در پی انتشار تصاویر اجساد غیرنظامیان در اطراف کییف به ویژه شهر بوچا، واکنشهای بینالمللی علیه «جنایت جنگی» نیروهای روسیه ادامه دارد. اتحادیه اروپا از بحث درباره اعمال تحریمهای جدید علیه مسکو خبر داده و جو بایدن، رییس جمهوری آمریکا، هم خواستار محاکمه ولادیمیر پوتین شده است.
بایدن روز دوشنبه ۱۵ فروردین پوتین را جنایتکار جنگی خواند و گفت به دنبال دادگاه جنایت جنگی برای پوتین و اعمال تحریمهای بیشتر علیه روسیه در پی انتشار تصاویری از خشونت در بوچاست.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم اعلام کرد این اتحادیه درباره تحریمهای جدید «اضطراری» علیه مسکو که به ویژه از سوی آلمان و فرانسه درخواست شده، بحث میکند.
والدیس دامبروسکیس، معاون رییس کمیسیون اتحادیه اروپا، نیز گفت این کمیسیون در حال آمادهسازی مجموعه جدیدی از تحریمها علیه روسیه به دلیل حمله نظامی این کشور علیه اوکراین است و پیشنهاد کشورهای عضو اتحادیه برای تحریم روسیه را رد نمیکند.
او پیش از برگزاری نشست وزیران اقتصاد کشورهای عضو اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ ادامه داد: «ما باید حمایت خود از اوکراین را افزایش دهیم.»
اورزولا فن در لاین، رییس کمیسیون اروپا اعلام کرد اتحادیه اروپا آماده است تیمهایی از بازرسان را برای کمک به «جمعآوری مدارک و تحقیق درباره جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت» به اورکیان اعزام کند.»
امانوئل مکرون، رییسجمهور فرانسه که کشورش ریاست دورهای اتحادیه اروپا را در دست دارد، روز دوشنبه در این زمینه گفت: «امروز نشانههای بسیار روشنی از جنایتهای جنگی» وجود دارد و «کم و بیش ثابت شده که ارتش روسیه [عامل این جنایتها] بوده است.»
پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا نیز در این باره از «نسلکشی» احتمالی سخن گفت و خواستار حضور عاملان آن، مقابل دیوان بینالمللی دادگستری وابسته به سازمان ملل متحد شد.
همزمان نخست وزیر لهستان نیز از کلمه «نسلکشی» برای توصیف آنچه در بوچا اتفاق افتاده، استفاده کرد و خواستار ایجاد یک کمیسیون تحقیق بینالمللی در این زمینه شد.
وزیر خارجه ژاپن که روز دوشنبه از ورشو پایتخت لهستان بازدید میکرد، گفت «عمیقا شوکه شده است» و «کشتن غیرنظامیان بیگناه غیرقابل قبول است».
همچنین میشل باشله کمسیر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهای گفت کشف اجساد غیرنظامیان در بوچا ظن «جنایتهای جنگی» و «نقض جدی قوانین حقوق بشر بینالمللی» را برانگیخته است.
او با تاکید بر حفظ شواهد موجود در این زمینه افزود باید همه تلاشها برای اطمینان از تحقیقات مستقل و موثر درباره آنچه در بوچا اتفاق افتاده، انجام شود تا ضمن کشف واقعیت و پاسخگو کردن عاملان، به خانواده قربانیان غرامت پرداخت شود.
به گزارش رویترز، دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد حدود پنجاه کارمند در اوکراین دارد که به ویژه به سرشماری قربانیان غیرنظامی تهاجم روسیه به اوکراین میپردازند. این سازمان تاکنون ۱۴۳۰ غیرنظامی کشته شده در جنگ اوکراین را شناسایی کرده است.
سفیر آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز گفت این کشور تلاش خواهد کرد تا عضویت روسیه در این شورا را «تعلیق» کند.
همزمان ولودیمیر زلنسکی رییسجمهور اوکراین روز دوشنبه از بوچا بازدید کرد و در یکی از خیابانهای این شهر که اجساد غیرنظامیان کشف شده بود، گفت: «اینها جنایات جنگی هستند و جهان آن را به عنوان نسلکشی خواهد شناخت.»
این در حالی است که دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین صبح روز دوشنبه با رد «قاطعانه تمام اتهامها» در این زمینه از رهبران کشورهای جهان خواست در این زمینه «عجولانه» روسیه را متهم نکنند.
شهردار شهر بندری ماریوپل روز دوشنبه گفت نود درصد این شهر جنوب اوکراین در نتیجه حملات ارتش روسیه تخریب شده است.
