حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی دوشنبه، ۱۰ دی، ساعاتی پس از هشدار شدیداللحن نماینده اسرائیل در سازمان ملل اعلام کردند که دو موشک بالستیک به سمت تلآویو و مناطق مرکزی اسرائیل شلیک کردهاند. اسرائیل نیز از رهگیری یک موشک شلیکشده از یمن پیش از ورود به حریم هوایی خود خبر داد.
ارتش اسرائیل گفت که پس از به صدا درآمدن آژیر خطر یک موشک بالستیک را که از یمن به سوی تلآویو شلیک شده بود، پیش از ورود به حریم فضایی اسرائیل رهگیری کرد.
نشریه اسرائیل هیوم هم با انتشار ویدیویی، از سقوط ترکشهای سامانه رهگیری در بیت شمش خبر داد و به نقل از امدادگران نوشت در این حادثه کسی آسیب ندید.
ساعاتی پیش از این حمله دانی دنون، نماینده اسرائیل در سازمان ملل متحد گفته بود برای آخرین بار به حوثیهای تحت حمایت جمهوری اسلامی هشدار میدهد که حملات خود به اسرائیل را متوقف کنند.
او پیش از آغاز جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی ««تهدیدها علیه صلح و ثبات امنیت بینالمللی، از جمله تهدیدهای حوثیها» گفت که اگر حوثیها حملات خود به اسرائیل را متوقف نکنند به «سرنوشت سیاه حماس، حزبالله و حکومت بشار اسد» دچار خواهند شد.
دنون گفت: «این یک تهدید نیست، یک پیام است.»
نماینده اسرائیل در سازمان ملل افزود اگر فاصله دو هزار کیلومتری اسرائیل از یمن برای ایمن نگهداشتن کودکان اسرائیلی از حملات تروریستی حوثیها کافی نباشد، بهطور قطع برای ایمن ماندن تروریستها از ضربات اسرائیل نیز کافی نخواهد بود.
دنون گفت که اسرائیل حملات گروههای نیابتیهای جمهوری اسلامی را تحمل نخواهد کرد و توانایی حمله به هر هدفی در خاورمیانه از جمله در ایران را دارد.
در همین حال، شبکه العربیه نیز دوشنبه، ۱۰ دی، گزارش داد که در حملات هوایی دو هفته قبل اسرائیل به مواضع حوثیها، سه بندر تحت کنترل این گروه در سواحل غربی یمن از کار افتادهاند و کشتیها امکان ورود به این بنادر یا خروج از آنها را ندارند.
آمریکا: شورای امنیت باید با مسلح کردن گروههای تروریستی از سوی تهران مقابله کند
در همین حال، آمریکا و بریتانیا در جلسه روز دوشنبه شورای امنیت سازمان ملل متحد، بار دیگر جمهوری اسلامی را حامی اصلی و تامینکننده نیازهای مالی و تسلیحاتی حوثیهای یمن دانستند و از حملات اسرائیل به این گروه دفاع کردند.
دوروتی شی، معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل در این نشست گفت: «همه ما بهخوبی میدانیم که حوثیها بهطور کامل از سوی جمهوری اسلامی ایران تامین میشوند و تواناییهای لازم برای انجام این حملات دوربرد و مرگبار به اسرائیل، از جمله زیرساختهای غیرنظامی را دریافت می کنند.»
او افزود: «ارائه سلاحهای مرگبار و کشنده از سوی جمهوری اسلامی به حوثیها ناقض تحریمهای تسلیحاتی است که این شورا بر این گروه تحمیل کرده است. اقدام برای مقابله با نقض آشکار قطعنامهها از سوی تهران و مسلح کردن گروههای تروریستی بر عهده شورای امنیت است. هر یک از اعضای این شورا – بهویژه آنهایی که ارتباطات مستقیمی با جمهوری اسلامی دارند – باید رهبران این کشور را تحت فشار قرار دهند تا حوثیها را از انجام حملاتی که غیرنظامیان را در معرض آسیب قرار میدهد، منع کنند.»
امیرسعید ایروانی، نماینده جمهوری اسلامی، در واکنش به اظهارات نمایندگان آمریکا و بریتانیا در سازمان ملل، در نامهای خطاب به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد و لیندا توماس گرینفیلد رئیس دوره ای شورای امنیت، با رد نقش داشتن جمهوری اسلامی در حملات حوثیهای به اسرائیل و کشتیها در دریای سرخ و خلیج عدن گفت:«اتهامات دخالت تهران در دریای سرخ، ادعاهای بیاساسی هستند که برای تشدید تنشها و ایجاد بهانهای برای بیثباتی بیشتر منطقه توسط ایالات متحده و متحدان آن طراحی شدهاند.»
وزیر دفاع جمهوری اسلامی: میگویند نوبت تغییرات در یمن و ایران است
از سوی دیگر، عزیر نصیرزاده، وزیر دفاع جمهوری اسلامی، شامگاه جمعه، هفت دی، با اشاره به سخنان مطرح شده مبنی بر این که بعد از سوریه، نوبت تغییرات در یمن و ایران است، از شروع یک سلسله رزمایش نظامی در ایران از روز شنبه خبر داده و گفته بود که جمهوری اسلامی «در جبهه جنگ سخت» مشکلی ندارد.
