از ایلان ماسک تا مجری فاکس نیوز؛ ترامپ چند چهره کلیدی دیگر دولتش را معرفی کرد
دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب آمریکا، روز سهشنبه ۲۲ آبان، شمار دیگری از چهرههای کلیدی دولت خود از جمله نامزدهای وزارت دفاع، وزارت امنیت داخلی، ریاست سیآیای و اداره بهرهوری دولت را معرفی کرد.
دولت جدید ایالات متحده پس از مراسم تحلیف ترامپ در روز ۲۰ ژانویه سال آینده کار خود را آغاز خواهد کرد.
بر اساس بیانیههای منتشر شده از سوی ترامپ، او پیت هگزت، مجری فاکسنیوز و کهنه سرباز ارتش را به عنوان وزیر دفاع دولت دوم خود تعیین کرد.
هگزت از دانشگاههای هاروارد و پرینستون فارغالتحصیل شده و در ارتش آمریکا در افغانستان، عراق و گوانتانامو فعالیت کرده است.
کتاب «جنگ علیه رزمندگان» هگزت در فهرست کتابهای پرفروش نیویورکتایمز است.
ترامپ همچنین جان رتکلیف، مدیر پیشین اطلاعات ملی آمریکا را برای ریاست سازمان سیآیای نامزد کرد.
رتکلیف در هشت ماه پایانی دولت اول ترامپ مدیر اطلاعات ملی آمریکا بود.
او همچنین عضو پیشین مجلس نمایندگان آمریکا و دادستان پیشین تگزاس بود.
رتکلیف اخیرا در مصاحبهای با فاکس نیوز با انتقاد از سیاستهای دولت باراک اوباما در قبال جمهوری اسلامی گفت اسرائیل فهمیده است تنها راه برای بازدارندگی در مقابل جمهوری اسلامی و گروههای نیابتیاش این است که پاهایش را روی گلوی آنها نگه دارد و آمریکا نیز باید در انجام این کار به اسرائیل کمک کند.
ترامپ همچنین کریستی نوئم، فرماندار محافظهکار داکوتای جنوبی را بهعنوان نامزد وزارت امنیت داخلی معرفی کرد.
در حکمی دیگر، ترامپ اعلام کرد لی زلدین، عضو پیشین مجلس نمایندگان آمریکا را به عنوان ادارهکننده آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده تعیین میکند.
ترامپ، زلدین را فردی متعهد به ایده «آمریکا اول» دانست و گفت او در زمینه محیط زیست و حفاظت از آن استانداردهای جدیدی را ایجاد خواهد کرد که به آمریکا امکان رشدی سالم و ساختارمدار میدهد.
در میانه بحران خاورمیانه، رییسجمهوری منتخب ایالات متحده اعلام کرد که قصد دارد مایک هاکبی، فرماندار پیشین آرکانزاس را بهعنوان سفیر آمریکا در اسرائیل منصوب کند.
او روز سهشنبه ۲۲ آبان، با انتشار بیانیهای گفت: «مایک هاکبی عاشق اسرائیل و مردم اسرائیل است .... او بیوقفه برای دستیابی به صلح در خاورمیانه تلاش خواهد کرد.»
هاکبی نیز مانند مارکو روبیو که برای وزارت امور خارجه، مایک والتز که برای سمت مشاور امنیت ملی و الیز استفانیک که بهعنوان سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد در نظر گرفته شدهاند، رویکردی بسیار سختگیرانه در قبال جمهوری اسلامی دارد و از حامیان جدی اسرائیل به شمار میآید.
در همین حال ترامپ اعلام کرد استیون ویتکاف، از متحدان قدیمی خود و تاجر اهل نیویورک را بهعنوان نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه تعیین کرده است.
ترامپ، ویتکاف را «صدایی تسلیمناپذیر برای صلح» در خاورمیانه خواند و گفت او در هر پروژه و جامعهای فعالیت کرده، آن را قویتر و شکوفاتر کرده است.
ترامپ همچنین ایلان ماسک و ویوک راماسوامی، نامزد پیشین جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری را به عنوان روسای اداره بهرهوری دولت تعیین کرد و گفت ماسک و راماسوامی با «از بین بردن رویههای دیوانسالاری، کاهش مقررات اضافی و هزینههای گزاف و تجدید ساختار نهادهای فدرال»، زمینه را برای فعالیت دولت هموار خواهند کرد.