او نوشته است چچن، سرزمینی در جنوب روسیه و در شمال منطقه قفقاز بود که جرات کرد در بحبوحه فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی، ادعای استقلال از روسیه را بکند. اما چچن برای آنچه میخواست بهایی گزاف پرداخت. نیروهای روسیه دو بار به گروزنی حمله و هر دو بار آن را با خاک یکسان کردند.
به گزارش نیویورک تایمز، به نظر میرسد که این شیوه روسیه در جنگ، از سلوک همیشگی این کشور متاثر باشد که خواستار تحمیل کنترل بر مناطقی است که پیشتر جزو اتحادیه جماهیر شوروی بودهاند و مردم آنها باید بهضربوزور چماق هم که شده سر تسلیم فرود آورند.
اما اوکراین با چچن خیلی فرق دارد. چچن فقط یک میلیون جمعیت داشت. اوکراین کشوری مستقل است که حدود ۴۰ میلیون جمعیت دارد. نیروی مسلح این کشور متشکل از بیش از ۲۰۰ هزار سرباز است و بیش از سه میلیون در کییف، پایتخت، ساکناند.
اما با وجود تفاوتها بین چچن و اوکراین، به یاد آوردن آنچه روسیه در چچن کرد خالی از فایده نیست. جنگ چچن اولین باری بود که جهان شاهد پیش بردن نقشه ولادیمیر پوتین برای سلطه این کشور بر هر کجا که طلب میکند، بود.
خبرنگار نیویورک تایمز می نویسد شیوه جنگی پوتین وحشیانه و موجبارعاب و شامل بمباران و محاصره شهرها، عامدانه هدف گرفتن غیرنظامیان، ربودن و زندانی کردن خبرنگاران و رهبران محلی و دستنشاندن آنها با «حاکمان اجنبی سرسپرده» بود. بهقول مادلین آلبرایت، وزیر خارجه آمریکا که بهتازگی درگذشت، تاکتیک پوتین خطبهخط از کتاب دستور استالینی استخراج شده بود.
جنگ چچن چطور پیش رفت؟
جنگ چچن با عدم کفایت روسیه آغاز شد. در شب سال نوی سال ۱۹۹۴ میلادی، سربازان روس به گروزنی اعزام شدند. بیشتر نیروها، سربازان وظیفهای بودند که نمیدانستند چه چیزی در انتظارشان است. سربازان با کاروان طولانی تانک و تسلیحات زرهی وارد شهر شدند تا رهبری چچن را بهسرعت براندازند.
اما سربازان روسیه با جنگجویان چچنی روبهرو شدند که به سلاحهای ضدتانک مجهز بودند و به صف تانکهای روسی شبیخون میزدند. سربازان روس را گیر میانداختند و صدها سرباز روس و تجهیزات زرهی را در عرض یک شب سوزاندند. از تمام یک تیپ نیروی روس، تقریبا یک سرباز باقی ماند.
به گزارش نیویورک تایمز، طی روزهای بعد، سکوتی بهتآمیز در روسیه حکمفرما شد. دولت روسیه به سبکوسنگین کردن آنچه رخ داد پرداخت و ارتشی برای تقویت قوا فرستاد. چچنیها پیروزیشان را جشن گرفتند و به اسرای جنگی اجازه دادند تا به مادرانشان در روسیه زنگ بزنند. گروزنی از مسکو خواست سربازانش را از چچن خارج کند. اما اوضاع آرام دیری نپایید.
ارتش روسیه از سه جناح گروزنی را محاصره کرد و شهر را وحشیانه زیر حملات هوایی و توپخانه گرفت. نیروهای روسیه مناطق سرسبز اطراف گروزنی را در هم کوبیدند. اول یک پارک صنعتی و بعد مناطق مسکونی، مجتمعبهمجتمع، آنها را با خاک یکسان کردند و ذرهذره روی زمین پیش رفتند تا جنگجویان چچنی را به عقبنشینی زیر انبوه بمباران مجبور کردند.
بهگزارش کارلوتا گال، که شاهد عینی جنگ چچن در هر دو طرف جنگ بوده است، او هنگام تهیه گزارش از جبهه روسیه شاهد بود که سربازان روسی گروزنی را در هم میکوبیدند و حجم زیادی از بمب و خمپاره به سنگرهایشان میبردند تا سنگرهایی که غیرنظامیان تحتمحاصره در آنها پناه گرفته بودند را هدف قرار دهند. اینگونه بود که یک شهر مدرن اروپایی به خاکستر بدل شد. بنا بر مشاهده خبرنگار نیویورک تایمز، ساختمانها دوتکه شده بودند و اسباب و اثاثیه مردم از آپارتمانهایشان به بیرون پرتاب شده بود.