او در یک سخنرانی در سالگرد رضی موسوی، فرمانده کشته شده سپاه پاسداران در سوریه، گفت: «ما در جبهه جنگ سخت مشکلی نداریم و هر طور شده قدرتسازی میکنیم و آماده خواهیم شد.»
نصرزاده با بیان این که «کد میدهند که بعد از سوریه نوبت یمن و ایران است»، افزود: «مردم ما مقاوم هستند و سراغ ما نمیتوانند بیایند.»
نصیرزاده همچنین گفت: «از روز شنبه یک سلسله رزمایش در کشور شروع میشود و خواهید دید قدرت دفاعی کم نشده بلکه افزایش یافته است.»
پیش از این و در روز پنجم دی، غلامعلی رشید، فرمانده قرارگاه مرکزی خاتمالانبیا، گفته بود نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در روزها و هفتههای آینده، «رزمایشهای دفاعی و تهاجمی پرقدرتی» اجرا میکنند.
این رزمایشها پس از گزارشها درباره قصد اسرائیل برای حمله دوباره به ایران برگزار میشود.
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این از اجرای عملیات «وعده صادق-۳» و سومین حمله موشکی و پهپادی به اسرائیل در واکنش به حمله پنجم آبان اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی در ایران خبر داده بودند اما پس از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه، تبلیغات در این باره کاهش یافته است و اکنون مقامهای نظامی از رزمایش و قدرت دفاع در مقابل حمله احتمالی دوباره، سخن میگویند.
وزیر دفاع جمهوری اسلامی همچنین در سخنرانی خود گفت: «ما الان دخالتی در سوریه نداریم اما دشمن از کلام ما هم میترسد و بیانیه میدهد که در سوریه دخالت نکنید. در حقیقت ترس آنها از مقاومت است.»
آمارهای شرکت اطلاعات کالا، کپلر، که تانکرهای نفتی را نیز رصد میکند، نشان میدهد صادرات نفت ایران به چین از ماه اکتبر روند نزولی داشته و طی دو ماه گذشته، تحویل روزانه نفت ایران به چین به زیر ۱.۳ میلیون بشکه سقوط کرده که در مقایسه با ماه اکتبر ۵۵۰ هزار بشکه کمتر است.
در این میان، ذخایر نفت بیمشتری روی آب ایران نیز طی دوره یاد شده بیش از دو برابر شده و به حدود ۲۰ میلیون بشکه اوج گرفته است.
یک منبع در شرکت ملی نفت ایران با تایید افت چشمگیر صادرات نفت، به ایران اینترنشنال گفت که مشکل اصلی، حوزه لجستیک است و به خاطر تحریمهای اخیر آمریکا علیه دهها نفتکش، حمل نفت ایران به آبهای آسیای شرق و نهایتا انتقال پنهانی آن به چین با پیچیدگی مواجه شده است.
او گفت ایران امیدوار است با خرید نفتکشهای بیشتر این مشکل را در ماههای آتی حل کند.
تاکنون ۳۸۰ نفتکش که در کار قاچاق نفت ایران بودهاند، شناسایی شده و نیمی از آنها به لیست سیاه آمریکا اضافه شدهاند.
همایون فلکشاهی، کارشناس ارشد کپلر نیز با تاکید بر معضلات ایجاد شده با تحریمهای اخیر آمریکا بر ۳۵ نفتکش دخیل در قاچاق نفت ایران گفت که نیمی از کل نفتکشهای موسوم به «ناوگان تاریک» در لیست سیاه قرار گرفتهاند.
این نفتکشهای عمدتا کهنه و بدون بیمه معتبر، با خاموش کردن سیستم شناسایی خودکار، انتقال محموله در میانه دریا به نفتکشهای دیگر، تغییر اسناد و برند نفت از طریق واسطهها و نهایتا ارسال آن به بنادر چین نقش دارند.
او همچنین گفت تنها مشتریان نفتی ایران در چین، پالایشگاههای کوچک و مستقل، موسوم به «تیپات» هستند که به خاطر راندمان پایین و آلایندگی زیاد، از طرف دولت پکن تحت فشار هستند که یا تن به نوسازی دهند و یا از رده خارج شوند.
طی چند ماه گذشته دستکم سه «تیپات» چینی رسما اعلام ورشکستگی کردهاند.
ذخایر نفتی ایران در چین
ایران به غیر از ذخایر نفت روی آب، با معضل ذخایر نفت در تاسیسات خشکی بنادر چین نیز دست به گریبان است.
اخیرا ایران اینترنشنال از قول یک منبع آگاه گزارش داد که دولت ایران با وساطت سپاه پاسداران در تلاش برای فروش یک میلیارد دلار ذخایر نفت خود در بندر دالیان چین است.
