همزمان با موج تازه اعتراضات، قوه قضاییه جمهوری اسلامی در طول ۱۰ روز دست‌کم ۲۶ زندانی محکوم به اعدام را در زندان‌های شهرهای مختلف به دار آویخته است. این افزایش تعداد اعدام‌ها در شرایطی‌ست که بسیاری از مناطق ایران شاهد اعتراض‌های مردمی بوده‌اند و هستند.
جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه اعدام را به عنوان مجازاتی ظالمانه، غیرانسانی و غیرقابل برگشت به کار می‌گیرد، همواره از آن به عنوان ابزاری برای ایجاد رعب و وحشت و سرکوب معترضان نیز بهره برده است.
سازمان حقوق بشر ایران ضمن ارائه آمار اعدام‌های ۱۰ روز گذشته، درباره افزایش تعداد اعدام‌ها ابراز نگرانی کرده است و درباره اینکه «ارتباط معناداری بین اجرای احکام اعدام و رویدادهای سیاسی وجود دارد»، هشدار داده است.
بر اساس اعلام این سازمان حقوق بشری، آمار اعدام‌ها در ایران در زمان اعتراضات مردمی بالا می‌رود: «این امر نشان می‌دهد مقام‌های جمهوری اسلامی از مجازات اعدام برای ارعاب و ایجاد وحشت در جامعه استفاده می‌کنند.»
به گفته محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، هر چند بیشتر کسانی که در ایران اعدام شده‌اند متهم به جرایمی همچون قتل یا قاچاق مواد مخدر بوده‌اند، اما حکومت از مجازات اعدام به عنوان «ابزار سیاسی» استفاده می‌کند: «هدف جمهوری اسلامی از اجرای احکام اعدام، سرکوب جامعه و پیشگیری از اعتراضات برای حفظ قدرت است.»
امیری مقدم تأکید کرده است که به همین دلیل، «حذف مجازات اعدام» باید در «صدر مطالبات مردمی در ایران» قرار بگیرد.
از روز ۲۷ اردیبهشت تا روز ششم خرداد، دست‌کم ۲۶ زندانی در شهرهای مختلف ایران اعدام شده‌اند که ۲۴ زندانی مرد و دو تن، زن بوده‌اند.
۱۲ نفر از اعدام‌شدگان متهم به انجام جرایم مرتبط با «مواد مخدر» بوده‌اند، ۱۳ نفر با اتهام «قتل عمد» اعدام شده‌اند و یک نفر هم با اتهام «محاربه از طریق سرقت مسلحانه».
این اعدام‌ها در ۱۱ استان ایران اجرا شده‌اند. هشت نفر در زندان رجایی شهر کرج، سه نفر در زندان میناب، سه نفر در زندان آمل، دو نفر در زندان مرکزی زاهدان و دو نفر در زندان عادل آباد شیراز به دار آویخته شده‌اند.
در هر کدام از زندان‌های مرکزی بیرجند و قم، ندامتگاه مرکزی کرج، زندان دستگرد اصفهان، زندان شیروان، زندان مرکزی مشهد، زندان قرچک ورامین و زندان زنجان، یک نفر اعدام شده‌اند.
بر اساس این آمار، هفت نفر از مردان اعدام شده، شهروندان بلوچ بوده‌اند که با اتهام‌های مربوط به «مواد مخدر» اعدام شده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل روز سوم خرداد در گزارشی اعلام کرد شمار جهانی اعدام‌ها در سال ۲۰۲۱ میلادی نسبت به سال قبل از آن حدود ۲۰ درصد افزایش یافته که یکی از دلایل اصلی آن افزایش شمار اعدام‌ها در ایران بوده است.
بر پایه این گزارش، ۵۴ درصد اعدام‌های جهان در ایران انجام شده است.
بنا بر گزارش عفو بین‌الملل، در سال ۲۰۲۱ دست‌کم ۳۱۴ مورد اعدامِ ثبت شده در ایران انجام شده است. این رقم در سال قبل از آن ۲۴۶ موردِ ثبت شده بوده که نشان دهنده افزایشی چشمگیر است و رکوردی جدید برای ایران، از سال ۲۰۱۷ بدین سو.
عفو بین‌الملل در عین حال احتمال داده است شمار واقعی اعدام‌ها در ایران بیش از این رقم باشد.
اعدام‌های ثبت شده در ایران عمدتا تحت دو عنوان جرایم مواد مخدر و «قصاص» (مربوط به قتل) هستند.
فعالان حقوق بشر همواره هشدار دادهاند مجازات مرگ برای جرایم مواد مخدر عادلانه نیست و سپردن تصمیمگیری به خانواده قربانیان در موارد مربوط به «قصاص» نیز مغایر معیارهای بینالمللی دادرسی است.