وبسایت سمافور روز سهشنبه،۲۲ آبان، گزارش داد گروهی از خبرنگاران شبکه الجزیره که مشغول پوشش جنگ غزه هستند، بهدلیل «ماهها بیتوجهی و عدم پرداخت حقوق» از سوی این سازمان، دست به اعتراض زدهاند.
سمافور با اشاره به ایمیلی که نسخهای از آن را دریافت کرده، گزارش داده است که هانی محمود، یکی از خبرنگاران انگلیسیزبان الجزیره مستقر در غزه، در ایمیلی با عنوان «تعلیق عملیات» اعلام کرده است که تیم خبرنگاران در غزه تا زمانی که شبکه هزینهها را پرداخت نکند، دیگر برنامه پخش نخواهند کرد.
محمود در این ایمیل نوشته است که بهدلیل تاخیر در پرداخت هزینه سوخت از سوی الجزیره، کارمندان این شبکه نمیتوانند با وسایل نقلیه به محل کار رفت و آمد کنند و نمیخواهند خطر استفاده از وسایل حملونقل عمومی را به جان بخرند.
محمود در ایمیل خود افزوده است که تمام فاکتورها و هزینههای ماههای سپتامبر، اکتبر و نوامبر را بهموقع ارسال و چندین بار درخواست کرده که روند پرداخت تسریع شود تا بتوانند هزینهها را بهموقع بپردازند و از توقف عملیات جلوگیری کنند.
سمافور به نقل از یک منبع آگاه که نامش را اعلام نکرد، نوشت که علاوه بر تاخیر در بازپرداخت هزینهها، کارکنان غزه در ماههای اخیر برای دریافت حقوق نیز با مشکلاتی مواجه شدهاند.
سخنگوی شبکه الجزیره در ایمیلی به سمافور، تاخیرهای مالی اخیر را به مشکلات انتقال پول به منطقه بهدلیل محاصره اسرائیل و جنگ جاری در غزه نسبت داد و گفت: «تیم ما با تلاش فراوان در حال رفع این مشکل است.»
هانی محمود، با وجود کشته شدن برخی از همکارانش در حملات هوایی اسرائیل، یکی از چندین خبرنگاری است که الجزیره در غزه نگه داشته است. دفتر مرکزی شبکه الجزیره در دوحه، پایتخت قطر قرار دارد.
بهنوشته سمافور، الجزیره که همواره از زاویهای همدلانه با فلسطینیها به پوشش جنگ غزه پرداخته، صدای اصلی مردم غزه در میانه تهاجم اسرائیل به منظور نابودی حماس بوده است. خدمات عربی این شبکه در سراسر منطقه بهطور گستردهای دنبال میشود و بخش انگلیسی آن یک دیدگاه منطقهای را به مخاطبان جهانی ارائه میدهد.
این سازمان خبری در حالی امیدوار بود که این هفته از پوشش غزه تجلیل کند که باشگاه ملی مطبوعات در واشینگتن، جایزه عالی خود را به «وائل الدحدوح»، رئیس دفتر الجزیره در غزه اهدا کرد، او حتی پس از آنکه اعضای خانوادهاش را در حملات اسرائیل از دست داد، همچنان به گزارشگری از غزه ادامه میدهد.
در همین حال، الجزیره هدف اصلی انتقادات اسرائیل از پوشش خبری خارجی جنگ غزه بوده است. دولت اسرائیل انتقادات خود را در ماههای اخیر به شدت افزایش داده است. اوایل امسال، نیروهای اسرائیلی دفاتر الجزیره را در کرانه باختری تعطیل و در ماه مه تجهیزات الجزیره را در اورشلیم شرقی ضبط کردند و مانع پخش برنامههای این شبکه در اسرائیل شدند.
اسرائیل شبکه الجزیره را به پخش بیانیههای حماس بهطور مستقیم و «تحریک به ترور» متهم کرده و مدعی شده است که برخی از خبرنگاران این شبکه با گروههای مسلح مرتبط هستند. الجزیره این اتهامات را بهشدت رد کرده و گفته است که اسرائیل هیچ مدرکی برای این ادعاها ارائه نکرده و این اقدامات را حملهای به آزادی مطبوعات توصیف خوانده است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب ایالات متحده اعلام کرد که قصد دارد مایک هاکبی، فرماندار پیشین آرکانزاس، را بهعنوان سفیر آمریکادر اسرائیل منصوب کند.
او روز سهشنبه، ۲۲ آبان، با انتشار بیانیهای گفت: «مایک هاکبی عاشق اسرائیل و مردم اسرائیل است... او بیوقفه برای دستیابی به صلح در خاورمیانه تلاش خواهد کرد.»
