هم‌زمان با انتشار گزارش‌های پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا، بازار در ایران صبح چهارشنبه ۱۶ آبان با دلار ۷۰ هزار تومانی گشایش یافت. نرخ گشایش دلار در روز ۱۵ آبان، ۶۸ هزار و ۹۶۰ تومان بود. این اولین واکنش اقتصاد ایران به پیروزی ترامپ است.
۲۴ مهر ۱۴۰۳، ترامپ که هنوز رییس‌جمهوری ایالات متحده نشده بود، در گفت‌وگویی با شبکه فاکس نیوز، درباره دوران ریاست‌جمهوری‌اش و روابط با جمهوری اسلامی گفت: «من به چینی‌ها گفتم این کار را نکنید و گوش کردند؛ به آن‌ها گفتم که اگر به خرید نفت ایران ادامه دهید دیگر نمی‌توانید با آمریکا تجارت کنید.»
این حرف ترامپ را آمارها هم تایید می‌کنند.
فروش و صادرات نفت اصلی‌ترین راه تامین منابع خارجی جمهوری اسلامی است. در واقع از این راه دلار به دست جمهوری اسلامی می‌رسد.
فروش نفت جمهوری اسلامی که پاییز ۱۳۹۵، پس از توافق برجام به حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، در دولت ترامپ و زمستان ۱۳۹۸ به حدود ۱۹۰ هزار بشکه رسید. یعنی در واقع یک-هفدهم شد.
صادرات نفت جمهوری اسلامی با آغاز دولت جو بایدن دوباره رونق گرفت تا جایی که به بالای دو میلیون بشکه در مرداد ۱۴۰۲ نیز رسید. علاوه بر این، بایدن کمک‌های دیگری هم به جمهوری اسلامی کرد. مثل اجازه آزادسازی پول‌های بلوکه شده جمهوری اسلامی در کره جنوبی.
محمدجواد ظریف که مشاور و همراه مسعود پزشکیان در انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ در ایران بود، در مناظره‌ای فاش کرد که دولت بایدن «پیچ» تحریم‌ها را «شل» کرده بود.
به این ترتیب در سایه دولت دموکرات آمریکا، جمهوری اسلامی با چشم‌پوشی کاخ سفید، توانست دوباره درآمدهای ارزی خود را افزایش دهد.
حالا ترامپ بازگشته و اگر به همان راهی برود که در دور قبل ریاست‌جمهوری خود رفت، وضعیت درآمدهای ارزی جمهوری اسلامی و به تبع آن، قیمت دلار، دوباره مثل سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ خواهد شد.
از سوی دیگر اوضاع جهان و خاورمیانه نسبت به سال‌های دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ تفاوت کرده و حالا جمهوری اسلامی و اسرائیل مستقیما با هم وارد درگیری نظامی شده‌اند.
زمستان سال ۱۳۹۵ ترامپ کارش را به عنوان رییس‌جمهوری آغاز کرد.
در آن زمان قیمت دلار در بازار آزاد ایران حدود سه هزار و ۶۵۰ تومان بود. سال ۱۳۹۶ قیمت دلار به بیش از چهار هزار تومان رسید و پس از آن که در بهار ۱۳۹۷ ترامپ از برجام خارج شد، قیمت دلار به حدود ۱۲ هزار تومان رسید.
به گفته بسیاری از تحلیلگران، اکنون و در آستانه زمستان ۱۴۰۳، جمهوری اسلامی با چشمی نگران به آمریکا نگاه می‌کند. در حالی که دولت چهاردهم بودجه سال ۱۴۰۴ را بسیار خوش‌بینانه پیش‌بینی کرده است، باید دید چقدر از سه میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه تولید روزانه نفت را که در بودجه پیش‌بینی شده است، می‌تواند به فروش برساند.
آیا شبکه فروش نفت جمهوری اسلامی که با چشم‌پوشی دولت بایدن می‌توانست مقادیری ارز به کشور وارد کند، همچنان کارایی سابق را خواهد داشت؟
محسن رنانی، اقتصاددان حامی پزشکیان، هفته گذشته گفت نرسیدن قیمت دلار به ۲۰۰ هزار تومان «معجزه» است.
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید، ممکن است عمر این معجزه به پایان برسد.