گروزنی؛ شهر سوخته
بهرغم حملات ارتش روسیه، نیروهای چچنی همهجا حاضر بودند. ماشینهای غیرنظامیان را میراندند تا به خط مقدم برسند و دواندوان در خیابانها و بین آوار ساختمانهای خرابه دیده میشدند. جنگجویان چچنی به جنگجویان چریکی ماهری تبدیل شدند و با وجود وضعیتی که وجود داشت، هفتهها دوام آوردند.
جنگجویان چچنی همچنین از حمایت گسترده غیرنظامیان، که از توحش مسکو خشمگین بودند، بهرهمند بودند. چچنیها، بهعنوان جماعتی مسلمان، پیشتر هم از سرکوب و اخراج تحتحکومت استالین، رهبر پیشین شوروی، در امان نمانده بودند و صاحب تاریخچهای عظیم از مقاومت در برابر حاکمیت روسیه بودند.
وقتی روسها با دفاعی محکم روبهرو میشدند، بمبهای خوشهای مرگباری میانداختند که هر وسیله نقلیه و هر کسی که در خیابان بود، از جنگجویان تا سالمندانی که به دنبال آب بودند و یا آنانی که از جنگ میگریختند. را تکهتکه میکرد.
پس از سه ماه، سربازان روس مرکز شهر را تصرف کردند و روی صندلیهای پلاستیکی نشستند تا گروزنی را که به شهری با ساختمانهای آوارشده، زمین بهزور تصرفشده و درختان برخاکافتاده اندوهگین و بیابانی بیآبوعلف شبیه شده بود، به نظاره بنشینند.
سپس جنگ به مناطق جنوبی اطراف پایتخت برده شد، جایی که سربازان روس آخرین مقاومتها را با بمبهای سنگرشکنی که ساختمانهای هشتطبقه که افراد غیرنظامی در آنها پناه گرفته بودند را از طبقه بالا تا زیر زمین پایین میآورد و همچنین بمبهای هواسوز که بر فراز سقف منفجر میشد، در هم شکستند.
کییف؛ گروزنی دیگر؟
به نوشته نیویورک تایمز، آنچه روسیه در چچن کرد، امروز در اوکراین تکرار میشود. حدودا ۳۰ سال گذشته و دیدن تاکتیکهای مشابه روسیه در جنگ چچن و جنگ اوکراین و حتی دیدن تشابه در اشتباهاتی که ارتش این کشور مرتکب میشود،غریب است.
با وجود اینکه ارتش روسیه درس تلخی در چچن گرفته بود، در جنگ اوکراین جهان بار دیگر شاهد راندن سربازهای روسیه از بزرگراههای اصلی با تانکها و تانکرهای سوختشان برای تصرف کییف، پایتخت اوکراین بود.
جایی که سربازان اوکراینی کشیک میکشیدند تا به سربازان روس شبیخون بزنند. سربازان اوکراینی تانکهای روسی و خودروهای زرهی روسیه را نابود و چنان تلی از آنها ایجاد کردند که جلوی پیشروی نیروهای روسیه گرفته شد. شمار بالایی از سربازان روس کشته شدند و به اسارت درآمدند و آنانی که جان سالم به در بردند به جنگلهای اطراف گریختند. صفی تانک در جبهه شرقی پیشروی به سمت کییف، نابود شد. پس از آن بود که اوضاع کمی آرام گرفت و کییف بار دیگر نفس کشید. حتی چند کافه دوباره باز شد.
حالا که جنگ اوکراین وارد ماه دوم شده است، مقامهای اوکراین میگویند روسیه فعلا از حمله به کییف، پایتخت، تغییر موضع داده است. اما تحلیلگران غربی هشدار میدهند که کییف همچنان هدف روسیه میماند. همین حالا هم جهان شاهد بمباران وحشتناک دیگر شهرها در اوکراین است.
با وجود عقبنشینی بسیاری نیروهای روسیه از کییف، بقیه نیروها در جناحهای مختلف شهر پخش شدهاند. تحلیلگران نظامی میگویند در کاروان زرهی چندکیلومتری روسیه که به سمت پایتخت پیشروی کرده بود، چندین پرتابگر راکت، سلاح توپخانهای سنگین و حتی سلاح هواسوز دیده شده است. جنگ در مناطق اطراف شمال کییف یکنفس است و پایتخت، آماج موشک کروز و حملات توپخانهای است.