مایک هاکبی رابطه نزدیکی به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دارد و همواره از شهرکنشینان یهودی حمایت و ایده الحاق بخشهایی از کرانه باختری به اسرائیل را تایید کرده است.
دولت کنونی اسرائیل از جمله دولتهای حامی شهرکنشینان در تاریخ اسرائیل محسوب میشود. حامیان اسرائیلی گسترش شهرکها امیدوارند که دونالد ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری خود بیش از گذشته از آنان حمایت کند.
مایک هاکبی در سال ۲۰۱۵، گفت که پیوند تاریخی اسرائیل با کرانه باختری قویتر از پیوند تاریخی آمریکا با منهتن است.
در سال ۲۰۱۹، هاکبی اظهار داشت که شخصا معتقد است اسرائیل حق دارد بخشهایی از کرانه باختری را به خاک خود ملحق کند.
مایک هاکبی از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۷ فرماندار آرکانزاس بود. او در دو انتخابات ریاست جمهوری در سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۱۶ از نامزدهای انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه بود.
هاکبی از منتقدان سرسخت جمهوری اسلامی و گرایشهای رادیکال اسلامی است.
او در سال ۲۰۱۵ توافق هستهای، موسوم به برجام، با جمهوری اسلامی را احمقانه خوانده و گفته بود: «سیاست خارجی اوباما سستترین سیاست خارجی یک رییسجمهوری در طول تاریخ آمریکاست.»
به گفته هاکبی، «در این توافق، دولت اوباما بسیار سادهلوحانه به ایرانیها اعتماد کرده است. با این کار او اسرائیلیها را به آستانه کورههای آدمسوزی کشانده است.»
هاکبی در جریان کارزار ریاستجمهوری خود در سال ۲۰۰۸، گفته بود: «اصلا چیزی به نام فلسطین وجود ندارد» و استدلال کرد که زمین برای تشکیل کشور آینده فلسطین باید از کشورهای عربی دیگر گرفته شود، نه از اسرائیل.
آکسیوس در گزارشی در این زمینه نوشته است که نتانیاهو در اواخر دوره اول ریاستجمهوری ترامپ به فکر اعلام الحاق بخشهایی از کرانه باختری به اسرائیل بود، اما نتوانست بهطور کامل با تیم ترامپ در این زمینه هماهنگ شود.
شهرکسازیها در کرانه باختری طبق قوانین بینالمللی غیرقانونی تلقی میشود و الحاق آنها به اسرائیل ممکن است باعث ایجاد بحران و جنجالهای بینالمللی شود و راه را برای تشکیل دولت فلسطین مسدود سازد.
ترامپ هنوز مشخص نکرده است که در این زمینه چگونه اقدام خواهد کرد.
روز دوشنبه برخی منابع گزارش دادند که مشاوران ترامپ به دولت اسرائیل گفتهاند نباید انتظار داشته باشند ترامپ با الحاق کرانه باختری به اسرائیل موافقت کند.
به گفته منابع آکسیوس، هاکبی که یک کشیش اونجلیکال و مجری برنامهای در شبکه ترینیتی برادکستینگ نتورک (TBN) است، در دور اول ترامپ نیز به دنبال آن بود که بهعنوان سفیر ایالات متحده در اسرائیل منصوب شود.
ترامپ در آن زمان تصمیم گرفت «دیوید فریدمن»، وکیل سابقش را به این سمت منصوب کند.
به نوشته آکسیوس، پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ فریدمن نیز کاندیدای بازگشت به این سمت بود، اما رئیسجمهوری منتخب هاکبی را انتخاب کرد.
فریدمن در پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «او دوست عزیز من است و من کاملاً از او حمایت میکنم. تبریک به مایک برای گرفتن بهترین شغل دنیا.»
در سوی دیگر نیز بنیامین نتانیاهو اخیرا اعلام کرده است که یخیل لایتر را بهعنوان سفیر جدید اسرائیل به واشینگتن خواهد فرستاد.
لایتر که کار خود را همزمان با روز تحلیف ترامپ در ۲۰ ژانویه آغاز خواهد کرد، یکی از شهرکنشینان و فعالان باسابقه در توسعه شهرکهای یهودینشین است.
به نوشته آکسیوس، تا کنون در تاریخ روابط دیپلماتیک آمریکا و اسرائیل سابقه نداشته است که دو دیپلمات ارشد و سفیران دو کشور تا این اندازه حامی الحاق بخشهایی از کرانه باختری به اسرائیل باشند.
بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل که به جناح تندرو راست تعلق دارد، روز دوشنبه ۲۱ آبان، پیروزی ترامپ را فرصتی مهم برای پیشبرد طرح الحاق شهرکهای اسرائیلی در کرانه باختری دانست.
اسموتریچ گفت که اسرائیل در دوره اول ترامپ «یک قدم تا الحاق فاصله داشت» و اکنون زمان آن رسیده که این کار انجام شود.
او افزود که دستور داده تیمش برای همکاری با دولت جدید ترامپ درباره این موضوع آماده شود.
مایک والتز، نماینده جمهوریخواه فلوریدا در مجلس نمایندگان آمریکا که به گزارش رسانههای آمریکایی، از سوی دونالد ترامپ به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید برگزیده شده، یکی دیگر از مقامات کلیدی دولت ترامپ خواهد بود که سابقهای طولانی از مواضع سختگیرانه علیه جمهوری اسلامی دارد.
مایکل جورج گلن والتز معروف به مایک والتز ۳۱ ژانویه ۱۹۷۴ در بوینتون بیچ در ایالت فلوریدا به دنیا آمده و سرهنگ بازنشسته نیروهای کلاه سبز و ویژه ارتش ایالات متحده است.
او که در سال ۲۰۱۸ بهعنوان نماینده فلوریدا به مجلس نمایندگان آمریکا راه یافت، سابقهای طولانی در محافل سیاسی واشینگتن دارد و در مجلس نمایندگان از جمله چهرههای مخالف سیاست خارجی بایدن در قبال جمهوری اسلامی بود.
طرفدار فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی
مایک والتز که مخالف توافق هستهای با قدرتهای جهانی موسوم به برجام است، بر این باور است که برجام با ارائه امتیازات مالی قابلتوجه به جمهوری اسلامی، نتوانست جاهطلبیهای هستهای بلندمدت تهران را متوقف کند.
او سال گذشته به ایران اینترنشنال گفت: «رژیم ایران معنای فشار، قدرت و هر نوع تهدید علیه قدرت و پول خود را میفهمد.ما نمیتوانیم دلجویی کنیم، امتیاز بدهیم و امیدوار باشیم که آنها بهتر عمل کنند.»
او همچون ترامپ خواستار توافق احتمالی جامعتر با جمهوری اسلامی است که علاوه بر برنامه هستهای جمهوری اسلامی، شامل برنامه توسعه موشکهای بالستیک این کشور و حمایت تهران از تروریسم نیز باشد.
برای وادار کردن جمهوری اسلامی به چنین توافقی، او معتقد است که تحریمها، ابزار مهمی هستند و انزوای اقتصادی، همراه با بازدارندگی دیپلماتیک و نظامی، برای مقابله با تهدیدهای جمهوری اسلامی ضروری است.
این عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان در مصاحبهای گفته تنها چیزی که رهبر جمهوری اسلامی را از بلندپروازیهای هستهای خود بازمیدارد «تهدید و استفاده بسیار معتبر از نیروی نظامی است».
او افزود: «هیچ کس خواهان جنگ نیست، هیچ کس خواهان درگیری نیست، اما این موضوع بازدارندگی است. و در این مرحله، با توجه به این که ایران فکر میکند به این هدف نزدیک است، این تنها چیزی است که او را متوقف خواهد کرد.»
والتز علاوه بر تمرکز بر رفتار خارجی جمهوری اسلامی، نگرانی خود را در مورد سیاست داخلی آن، به ویژه نقض حقوق بشر ابراز کرده است.
او سرکوب مخالفان سیاسی، محدودیتهای آزادی بیان و اجتماع و رفتار با اقلیتهای مذهبی و قومی را محکوم کرده و از حامیان طرحهایی مانند قانون مهسا برای افزایش فشار بر جمهوری اسلامی و حمایت از مردم ایران نیز بوده است.
والتز همچنین با شاهزاده رضا پهلوی نیز دیدار داشته و او را «مدافع قوی دموکراسی» خوانده است.
مواضع درباره گروههای نیابتی
این عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، یکی از حامیان سیاست فشار بر گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در منطقه خاورمیانه مانند حزبالله در لبنان، حوثیها در یمن و گروههای شبهنظامی در عراق و سوریه است.
او برای مدتی طولانی تلاشهای اعضای دو حزب آمریکا در کنگره برای تحت فشار قرار دادن دولت بایدن به منظور معرفی مجدد حوثیها به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی را رهبری کرد.
