ایران اصرار ورزد که «آماده است در داخل کشور در مسیر گسترش آزادیها گام بردارد و در عرصه بینالمللی مسئولانه رفتار کند».
به گفته پالیسی اکسچنج، چنین فردی خواهد توانست احترام جامعه جهانی را به دست آورد.
