محمد یونس، برنده جایزه صلح نوبل و مشهور به «بانکدار فقیرترین افراد»، برای رهبری دولت موقت بنگلادش انتخاب شد. این تصمیم پس از استعفا و فرار شیخ حسینه، نخست‌وزیر سابق، در مواجهه با قیام گسترده علیه حکومت او، گرفته شده است.
وکر (بکر)الزمان، فرمانده ارتش بنگلادش گفت که مطمئن است محمد یونس می‌تواند بنگلادش را «به سوی یک فرآیند دموکراتیک» پیش ببرد.
هم‌زمان میرزا فخرالاسلام علمگیر، دبیر کل حزب اپوزیسیون ملی‌گرای بنگلادش، گفت که انتخابات در این کشور باید ظرف سه ماه برگزار شود.
پس از سرکوب خشونت‌آمیز قیام دانشجویی و ترک کشور از سوی شیخ حسینه، محمد شهاب‌الدین، رییس‌‌جمهوری بنگلادش، مجلس این کشور را منحل کرد تا زمینه تشکیل دولت موقت و برگزاری انتخابات جدید فراهم شود.
این اقدامات در پی اعتراضات گسترده به سهمیه‌های شغلی و متهم کردن حسینه به استبداد صورت گرفت.
هم‌زمان یونس که از مدت‌ها قبل منتقد حسینه بود، به عنوان نخست‌وزیر موقت تا زمان برگزاری انتخابات جدید عمل خواهد کرد.
این تصمیم پس از جلسه‌ای در اواخر روز سه‌شنبه با حضور رهبران دانشجویان معترض، فرماندهان نظامی، اعضای جامعه مدنی و رهبران اقتصادی گرفته شد.
رهبران دانشجویی که اعتراضات را سازماندهی کرده‌اند، خواهان آن بودند که یونس که در حال حاضر به عنوان مشاور برگزارکنندگان المپیک در پاریس حضور دارد، دولت موقت را رهبری کند.
حکومت حسینه با وجود رشد اقتصادی، به دلیل افزایش اقتدارگرایی مورد انتقاد قرار گرفته بود.
فرار حسینه، بحران سیاسی در بنگلادش را تشدید کرده است. ارتش موقتا کنترل اوضاع را به دست گرفته اما نقش آن در دولت موقت پس از انحلال پارلمان مشخص نیست.
یونس پیش از این استعفای حسینه را «دومین روز آزادی کشور» نامید. حسینه یک بار یونس را «خون‌آشام» خطاب کرده بود.
محمد یونس کیست؟
یونس که اقتصاددان و بانکدار است، در سال ۲۰۰۶ به دلیل پیشگامی در استفاده از وام‌های خرد برای کمک به افراد فقیر، به‌ویژه زنان، برنده جایزه صلح نوبل شد.
کمیته جایزه صلح نوبل از یونس و بانک گرامین «به خاطر تلاش‌هایشان برای ایجاد توسعه اقتصادی و اجتماعی از پایین» قدردانی کرد.
بانک گرامین در سال ۱۹۸۳ به وسیله یونس تاسیس شد تا به کارآفرینانی که به طور معمول واجد شرایط دریافت وام نبودند، وام‌های کوچک ارائه دهد.
موفقیت این بانک در بیرون کشیدن مردم از فقر، منجر به تلاشهای مشابهی در کشورهای دیگر شد.
یونس در سال ۲۰۰۷ و زمانی که کشور را یک دولت نظامی اداره میکرد اعلام کرده بود قصد دارد یک حزب سیاسی تشکیل دهد اما این کار را انجام نداد.
در سالهای بعد دولت حسینه، مجموعهای از تحقیقات را علیه یونس آغاز کرد. در جریان تحقیقات، او یونس را به استفاده از زور و دیگر روشها برای بازپسگیری وامها از زنان فقیر روستایی به عنوان رییس بانک گرامین متهم کرد.
یونس این اتهامات را رد کرد.
دولت حسینه در سال ۲۰۱۱ شروع به بررسی فعالیتهای بانک گرامین کرد و یونس به دلیل نقض مقررات بازنشستگی دولتی از مدیریت بانک برکنار شد.
او در سال ۲۰۱۳ به اتهام دریافت پول بدون اجازه دولت، از جمله جایزه نوبل و حقالتالیف کتاب، محاکمه شد.
یونس بعدها با اتهامات دیگری در رابطه با شرکتهایی که تاسیس کرده بود مواجه شد.
گرامین تلکام که بخشی از بزرگترین شرکت تلفن همراه کشور، گرامینفون است و شرکت تابعه غول مخابراتی نروژی تلنور بود، یکی از این شرکتهاست.
در سال ۲۰۲۳، برخی کارگران سابق گرامین تلکام علیه یونس پروندهای تشکیل دادند و او را به ندادن مزایای شغلی آنها متهم کردند. یونس این اتهامات را نیز رد کرد.
اوایل امسال، دادگاه ویژهای در بنگلادش یونس و ۱۳ نفر دیگر را به اختلاس دو میلیون دلاری متهم کرد.
یونس بیگناهی خود را اعلام کرد و فعلا با قید وثیقه آزاد است.
حامیان یونس میگویند او به دلیل روابط سرد با حسینه هدف قرار گرفته است.
یونس در سال ۱۹۴۰ در چیتاگونگ، یک شهر بندری در بنگلادش متولد شد.
او دکترای خود را از دانشگاه وندربیلت در ایالات متحده دریافت کرد و پیش از بازگشت به بنگلادش، مدت کوتاهی به تدریس پرداخت.
در مصاحبهای در سال ۲۰۰۴ با آسوشیتدپرس، یونس گفت ایده تاسیس بانک گرامین زمانی به ذهنش رسید که با زنی فقیری ملاقات کرد که چهارپایههای بامبو میبافت و برای پرداخت بدهیهایش تلاش میکرد.