او بارها نظراتش را درباره این گروهها ابراز کرده و به عنوان نمونه در واکنش به کشته شدن اسماعیل هنیه رییس پیشین دفتر سیاسی حماس نوشت: «هنیه در حالی که مردم از فقر رنج میبردند، میلیونها دلار از کالاهای قاچاق به غزه پول به دست آورد. حتی سپاه هم نتوانست از او محافظت کند.»
همچنین والتز معتقد است که جمهوری اسلامی حمایت از این گروهها به بیثباتی در خاورمیانه دامن میزند و از این نظر نیز تهدیدی برای منافع آمریکاست.
این نماینده جمهوریخواه بارها از اقدامات جمهوری اسلامی برای گسترش نفوذ خود در منطقه انتقاد کرده و همواره بر اهمیت حمایت از متحدان آمریکا در خاورمیانه، بهویژه اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس، تاکید کرده است.
او اتحاد آمریکا با این کشورها را برای حفظ ثبات در منطقه و سیاست بازدارندگی در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی حیاتی میداند.
والتز همچنین از حضور قوی نظامی آمریکا در خاورمیانه برای بازدارندگی در برابر «تجاوزات جمهوری اسلامی» و اطمینان دادن به متحدان منطقهای آمریکا حمایت کرده است.
حتی قبل از جنگ در غزه، والتز در بهار سال گذشته گفت که ایالات متحده باید روشن کند که اسرائیل را از حمله به برنامه هستهای ایران باز نمیدارد و ایالات متحده باید به ایران «از طرق مختلف نشان دهد که تواناییهای نظامی ما به گونهای است که ما واقعا میتوانیم به برنامه آنها آسیب جدی وارد کنیم.»
او خواستار «انتقال معتبر نیروهای آمریکا به منطقه و فروش و دادن تجهیزات نظامی پیشرفته و فنی به اسرائیل» شده است.
والتز از این که اسرائیل خواستار چنین تسلیحاتی از آمریکا شد اما دولت بایدن آنها را ارائه نکرد، انتقاد کرده است.
منتقد سرسخت طالبان
والتز از مخالفان سرسخت حکومت طالبان در افغانستان است و از منتقدان خروج شتابزده آمریکا از افغانستان از سوی بایدن بود.
در اوت ۲۰۲۱ در پی سقوط دولت افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت، او خواهان استعفای زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه ایالات متحده در این کشور شده بود که توافقنامه دوحه با طالبان را امضا کرد.
در آن زمان، والتز در شبکه اجتماعی ایکس نوشته: «خلیلزاد نماینده ویژه ایالات متحده برای افغانستان باید استعفا دهد.»
او یادداشتهای خبرنگار لانگوار جورنال درباره خلیلزاد و نقش او در امضای توافقنامه دوحه را بازنشر کرده بود که در آن آمده بود خلیلزاد «در مورد پاکستان و اتحاد طالبان و القاعده به کنگره دروغ گفت.»
موضع سخت در برابر چین و کره شمالی
والتز خواستار موضع سرسختانهتر آمریکا در برابر چین و کره شمالی است و معتقد است که ارتش آمریکا برای مواجهه با بحرانهای احتمالی در شرق دور و اقیانوس آرام از آمادگی کافی برخوردار نیست.
والتز در ۲۷ تیر امسال در گردهمایی ملی جمهوریخواهان گفت: «در زمان جو بایدن، جهان در آشفتهترین وضع بوده است. ترامپ داعش را شکست داد، جمهوری اسلامی را ورشکسته کرد، چین را وادار کرد هزینه بدهد و جلوی روسیه را گرفت.»
این نماینده جمهوریخواه از ترامپ به دلیل فشار آوردن به متحدان آمریکا در ناتو برای صرف هزینههای دفاعی بیشتر تمجید کرده است، اما برخلاف رییسجمهوری منتخب، به ایالات متحده پیشنهاد خروج از این ائتلاف را نداده است.
او ماه گذشته گفت: «ببینید ما میتوانیم متحد و دوست باشیم و گفتوگوهای سختی داشته باشیم.»
بر اساس برخی گزارشها، دونالد ترامپ قصد دارد مارکو روبیو، سناتور جمهورخواه از ایالت فلوریدا را برای تصدی پست وزارت خارجه به سنا معرفی کند. روبیو که زمانی مخالف ترامپ بود پس از کشتن قاسم سلیمانی به دست نیروهای آمریکایی در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، از او قدردانی کرد.
این سناتور ایالت فلوریدا به خاطر اینکه در سالهای گذشته بارها علیه سیاستهای جمهوری اسلامی موضعگیری کرده است، برای ایرانیانی که سیاست آمریکا را پیگیری میکنند چهره آشنایی است.
