همزمان با حضور مردم بر مزار قربانیان جمهوری اسلامی، حامد اسماعیلیون در گفت‌وگویی اختصاصی با ایران‌اینترنشنال از برنامه‌های خود برای بازگشت به ایران گفت و با تاکید بر ضرورت همگرا کردن ایرانیان خارج از کشور، یادآور شد: «باید به متنی مکتوب که مورد قبول مردم داخل ایران باشد برسیم.»
سخنگوی خانواده جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی در آستانه سومین سالگرد شلیک عمدی موشک‌های سپاه به این پرواز، به ایران‌اینترنشنال گفت: «آخرین باری که فکر کردم می‌خواهم به ایران برگردم اواخر نوامبر بود و اندازه یک کلیک به آن نزدیک بودم اما خرید بلیت را به فردایش موکول کردم.»
او در ادامه گفت: «روز بعد به من اطلاع دادند که پرونده هواپیما در راه لاهه است و فکر کردم باید برای فرجام کاری که در کنار بقیه برایش سه سال با خون دل کار کردم، حضور داشته باشم و بعد از آن هم که سومین سالگرد هواپیما به زودی فرا می‌رسد. بعد هم اتفاقاتی افتاد که تردیدم را برای برگشت به ایران بیشتر کرد اما می‌دانم قبل از این که انقلاب کاملا به پیروزی برسد، باید این کار را کرد.»
نویسنده کتاب «گاماسیاب ماهی ندارد» درباره سناریوهای مختلفی که تصور می‌کند از زمان فرود هواپیمایش در ایران با آن‌ها روبه‌رو می‌شود، گفت: «بهترینش این بود که به میدان آزادی برسم و از آن‌جا تا میدان انقلاب فریاد بزنم، در انقلاب بنشینم و فریاد بزنم. اگر مردم هم همراه شدند که چه بهتر. بدترینش هم این بود که در فرودگاه دستگیر شوم. من هیچ چیزی برای از دست دادن ندارم؛ منتها احمق هم نیستم و در مورد سناریوهای مختلف فکر می‌کنم.»
اسماعیلیون از قرار گرفتن بر سر دو راهی اخلاقی گفت و توضیح داد: «این که مثل یک قهرمان بمیری یا آلوده چیزی شوی ... خیلی برای خودم نگرانم و ترجیح می‌دهم مثل یک قهرمان بمیرم؛ [البته] اگر از دید مردم قهرمانم. اگر نه که [دلم می‌خواهد] مانند فردی عادی که چیزی برای از دست دادن ندارد، بمیرم.»
او در بخشی دیگر از این مصاحبه در پاسخ به سوالی درباره گرایش‌های سیاسی خود گفت: «قبل از این معمولا به‌عنوان یک ناظر به وقایع نگاه می‌کردم. بعد از این اتفاق (شلیک به هواپیما) همه تمایلات سیاسی را پشت در گذاشتم. مانند تمام افراد دیگری که در هیات مدیره انجمن [کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی] هستند. مساله اصلی دادخواهی است.»
اسماعیلیون تاکید کرد که در انتخابات اخیر «کشور دموکراتیکی مثل کانادا» به هیچ‌یک از دو حزب اصلی رای نداده است اما در ایران آزاد طرفدار حکومتی بر پایه «جمهوری» است و منتظر فعالیت احزاب مختلف و معرفی‌شان به مردم می‌ماند و بعد به‌عنوان یک شهروند رای خواهد داد.
او در پاسخ به سوالی دیگر درباره این که اگر حامد اسماعیلیون پیش از سرنگونی هواپیما، حامد امروز را ببیند چه فکری درباره‌اش می‌کند، گفت: «این آدمی که الان هستم را نمی‌شناسد. قبل از این من اصلا فکر نمی‌کردم این‌طور شود. حتی در بدترین کابوس‌هایم هم این فکر را نمی‌کردم.»