این منبع ۲۷ دسامبر دوباره در اطلاعات جدیدی به اینترنشنال گفت دولت ایران همچنین تلاشهای هماهنگی را برای آزادسازی نفت انبار شده در بندر ژوشان چین آغاز کرده است.
به گفته او ایرانیها شروع به سرمایهگذاری در اجاره نفتکشهای خارجی غیرتحریمشده کردهاند تا ارتباط ایران با تلاشها برای آزادسازی این نفت را پنهان کنند: «ایران در حال اجرای عملیاتی است تا نفت را به این نفتکشها بارگیری کرده و سپس آن را از آبهای سرزمینی چین خارج کند تا عملیات تخلیه محموله نفتی به نفتکشهای دیگر در منطقه را انجام دهد. این کار با هدف پنهان کردن منشأ ایرانی نفت و جلوگیری از افشای آزادسازی و فروش آن صورت میگیرد».
او در ادامه تصریح کرد «شرکت چینی که به رژیم ایران در آزادسازی نفت از بنادر دالیان و ژوشان کمک میکند، شرکت Dalian NSK International Trading Co. Ltd. است.
این شرکت چینی تا لحظه تنظیم این گزارش، از جواب دادن به سوال ایران اینترنشنال خودداری کرده است.
منبع آگاه در ادامه گفت این موضوع ممکن است پیامدهای گستردهای برای خود بندر دالیان نیز با توجه به روابط آن با این شرکت، که در بندر فعالیت میکند، داشته باشد. اگر عملیات این بندر مختل شود، این موضوع پیامدهای قابلتوجهی برای فعالیت بسیاری از شرکتهای بینالمللی که از این بندر استفاده میکنند، خواهد داشت».
دقیقا مشخص نیست ایران چه میزان ذخایر نفتی در بنادر چینی دارد، اما ارزش ذخایر نفت جمهوری اسلامی در بندر دالیان حدود یک میلیارد دلار عنوان شده که معادل حدود ۱۲ میلیون بشکه است.
وضعیت صادرات و ذخایر نفت روی آب ایران
آمارهای کپلر نشان میدهد هم بارگیری نفت از بنادر ایرانی و هم تخلیه نفت ایران به بنادر چینی در ماههای نوامبر و دسامبر به شدت سقوط کرده است.
به غیر از مشکل لجستیک و از رده خارج شدن برخی پالایشگاههای «تیپات» چینی، بازگشت دونالد ترامپ با شعار «احیای سیاست فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی نیز یکی از عوامل سقوط صادرات نفت ایران به تنها مشتری نفت خود، چین، است.
دونالد ترامپ در دور قبلی ریاستجمهوری خود، با اعمال تحریمها علیه ایران در سال ۲۰۱۸، صادرات روزانه نفت ایران را تا سال ۲۰۲۰ به زیر ۳۵۰ هزار بشکه رساند. ایران قبل از تحریمها روزانه ۲.۵ میلیون بشکه صادرات نفت داشت.
سیاست فشار حداکثری ترامپ باعث شد ذخایر نفت روی آب جمهوری اسلامی به ۱۱۰ میلیون بشکه اوج یابد.
علت این است که بخشی از نفت صادراتی ایران در واقع میعانات گازی است که از میادین گازی تولید میشود و اگر ایران بخواهد تولید آن را متوقف کند، مجبور است تولید گاز را هم متوقف کند.
بخش عظیمی از نفت روی آب ایران در آن زمان، در واقع میعانات گازی بود.
با اوجگیری صادرات نفت ایران به چین در دوران ریاستجمهور جو بایدن، ایران بخش عظیمی از نفت روی آب خود را به پالایشگاههای چینی تحویل داد و حتی ذخایر میعانات گازی روی آب ایران در ژانویه امسال برای اولین بار از زمان تحریمهای آمریکا به صفر رسید و این وضعیت تاکنون ادامه داشته است.
با اینحال، ذخایر نفت خام روی آب ایران از ماه سپتامبر تاکنون به خرید افت صادرات به چین، دو برابر شده و به ۲۰ میلیون بشکه اوج گرفته است. البته شرکت وُرتکسا این رقم را نزدیک ۵۰ میلیون بشکه عنوان میکند.
ایران بعد از سقوط رژیم بشار اسد، نفتی تحویل سوریه نداده، اما در ۱۱ ماه ابتدایی امسال بطور متوسط روزانه ۵۶ هزار بشکه نفت تحویل سوریه داده است.
در مجموع، متوسط بارگیری روزانه نفت ایران در کل سال جاری میلادی یک میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه بوده که نسبت به سال ۲۰۲۳ رشدی ۱۷ درصدی داشته است. حدود ۹۴ درصد از این محمولهها تحویل چین شده است.
توقف ارسال نفت ایران به سوریه از ماه جاری و افت تخلیه نفت ایران در چین به زیر ۱.۳ میلیون بشکه طی دو ماه گذشته در حالی است که دولت مسعود پزشکیان در لایحه بودجه سال آینده صادرات یک میلیون و ۸۵۰ هزار بشکه نفت را هدفگذاری کرده است.