روبیو، کوبایی-آمریکایی، زمانی گفته بود ترامپ از عهده چالش فرماندهی قدرتمندترین ارتش جهان بر نمیآید و تاکید کرده بود که دشمنان خارجی مانند ایران از ناآگاهی ترامپ در امور جهانی سواستفاده خواهند کرد، موضعی که پس از کشتن قاسم سلیمانی به دستور ترامپ تغییر کرد.
مخالف باجدهی به جمهوری اسلامی
روبیو، در فروردین ۱۳۹۴ خواستار رایگیری برای اصلاحیهای در کنگره آمریکا شد که در آن ایران را برای به رسمیت شناختن اسرائیل تحت فشار میگذاشت.
او در پاییز ۱۳۹۵ صدور مجوز پرداخت ۱/۷ میلیارد دلار به جمهوری اسلامی از سوی باراک اوباما رییسجمهوری وقت آمریکا را ایران را باجدهی به تهران توصیف کرد و گفت این اقدام خطر بیشتری برای آمریکاییهای خارج از کشور ایجاد میکند و گروگانگیران را تشویق میکند.
روبیو همچنین طرحی قانونی به کنگره ارائه داد که از جمهوری اسلامی خواست به وعده اعلام شده خود برای کمک به یافتن محل نگهداری رابرت لوینسون، مامور بازنشسته افبیآی که در اسفند ۱۳۸۵ پس از ورود به هتلی در جزیره کیش ایران ناپدید شد، عمل کند.
مخالفت با برجام
روبیو از منتقدان سرسخت برجام از ابتدا تا امروز بوده است و از آن با عباراتی همچون «چند تکه کاغذ» و «یک فاجعه آشکار» نامبرده است.
او خواستار افزایش تحریمها علیه جمهوری اسلامی تا زمان توقف برنامه غنیسازی اورانیوم بوده و در سالهای گذشته از احتمال اقدام نظامی برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای هم دفاع کرده است.
ابتکارات قانونگذاری علیه جمهوری اسلامی
در تابستان ۱۴۰۲، روبیو به همراه سناتور مگی حسن و جکی روزن، لایحهای به نام «قانون توقف مخفیکاری در فروش نفت ایران» (SHIP) را تهیه کرد.
این قانون به دنبال تحریم خریدهای غیرقانونی نفت ایران و پاسخگو کردن تسهیلکنندگان این معاملات است.
روبیو هنگام ارائه این قانون به کنگره گفته بود: «در حالی که رژیم تهران همچنان از طریق فروش نفت تحریمی، ثروتاندوزی میکند، باید اطمینان پیدا کنیم که تحریمهای آمریکا علیه تمامی افراد و نهادهای مرتبط با تجارت غیرقانونی نفت ایران به شدت اجرا میشود.»
اجرای تحریمها و مخالفت با سیاستهای بایدن در قبال ایران
در دی ماه ۱۴۰۲، روبیو یک گروه متشکل از سناتورهای جمهوریخواه و دموکرات در کنگره آمریکا را برای ترغیب دولت بایدن به اجرای قوانین موجود علیه فروش غیرقانونی نفت ایران از طریق تحریمها تشکیل داد.
این سناتورها تاکید کردند که اعمال دقیق تحریمهای نفتی ایران در شرایطی که گروههای وابسته به ایران به نیروهای آمریکایی در خاورمیانه حمله میکنند، حیاتی است.
روبیو بارها از سیاستهای دولت جو بایدن در قبال ایران انتقاد کرده و معتقد است که این سیاستها به تقویت مالی جمهوری اسلامی و حمایت آن از تروریسم منجر شده است.
او در تیر ۱۴۰۳ گفت: «در زمان ترامپ، جمهوری اسلامی ورشکسته بود، اما در زمان بایدن برای حمایت از تروریسم پول دارد.»
روبیو در خرداد ۱۴۰۳ هم با اشاره به سفر ابراهیم رئیسی به کشورهای آمریکای لاتین، حضور رو به رشد ایران در نیمکره غربی را زنگ خطری برای صلح و ثبات منطقه دانست و از دولت بایدن خواست تا استراتژی مشخصی برای مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی در این منطقه ارائه دهد.
واکنش به تهدیدهای منطقهای و حمایت از اسرائیل
سناتور روبیو هشتم نوامبر اعلام کرد جمهوری اسلامی به خاطر ترس از ترامپ میخواهد او را بکشد.
او از سناتورهای فعال علیه نفوذ جمهوری اسلامی در خاورمیانه، به ویژه حمایت آن از گروههایی مانند حزبالله، بوده است.
