وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت که تهران بارها به بشار اسد توصیه کرده بود با ترکیه وارد مذاکره شود و همچنین پیشنهادهایی را برای اصلاحات سیاسی به دمشق ارائه کرده بود. عباس عراقچی این موضوع را که گروه‌های موسوم به محور مقاومت «ابزار دست جمهوری اسلامی» هستند، رد کرد.
عراقچی در مصاحبه با شبکه مصری الغد گفت: «بارها به بشار اسد توصیه کردم با ترکیه وارد مذاکره شود اما او موافق مذاکره با معارضین و ترکیه نبود و می‌گفت تا قبل از عقب‌نشینی ترکیه از خاک سوریه با آن‌ها مذاکره نخواهد کرد.»
او درباره سخنان هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه مبنی بر این که در تماسی تلفنی از خارج با اسد، از او خواسته شده بود دمشق را ترک کند، گفت: «در این خصوص تماسی با بشار اسد نداشتیم.»
ترکیه که از مخالفان اسد حمایت می‌کرد، اولین کشور منطقه بود که وزیر امور خارجه خود را به دمشق فرستاد.
در همین حال رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، اعلام کرد که این کشور در حال گفت‌وگوی نزدیک با احمد الشرع، رهبر هیات تحریر شام به عنوان گروه حاکم در دمشق است و از این پس سفرهای مقامات ترکیه به سوریه افزایش خواهد یافت.
پس از سقوط اسد، مقامات جمهوری اسلامی و ترکیه حملاتی را متوجه یکدیگر کرده‌اند.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۱ آذر با اشاره تلویحی به نقش ترکیه در تحولات سوریه، گفت: «یک دولت همسایه سوریه نقش آشکاری را در این زمینه ایفا می‌کند.»
فیدان پیش از این به الحدث گفته بود جمهوری اسلامی از وضعیت جدید درس خواهد گرفت.
او روز ۲۹ آذر نیز در واکنش به سخنان خامنه‌ای مبنی بر شکست نخوردن «محور مقاومت» و این که سقوط اسد نتیجه برنامه‌ریزی آمریکا و اسرائیل بوده است، گفت که حضور جمهوری اسلامی در سوریه نتوانست از «وقوع یک نسل‌کشی بزرگ در غزه» جلوگیری کند.
محور مقاومت ابزار دست ما نیست
عراقچی در مصاحبه با این شبکه مصری، این موضوع را که سقوط اسد به معنای شکست سرویس‌های اطلاعاتی روسیه و ایران بوده رد کرد و گفت: «ما تمام تحرکات گروه‌های مسلح در ادلب و تسلیحاتی را که برای آن‌ها ارسال شده بود، به دولت سوریه گزارش کرده بودیم.»
در روزهای گذشته مقامات و رسانههای حکومتی سخنانی مشابه این را مطرح کرده‌اند؛ از جمله رهبر جمهوری اسلامی، چهارشنبه ۲۱ آذر گفت: «دستگاه اطلاعاتی ما از چند ماه قبل گزارشهای هشداردهندهای را به مسئولان سوریه منتقل کرده بود. البته نمیدانم این گزارشها به دست مقامات بالا رسیده بود یا نه، همان وسطها گم و گور شده بود.»
همزمان با پیشروی مخالفان اسد به سوی دمشق، عراقچی به این شهر سفر کرد و ۱۱ آذر در یک رستوران حضور یافت تا اوضاع را عادی جلوه دهد.
او رفتن به این رستوران و خوردن شاورما در کنار مردم سوریه را به «شب به یاد ماندنی در دمشق» توصیف کرد.
پس از سقوط اسد، موضوع شاورما خوردن عراقچی در این رستوران موضوع شوخی در شبکههای اجتماعی شد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه اخیر خود سخنان خامنه‌ای را تکرار کرد و گفت که گروه‌های موسوم به «محور مقاومت» در منطقه «ابراز دست ایران» نیستند.
عراقچی تاکید کرد: «چیزی که ما را به آن‌ها پیوند میدهد یک آرمان مشترک است. اگر آن‌ها نخواهند این آرمان را پیش ببرند، اگر نخواهند مقاومت کنند، ما هیچ ابزاری علیه آن‌ها نداریم و علاقهای هم به دخالت نداریم.»
خامنه‌ای در سالهای گذشته بارها از «عمق نفوذ استراتژیک» و «عمق راهبردی» جمهوری اسلامی سخن گفته است. با این حال در یک سال گذشته و پس از ضربات متعدد به نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، برخی از مقامهای تهران گفتهاند که این نیروها مستقل عمل میکنند.
