فرونشست زمین در خیابان سپاه تهران که تازهترین مورد از بحران فرونشست زمین در ایران به شمار میرود، در حالی به وقوع پیوسته که بر اساس تصاویر ماهوارهای یک موسسه تحقیقاتی و اطلاعاتی، موارد فرونشست زمین در تهران همچون «یک بمب ساعتی بیصدا» عمل میکنند.
علیاصغر شریفی، سخنگوی پلیس راهور تهران از فرونشست زمین در مسیر جنوب به شمال خیابان سپاه بعد از خیابان انقلاب، در ساعت ۷:۴۰ صبح روز پنجشنبه ششم مرداد خبر داد.
وبسایت موسسه تحقیقاتی و اطلاعاتی اینتل لب نسبت به موارد پیدرپی فرونشست زمین در استان تهران هشدار داد و آن را همچون یک «بمب ساعتی بیصدا» توصیف کرد.
اینتل لب بر اساس تصاویر ماهوارهای، نوشت قطعی برق، ترکیدگی لوله گاز، تغییر شکل ریلهای قطار، فروچالهها، کج شدن ساختمانها و ترک خوردن جادهها از آثار فرونشست زمین است.
به نوشته این موسسه، فرونشست زمین در دشتهای تهران در دهههای اخیر تحت بررسی قرار گرفته، اما این پدیده که منشاء انسانی دارد، در سالهای اخیر خود شهر تهران را نیز گرفتار کرده و جمعیت سیزده میلیون نفری رو به رشد آن و زیرساختهای شهر را نیز با خطر مواجه کرده است.
این موسسه بر اساس نتایج پردازش اطلاعات تصاویر دریافتی از ماهواره نوشت که حداکثر میانگین نرخ جابجایی عمودی زمین در سال چهل میلیمتر ارزیابی میشود.
پیشتر مهدی بابایی، نایب رییس کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران وضعیت فرونشست زمین در مناطق ۱۸ و ۱۹ پایتخت را «خطرناک» توصیف کرده است.
او به ایلنا گفته است: «بیشترین نرخ فرونشست زمین در محدوده جنوب غربی تهران بزرگ یعنی در حریم شهر تهران و در مجاورت شهریار اتفاق افتاده که بعضا فرونشست بالای ۲۰ سانتی متر در سال در این منطقه ثبت شده است.»
این عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: «مناطقی از جمله جنوب، شرق و جنوب شرق شهریار، اطراف اسلام شهر، اطراف احمدآباد مستوفی، جنوب تهرانسر، جنوب شهرک استقلال و اطراف نسیم شهر از جمله مهمترین مناطق حاشیه تهران بزرگ هستند که بالاترین نرخ فرونشست را ثبت کردهاند.»
اما فرونشست زمین در دیگر استانهای ایران به ویژه استان اصفهان نیز نگرانیهای جدی ایجاد کرده است.
در حالی که چند روز پیش، رییس اداره ترازیابی دقیق، اداره کل زمینسنجی و نقشهبرداری سازمان نقشهبرداری کشور از «کاهش قابل توجه نرخ فرونشست در شهر اصفهان» خبر داده بود، رییس بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی کشور این ادعا را رد کرد و گفت: «نرخ فرونشست زمین در اصفهان بههیچوجه کاهش نیافته است.»
علی بیتاللهی، رییس بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی کشور گفت: «مگر ما در اصفهان چه کاری انجام دادهایم که فرونشست زمین ۷ سانتیمتر کاهش یافته است؟»
او ادامه داد: «برای کاهش ۷ سانتیمتری فرونشست زمین حداقل باید هفت متر سطح آب زیرزمینی بالا بیاید، در حالیکه آخرین آمارها در انتهای سال ۱۴۰۰ نشان میدهد که سطح آبخوان سالیانه یک متر پایین میرود.»
یک عضو هیات مدیره فدراسیون صنعت آب هم به خبرگزاری ایلنا گفت: «در سال ۱۳۴۷ از ۶۰۹ دشت کشور تنها ۱۵ دشت ممنوعه بوده این رقم در سال ۹۵ به ۳۵۵ دشت رسیده که این پیام را میدهد نمیتوانیم زیاد برداشت آب داشته باشیم.»
او ادامه داد: «وقتی آب را بر میداریم سنگها روی هم قرار میگیرند و کمترین حالت اینکه حجم مخزن کوچک میشود، بعد از آن فرونشست رخ میدهد یعنی بحران آب زیرزمینی تبدیل به بحران سرزمین خواهد شد.»