فرماندار شهرستان شهریار استان تهران خبر داد «طرح ضربتی جمع‌آوری مهاجرین غیرقانونی» در این شهرستان آغاز شده است. علیرضا فاتحی‌نژاد در جلسه‌ای با حضور مسئولان اداره کل امور اتباع و مهاجران خارجی استانداری تهران گفت که در این طرح، افغان‌های بدون مدرک به کشورشان بازگردانده می‌شوند.
خبرگزاری تسنیم روز چهارشنبه ۱۷ مرداد گزارش داد که فاتحی‌نژاد در این جلسه، «جمع‌آوری افغان‌های غیرمجاز» را یکی از چالش‌های مهم دانست.
او افزود: «افرادی که به صورت غیرمجاز در یک کشور اقامت دارند، ممکن است ضمن ایجاد مشکلات قانونی، بر منابع عمومی فشار وارد کنند.»
به گفته فاتحی‌نژاد، «طرح ضربتی جمع‌آوری و بازگشت اتباع غیرمجاز در شهرستان شهریار» با همکاری اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی استانداری تهران، فرمانداری ویژه، فراجا، پلیس مهاجرت غرب استان تهران، اداره کار و دادسرا، اجرا و «اتباع جمع‌آوری می‌شوند» و برای بازگشت به کشورشان به مراجع ذیربط تحویل داده خواهند شد.
پیش از این و در روز ۱۱ مرداد، اخراج کبری غلامی، پژوهش‌گر اجتماعی اهل افغانستان پس از دریافت چند پیامک تذکر رعایت حجاب اجباری خبرساز شد.
روزنامه‌های هم‌میهن و شرق با روایت جزییات رد مرز او، این رخداد را ناشی از موج افغان‌ستیزی در ایران دانستند.
غلامی در نهایت به دنبال واکنش گسترده بخشی از افکار عمومی توانست در ایران بماند.
در هفته‌های اخیر فشار نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی و شماری از شهروندان ایران بر مهاجران افزایش یافته است و اخیرا موارد قابل توجهی از حملات آن‌ها به مهاجران گزارش شده است.
در یکی از آخرین موارد، منابعی در ایران گفتند یک نوجوان ۱۵ساله افغان بر اثر شکنجه پلیس آسیب دیده و گردنش شکسته است.
بدرفتاری سیستماتیک و تندی شهروندان با مهاجران افغان در ایران سابقه‌ای طولانی دارد.
در یکی از آخرین موارد، روز اول مرداد و به دنبال انتشار خبر کشته شدن یک شهروند ایرانی در درگیری با سه مهاجر افغان، افغانستان‌اینترنشنال به نقل از شماری از مهاجران در تهران، از «بدرفتاری‌های گسترده مردم محلی با افغان‌ها در شرق پایتخت» خبر داد.
پیش از این و در جریان تبلیغات برای انتخابات ریاست‌جمهوری زودهنگام در ایران، محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی و یکی از نامزدهای تایید صلاحیت شده از سوی شورای نگهبان، یکی از محورهای اصلی شعارهای انتخاباتی خود را بر جلوگیری از ورود پناهجویان افغانستانی به ایران و اخراج مهاجران غیرقانونی قرار داد.
هم‌میهن روز پنج‌شنبه ۲۴ خرداد از این رویکرد با عنوان برخورد «گازانبری» و مهاجرستیزی «به سبک احزاب راست افراطی اروپا» یاد کرد.
گازانبری اصطلاحی بود که حسن روحانی، رییس‌جمهوری سابق، در مناظره‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۲ در توضیح مواجهه قالیباف با واقعه کوی دانشگاه در تیر سال ۷۸ و دستگیر کردن دانشجویان معترض به کار برد.
قالیباف در آن زمان فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران بود و روحانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی.
۲۱ فروردین امسال، وزارت کشور دولت ابراهیم رئیسی صریحا اعلام کرد امکان ماندن و حضور اتباع افغانستان در ایران وجود ندارد و افغان‌های پناهجویی که مجوز اقامت ندارند، از کشور اخراج خواهند شد.
۲۲ مهر ماه سال گذشته، بیش از ۵۴۰ هنرمند، وکیل، پزشک، روزنامه‌نگار و فعال مدنی و اجتماعی خواستار توقف آزار مهاجران افغانستانی در ایران شدند.
آن‌ها شکل‌گیری و هدایت جریان‌هایی را که برای حل مساله مهاجران و پناهندگان بر طبل خشونت، نفرت‌پراکنی و تبعیض می‌کوبند، «عقب‌گرد فاجعه‌بار جامعه ایران» خواندند.
