خبرگزاری رویترز در گزارشی ارزیابی کرد که لای چینگ ته رییس جمهور منتخب تایوان، به دلیل نداشتن اکثریت پارلمانی و همچنین با وجود فشار از سوی چین بر تایوان، ممکن است با چهار سال سختی در مقام ریاست جمهوری روبه‌رو باشد.
رویترز نوشت که اپوزیسیون تایوان خواهان از سرگیری یک قرارداد تجاری با چین است و هم‌زمان تهدید حمله نظامی از سوی پکن علیه تایوان وجود دارد.
لای که نامزد حزب حاکم دموکراتیک مترقی تایوان بود، روز شنبه ۲۳ دی‌ماه با اختلافی معنادار پیروز انتخابات ریاست جمهوری این کشور شد، هر چند که آرای او کمتر از نیمی از آرای ریخته شده به صندوق‌ها بود.
پیروزی او در شرایطی است که حزبش کنترل پارلمان تایوان را از دست داد؛ نهادی که لای برای تصویب قوانین و بودجه‌ها به آن نیازمند است.
لای روز ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ کار خود را در مقام ریاست جمهوری تایوان آغاز می‌کند.
چین که در جریان انتخابات مرتبا لای را یک «جدایی‌طلب خطرناک» می‌نامید، پس از پیروزی او اعلام کرد که اکثریت رای‌دهندگان تایوانی به رقبای لای رای دادند و حزب دموکراتیک مترقی «نمی‌تواند نماینده جریان اصلی افکار عمومی» تایوان باشد.
لین فی فان، معاون سابق دبیرکل حزب دموکراتیک خلق که اکنون یکی از اعضای ارشد یک اندیشکده این حزب است، به رویترز گفت که «نسبتا نگران» است، زیرا دولت جدید چهار سال «بسیار سخت» به ویژه در مورد مسائل مربوط به چین خواهد داشت.
او گفت که نمایندگان احزاب مخالف در پارلمان که اکثریت پارلمانی را تشکیل می‌دهند، می‌توانند مبادلات با چین را افزایش دهند و موجب شوند پیمان بحث‌برانگیز خدمات تجاری با چین که تایوان یک دهه پیش به دلیل اعتراضات مردمی کنار گذاشته بود، دوباره از سر گرفته شود.
این تحلیلگر مسائل تایوان افزود: «این چیزی است که ما را نگران می‌کند. دولت‌های محلی و پارلمان می‌توانند خطی را برای فشار بر دولت مرکزی تشکیل دهند.»
هر دو حزب اپوزیسیون تایوان، حزب ملی‌گرای «کومینتانگ» و حزب کوچک «مردم تایوان»کارزاری را برای شروع دوباره پیمان خدمات تجاری با چین آغاز کرده‌اند.
حزب حاکم کنونی می‌خواهد تایوان را از نفوذ پکن دور نگه دارد و استدلال می‌کند که این بهترین راه برای حفظ امنیت جزیره است.
در مقابل، حزب ملی‌گرا معتقد است روابط تجاری با چین باید گسترش یابد و مذاکرات با این کشور همسایه قدرتمند از سر گرفته شود، چون معتقد است این اقدامات خطرات جنگ احتمالی را کاهش می‌دهند.
حزب مردم تایوان نیز به‌عنوان حزبی جدید و نوپا به مردم تایوان قول داده، اقداماتی را برای احیای تعامل با چین انجام دهد.
رویترز نوشت که هنوز هیچ کدام از این دو حزب مخالف تایید نکرده‌اند که آیا با هم در پارلمان همکاری خواهند کرد یا نه، هرچند رییس حزب مردم تایوان روز شنبه گفت که نمایندگان حزبش نقش یک «اقلیت انتقادی» را ایفا خواهند کرد.
هو یو ایه، نامزد شکست‌خورده حزب کومینتانگ، روز یکشنبه مستقیما به سوالی درباره همکاری دو حزب در پاسخ نداد و تنها گفت که «احزاب مخالف مسئولیت احزاب مخالف بودن را دارند.»
چین درخواست‌های لای برای مذاکره را رد کرده است.
شی جین پینگ، رییس‌جمهوری چین در سخنرانی خود به مناسبت سال نوی میلادی گفته بود که «اتحاد مجدد» چین با تایوان «اجتناب‌ناپذیر» است و چین «دوباره متحد خواهد شد.»
او گفت: «همه چینی‌ها در هر دو طرف تنگه تایوان باید به یک هدف مشترک متحد و در شکوه بازسازی ملت چین سهیم شوند.»
لای و حزبش ادعاهای حاکمیت پکن بر تایوان را رد می‌کنند و می‌گویند فقط مردم تایوان می‌توانند آینده خود را تعیین کنند.
هو شیجین، سردبیر سابق روزنامه پرمخاطب دولتی گلوبال تایمز چین که به نوشته رویترز، یک مفسر سیاسی برجسته چینی است، در پستی در شبکه اجتماعی نوشت وقتی نوبت به تحت کنترل درآوردن تایوان از سوی چین برسد، اهمیتی ندارد که چه کسی رییس‌جمهور تایوان باشد.
او نوشت: «قدرت سرزمین اصلی از پیش در اینجا [چین] است و اراده یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر برای تکمیل اتحاد مجدد کشور نیز اینجاست. اینکه چه کسی در انتخابات محلی تایوان پیروز می‌شود، به هیچ وجه مهم‌ترین چیز نیست.»
چین پیش از انتخابات تایوان، این رای‌گیری را به عنوان انتخابی میان جنگ و صلح در نظر گرفته و بدون اشاره به نام نامزد خاصی، به رای‌دهندگان هشدار داده بود که «انتخاب صحیح» را انجام دهند.
لای آی چانگ، رییس بنیاد پراسپکت، یک اندیشکده مستقر در تایپه، گفت که چین به دنبال توجیه رویکرد خود در قبال تایوان با این ادعا است که توانسته است به اکثریت پارلمانی حزب دموکراتیک مترقی پایان دهد.
او افزود: «به نظر من این بدان معناست که آنها [مقام‌های چین] به خط سخت خود در قبال تایوان ادامه خواهند داد. از نظر من فشار چین متوقف نمی‌شود و بنابراین اوضاع متشنج خواهد بود.اما فکر نمی‌کنم که این منجر به درگیری شود، البته چین همه چیز را برای ویلیام لای دشوار خواهد کرد.»
ویلیام لای نام انگلیسی رییس‌جمهور جدید تایوان است.
رویترز نوشت که طی یک سال و نیم گذشته، چین دو دور مانورهای نظامی بزرگ را در اطراف تایوان برگزار کرده و نیروهایش به طور منظم در تنگه تایوان فعالیت می‌کنند.
چین همچنین تجارت با تایوان را محدود یا گران کرده است.
حزب دموکراتیک مترقی تایوان همه این اظهارات چینی‌ها را مداخله در انتخابات خوانده بود. در مقابل، چین می‌گوید ادعای مداخله چین در انتخابات تایوان، «ترفند کثیف» حزب دموکراتیک خلق برای کسب آرا بود.
سو تزو یون، پژوهشگر موسسه تحقیقات دفاع و امنیت ملی، اندیشکده نظامی سطح بالا در تایوان، گفت که انتظار ندارد در ماه‌های آینده اقدامی نظامی از سوی شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین انجام شود.
سو گفت: «او آنچه را که لای چینگ ته تا مراسم تحلیف خود در ماه مه می‌گوید، زیر نظر خواهد داشت. حزب کمونیست چین یک فوق واقع‌گرا است. چیزی که نمی‌تواند تحمل کند ریسک سیاسی است».