روبیو پس از کشته شدن حسن نصرالله در حمله هوایی اسرائیل، گفت مسئولیت هرگونه عملیات انتقامجویانه از سوی حزبالله با جمهوری اسلامی است، چرا که تصمیم به تلافی را مسئولان جمهوری اسلامی میگیرند.
روبیو، مسئولیت اصلی بیثباتی در منطقه را متوجه جمهوری اسلامی میداند و همواره از حق اسرائیل برای دفاع از خود در برابر «تجاوزات» جمهوری اسلامی حمایت کرده است.
این سناتور جمهوریخواه در فروردین ۱۴۰۳ پس از حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل گفت هدف ایران این است که اسرائیل را به «مکانی غیرقابل زندگی» تبدیل کند و جمهوری اسلامی را تهدیدی برای امنیت اسرائیل خواند.
روبیو ۱۰ مهر سال جاری در شبکه ایکس بر لزوم «تهدید بقای رژیم از طریق فشار حداکثری و اقدامهای مستقیم و نامتناسب» تاکید کرد و نوشت: «رژیم جمهوری اسلامی میخواهد اسرائیل را نابود کند تا به قدرت مسلط در خاورمیانه تبدیل شود. سیاست مماشات رفتار آنها را تغییر نخواهد داد.»
دفاع از حقوق بشر
سناتور روبیو به مسائل حقوق بشری در ایران هم توجه ویژه داشته است. روبیو در مرداد ۹۸ با اشاره به مبارزات زنان در ایران، در فیسبوک خود نوشت: «رژیم در تهران به سرکوب وحشیانه خود ادامه می دهد، با این حال زنان شجاع ایرانی همچنان به صورت مسالمت آمیز اعتراض میکنند و حجاب اجباری را رد میکنند. من در مقابل زنان در ایران در مبارزه برای آزادی ایستادهام و برای روزی دعا می کنم که دولتی داشته باشند که به حقوق خدادادی آنها احترام بگذارد.»
در فروردین ۱۴۰۳ سه لایحه که با ابتکار روبیو تهیه شده بودند در کنگره تصویب و به قانون تبدیل شدند. این قوانین، تحریمهایی علیه جمهوری اسلامی، مقامهای جمهوری اسلامی و «گروههای تروریستی» وابسته به جمهوری اسلامی وضع میکند.
روبیو در مرداد ۱۴۰۳، به همراه سناتور دموکرات الکس پادیلا، طرحی با عنوان «قانون حقوق بشری مهسا امینی» به سنای آمریکا ارائه کرد.
این قانون دولت آمریکا را ملزم میکند تا تحریمهای اقتصادی بیشتری علیه رهبران جمهوری اسلامی به دلیل نقض حقوق بشر اعمال کند.
او پس از ارائه این طرح، نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران به دست آیتاللهها را «وحشیانه» خواند و گفت: «رژیم تهران به عنوان یک حامی تروریسم دولتی، به صورتی فعالانه در حال به خاک و خون کشیدن مردم این کشور و ملتهای متعدد دیگر است.»
در دومین روز کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی کاپ-۲۹، الهام علیاف، رییسجمهور آذربایجان، که کشورش میزبان این کنفرانس است، انتقاد کشورهای غربی از صنعت نفت و گاز کشورش را بخشی از «کمپین هماهنگ برای تخریب و تهدید» علیه منابع انرژی آذربایجان توصیف کرد.
انتقادات علیاف از ایالات متحده و اتحادیه اروپا
علیاف در سخنرانی روز سهشنبه خود در این اجلاس با تاکید بر تعهد آذربایجان به «انتقال سبز» گفت کشورها نباید به خاطر داشتن منابع نفت و گاز سرزنش شوند؛ چرا این منابع نیاز بازار و مردم را تامین میکنند.
«انتقال سبز» به روندی گفته میشود که هدف آن دستیابی به توسعه پایدار و کاهش آثار منفی زیستمحیطی است. این مفهوم به مجموعهای از اقدامات، سیاستها و فنآوریها اشاره دارد که با کاهش انتشار گازهای گلخانهای، بهبود بهرهوری منابع، و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، سعی در کاهش تاثیرات منفی فعالیتهای انسانی بر محیطزیست دارد.
علیاف همچنین آمریکا و اروپا را به داشتن استانداردهای دوگانه و رفتار ریاکارانه متهم کرد و گفت که برخی سیاستمداران و رسانههای غربی از «اخلاقیات و انصاف» دور شدهاند.