پدر ری‌را و همسر پریسا اقبالیان که در هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک سپاه کشته شدند، از عمق دلتنگی و ناباوری خود از این اتفاق هم گفت و یادآوری کرد: «هر صبحی که بیدار شدم به آنان گفتم حقتان را می‌گیرم. بدون استثنا و سه سال تمام. کسی این‌ها [دلتنگی و ناباوری از مرگ همسر و دخترش] را نمی‌بیند. هر روز به صندلی خالی ری‌را نگاه می‌کنم و می‌گویم حقت را می‌گیرم دخترم.»
اسماعیلیون در بخش دیگری از این گفتوگو درباره توییت مشترکی که در شب سال نوی میلادی همراه با چهرههای سیاسی و اپوزیسیون فعال خارج از کشور منتشر کرد، گفت: «متن توییت را علی کریمی برای من فرستاد و چون ایده خوبی بود انجام دادیم.»
او با بیان این که نه قبل از توییت و نه بعد از آن با همه افرادی که توییت کرده بودند، صحبتی نکرده است، یادآوری کرد: «امیدوارم بتوانیم با هم صحبت کنیم. نه تنها با کسانی که این توییت مشترک را زدند که خیلی کسان بیشتری باید با هم حرف بزنند.»
سخنگوی انجمن جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی با تاکید بر این که به اعتقاد او «گرهی در مسیر ائتلاف وجود ندارد» ادامه داد: «در میان آدمهایی که من میشناسم [افرادی که این توییت مشترک را منتشر کردند] کیش شخصیتی وجود ندارد و فکر می‌کنم باید مقدمات کار را فراهم کرد، بدون این که سوءتفاهمی ایجاد شود یا کسی حذف شود. توییت مشترک هم به نظرم ایده خوبی رسید که نشان دهد آدمها دستکم با هم مشکلی ندارند.»
حامد اسماعیلیون، دبیر و سخنگوی انجمن خانوادههای کشته‌شدگان هواپیمای اوکراینی به تازگی اعلام کرده بود طبق نامهای که وزیر امور خارجه کانادا برای خانوادههای جان‌باختگان فرستاده، روند قضایی ارجاع پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی به دیوان بینالمللی دادگستری در لاهه آغاز شده است.
گروه بینالمللی هماهنگی و واکنش برای قربانیان پرواز شماره ۷۵۲ اوکراین نیز در بیانیهای اعلام کرد: «اقدام ملموسی انجام دادهایم تا اطمینان حاصل کنیم تلاشهایمان برای پاسخگو کردن ایران درباره ساقط کردن غیرقانونی پرواز پیاس۷۵۲ اوکراین میتواند به فاز حل و فصل اختلافات منجر شود.»
این گروه که متشکل از وزرای کشورهای کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیاست، اعلام کرد درخواست داده تا پرونده جمهوری اسلامی در مورد ساقط کردن عمدی و غیرقانونی پرواز اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران، به استناد ماده ۱۴ کنوانسیون جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری، به داوری الزامآور ارجاع شود.
در روزهای گذشته، در آستانه سومین سالگرد شلیک عمدی موشک‌های سپاه به پرواز پیاس۷۵۲، انجمن خانوادههای کشته‌شدگان این هواپیمای مسافربری خواستار پیوستن مردم در سراسر دنیا به تجمعاتی شدند که به این مناسبت برگزار می‌شود.
این انجمن در توییتر نوشت: «عدالت پیروز می‌شود. در سومین سالگرد جنایت سرنگون کردن پرواز پیاس۷۵۲ و در همراهی با انقلاب ایران، روز هشتم ژانویه (۱۸ دی ماه) به تجمعات در سراسر دنیا بپیوندید.»
علاوه بر تجمعات جهانی روز یکشنبه، اسماعیلیون از همه شهروندان در سراسر جهان خواست تا امروز (شنبه، هفدهم دی) شاخه گلی بر مزار قربانیان جمهوری اسلامی در طول چهار دهه گذشته بگذارند.
