دو تن از مشاوران ارشد جو بایدن، رییس جمهوری آمریکا، برای گفتوگو به منظور رسیدن به توافق احتمالی با عربستان سعودی، اسرائیل و مصر، در سفری محرمانه به عربستان رفتهاند. تلاش این مشاوران، رسیدن به توافق برای افزایش تولید نفت و تقویت روابط دو جانبه واشنگتن و ریاض است.
این خبر را سه مقام فعلی و پیشین ایالات متحده به پایگاه خبری-تحلیلی اکسیوس دادهاند.
اکسیوس در گزارش خود پرسیده که چرا این موضوع مهم است و در پاسخ چنین آورده است: «پرزیدنت بایدن موضوع دیدار از عربستان سعودی را به عنوان بخشی از سفر برنامهریزی شده خود به خاورمیانه در پایان ماه ژوئن بررسی میکند.»
به گفته منابع آمریکایی، دریافت «بسته تفاهم» میان ایالات متحده و عربستان سعودی در مورد موضوعات مورد نظر، برای انجام این دیدار بسیار مهم است.
این گزارش گفته است بایدن زمانی متعهد شد که عربستان سعودی را به یک رژیم منفور تبدیل کند. روابط دو طرف بر سر مسائل متعددی از جمله سابقه حقوق بشری ریاض و قتل جمال خاشقچی، ستوننویس واشنگتن پست، تیره شد.
منابع اطلاعاتی و امنیتی ایالات متحده میگویند محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی مسئول [قتل خاشقچی] است؛ ادعایی که عربستان سعودی آن را رد میکند.
به گفته منابع آمریکایی، برت مکگورک، هماهنگکننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و آموس هوچستاین، مشاور ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در امور امنیت انرژی، روز سهشنبه سوم خرداد برای دیدار با مقامهای ارشد سعودی، وارد عربستان شدهاند.
کاخ سفید از اظهار نظر درباره این موضوع خودداری کرده و سخنگوی وزارت امور خارجه گفته است: «در حال حاضر هیچ سفر رسمیای برای اعلام وجود ندارد.»
سفارت عربستان سعودی در واشینگتن هم پاسخی به درخواست برای اظهار نظر نداده است.
اکسیوس اوایل این هفته گزارش داد که دولت بایدن «بی سر و صدا» به میانجیگری میان عربستان سعودی، اسرائیل و مصر مشغول شده است که در صورت موفقیت، میتواند اولین گام در مسیر عادیسازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل باشد.
این توافق شامل نهایی کردن انتقال دو جزیره استراتژیک تیران و صنافیر در دریای سرخ، از حاکمیت مصر به حاکمیت عربستان سعودی با رضایت اسرائیل است و برداشتن گامهای بالقوه عادیسازی، میان عربستان سعودی و اسرائیل.
به نوشته اکسیوس، اگر چنین توافقی حاصل شود، یک دستاورد مهم سیاست خارجی برای دولت بایدن در خاورمیانه خواهد بود.
اکسیوس روز سهشنبه در جریان نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس، سوئیس، از فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان درباره گزارش قبلی این پایگاه خبری-تحلیلی سوال کرد و او این گزارش را رد نکرد اما گفت باید گامهای عملی بیشتری برای یافتن راه حل پایان درگیری اسرائیل و فلسطین برداشته شود.
بن فرحان گفت: «ما همیشه عادیسازی را نتیجه نهایی یک مسیر میدانیم. عادیسازی در منطقه و با اسرائیل منافعی به همراه خواهد داشت اما تا زمانی که قادر به رسیدگی به موضوع فلسطین نباشیم، نمیتوانیم از این منافع بهرهمند شویم.»
این مقام عالیرتبه سعودی همچنین گفت: «اگر این مسأله حل نشده باقی بماند، همچنان بیثباتی قابل توجهی در منطقه باقی خواهد ماند. اولویت باید این باشد که چگونه روند صلح اسرائیل و فلسطین را پیش ببریم که اگر این اتفاق بیفتد، به نفع کل منطقه خواهد بود.»
اسحاق هرتزوگ، رئیسجمهوری اسرائیل هم در کنفرانس داووس در پنلی گفت که عربستان سعودی کشور مهمی است و اسرائیل مایل است این کشور هم به توافقنامه ابراهیم بپیوندد.
هرتزوگ در عین حال گفت: «اما این یک فرآیند است و زمان میبرد.»
درخواست واشینگتن از ریاض: تولید نفت بیشتر
افزایش تولید نفت یک درخواست دیرینه دولت بایدن از ریاض بوده اما سعودیها تاکنون با این درخواست برخورد صریحی نکردهاند.
بایدن برای کاهش قیمت گاز در آستانه انتخابات میان دورهای ایالات متحده به عربستان سعودی برای افزایش تولید نفت نیاز داشت.
ایالات متحده همچنین خواهان افزایش تولید نفت عربستان سعودی است تا بتواند طیف وسیعی از تحریمها را علیه نفت روسیه در بحبوحه جنگ جاری در اوکراین اعمال کند.
مقامهای سعودی تاکنون به توافق خود با روسیه بر سر سطح تولید نفت پایبند بودهاند اما این توافق در ماه سپتامبر منقضی میشود و این میتواند فرصتی باشد برای توافق با ایالات متحده در مورد سطح تولید در آینده.