در سال ۲۰۲۳، درآمدهای نفت و گاز آذربایجان ۳۵ درصد از اقتصاد این کشور را تشکیل میداد که از ۵۰ درصد در دو سال پیش کمتر شده است.
دولت آذربایجان پیشبینی کرده است که این رقم تا سال ۲۰۲۸ به ۲۲ درصد کاهش یابد.
علی زیدی، مشاور ملی اقلیمی ایالات متحده، در واکنش به این اظهارات گفت اگر هر کشور با سرعت ایالات متحده به سمت کاهش انتشار کربن حرکت کند، جهان به اهداف اقلیمی خود خواهد رسید. اتحادیه اروپا در این باره اظهار نظری نکرد.
پیام گوترش برای تامین مالی اقلیمی
آنتونیو گوترش پس از سخنرانی علیاف، از رهبران جهانی خواست که برای جلوگیری از بحرانهای اقلیمی، منابع مالی بیشتری اختصاص دهند.
او هشدار داد که عدم اقدام سریع در زمینه تامین مالی اقلیمی باعث هزینههای سنگین بشری خواهد شد. گوترش تاکید کرد که زمان برای محدود کردن افزایش دمای جهانی به ۱/۵ درجه سانتیگراد به سرعت در حال اتمام است.
کاهش ۸۱ درصدی گازهای گلخانهای در بریتانیا تا سال ۲۰۳۵
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، در این اجلاس اعلام کرد که این کشور تا سال ۲۰۳۵ انتشار گازهای گلخانهای خود را ۸۱ درصد کاهش خواهد داد.
ماه گذشته کمیته مشاوران اقلیمی پیشنهاد کرده بود میزان کاهش انتشار گازها نسبت به هدف ۷۸ درصدی پیشین باید افزایش یابد.
استارمر در نشست خبری خود در این اجلاس تاکید کرد که هدف جدید، بار مالی اضافی برای شهروندان بریتانیا نخواهد داشت و این تعهد شامل انتشار گازهای ناشی از حملونقل بینالمللی هوایی و دریایی نمیشود.
استارمر افزود: «ما قصد نداریم به مردم بگوییم چگونه زندگی کنند یا رفتارشان را دیکته کنیم.
نشست باکو
نشست امسال با توافق بر سر ایجاد یک بازار جهانی کربن که به حمایت از پروژههای کاهش انتشار گازهای گلخانهای اختصاص دارد، آغاز شد.
هدف اصلی نشست امسال، تعیین منابع مالی سالانه تا سقف یک تریلیون دلار برای حمایت از کشورهای در حال توسعه در مقابله با تغییرات اقلیمی است.
این پیشنهاد جایگزین هدف ۱۰۰ میلیارد دلاری پیشین شده و به عنوان یکی از مطالبات اصلی کشورهای در حال توسعه مطرح است.
با این حال، غیبت برخی از رهبران جهانی از جمله جو بایدن، رییسجمهور ایالات متحده، شی جینپینگ، رییسجمهور چین و اورسولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، باعث کاهش توجهات سیاسی به این نشست شده است.
به گزارش رویترز، چالشهایی بنیادی دیگری هم پیش روی این دور از مذاکرات اقلیمی است و بسیاری از کشورهای غربی در عین وابستگی به سوختهای فسیلی، سعی دارند کشورهای تولیدکننده این منابع را به سمت استفاده از انرژیهای سبز سوق دهند.
افزایش بلایای طبیعی و ضرورت اقدام فوری
سال جاری به عنوان گرمترین سال ثبتشده در تاریخ محسوب میشود و دانشمندان هشدار دادهاند که اثرات گرمایش جهانی سریعتر از حد انتظار در حال وقوع است.
آتشسوزیهای شدید در سواحل شرقی آمریکا که به هشدارهای کیفیت هوا در نیویورک منجر شده و سیلهای بیسابقه در اسپانیا که میلیاردها یورو خسارت به دنبال داشته است، نشانههایی از وخامت اوضاع اقلیمی در جهان هستند.
این نشست فرصتی برای نشان دادن تعهدات جهانی به مقابله با بحران اقلیمی است، اما چالشها و تضاد منافع میان کشورها ممکن است دستیابی به اهداف اقلیمی را به تاخیر بیندازد.
در مواردی هم احکام دادگاهها، سیاست دولتها برای سیاستگذاری سبز را با چالش مواجه میکند. در یک مورد دادگاه استیناف هلند به نفع شرکت نفت و گاز شل رای داد و دستور دولتی برای کاهش شدید انتشار گازهای گلخانهای از سوی این شرکت را باطل کرد.