در حالی که کییف برای مقابله با بدترین شرایط آماده میشود، نیروهای روسیه خارکیف، دومین شهر بزرگ اوکراین، شهر بندری ماریوپل، شهر جنوبی میکولئیف و شهر شمالی چرنیهف که از تصرف آنها بازماندهاند را در هم میکوبند و زیرساخت و ساختمانها ازجمله بیمارستان، پناهگاهها و مدارس، حتی وقتی هزاران غیرنظامی در داخل آنها پناه گرفته باشند را هدف حمله قرار میدهند.
بنا بر گفته یک تحلیلگر، ارتش روسیه یک ارتش توپخانهای است و چه سربازان روس در دشت بجنگند و چه کوه و چه شهر، توپخانه، نخستین پاسخ ارتش این کشور به بیشتر مشکلات است. اگر پای سربازان روس به شهر برسد، نتیجه شهری باخاکیکسانشده، با غیرنظامیانی که مجروح میشوند و یا کشته، خواهد بود.
بنا بر تحلیل گاردین، حالی که حرکت سربازان روس در شمال اوکراین و به سمت بلاروس مشاهده شده است، به نظر میرسد که این، بخشی از صفآرایی معمول نظامی باشد و لزوما بهمعنای عقبنشینی قطعی نیروهای روسیه نیست. بنا بر اعلام ستادکل اکراین، روسیه در طول شب در حال چرخاندن واحدهای ارتش خود بوده است و قصد این کشور از چنین اقدامی، گمراهسازی است.
متاسفانه امکان بمباران، با تمامی پیامدهایش برای غیرنظامیان، همچنان وجود دارد. روسیه برای توقف هرگونه دفاع بر روی زمین به سلاح متوسل خواهد شد تا نیروهای اوکراینی را زمینگیر کند و بمباران شهر از راه دور نیز همچنان برای روسیه ممکن است.
اما بنا بر عقیده یک صاحبنظر در زمینه اطلاعات نظامی، روشن است که روسیه با اعلام چنین تصمیمی قصد دارد زمان بخرد و بهدنبال تمرکز دوباره بر منطقه دونباس و بهدنبال پیروزی «معمولتر» نظامی در شرق اوکراین است.
حقیقت آشکار این است که پنج هفته نبرد بیوقفه در شمال شرق کییف، قوای نیروهای روس را تحلیل برده است. بنا بر آمار ایالات متحده، ارتش روسیه، سرجمع و تا بدین مرحله از جنگ، دستکم ده هزار نفر تلفات داده است؛ بیشتر سربازان روس نمیدانستند جنگی اینچنینی در انتظارشان است و یا برای آن آمادگی درستی نداشتند.
مسکو همچنین نگران است که مهاجمان روسی که در شمال غرب کییف میجنگند، در برابر ضدحملات نیروهای اوکراینی آسیبپذیرتر شده باشند. گرچه ایرپین، واقع در ۲۰ کیلومتری از مرکز شهر کییف، از تصرف نیروهای روسی درآمده است، هنوز مشخص نیست که آیا نیروهای اوکراینی آن منطقه توانایی نظامی کافی برای عقب نشاندن نیروهای روسیه را خواهند داشت یا نه.
به هر صورت، نیروهای اوکراینی باید از هر فرصت برای فشار بر نیروهای روسیه استفاده کنند تا فرصت تجدید قوا را از سربازان این کشور بگیرند.
از سوی دیگر، اعلام روسیه حاکی از پیروزی آشکار، هر چند موقتی، برای اوکراین است. محاصره کییف، کابوس صدها هزار نفر، فعلا از سر گذشته است و این از طریق دفاع متهورانه اوکراین ممکن شده است.
اما روسیه میتواند از کاهش سرعت جنگ منفعت بسیار ببرد. بهویژه وقتی چنین رویکردی در کنار اعلام «کاهش فعالیت نظامی در اطراف کییف» همراه شود. ارتش روسیه به این شکل، برای تصرف ماریوپل در جنوب خواهد جنگید.
در این صورت نیروهای روسیه میتوانند استراحت کنند، مجدد سازماندهی و بهآرامی و در شمار بسیار، در شرق اوکراین متمرکز شوند. بهویژه حالا که هدف عملیات روسیه در اوکراین بهشکل عمومی اعلام شده است.
منابع اطلاعاتی در غرب میگوید که قوای کمکی روسیه در منطقه شرقی دونباس مستقر است. بر دیگر گزارشها، حدودا هزار جنگجوی گروه واگنر، شرکت نظامی مزدور و شبهنظامی روسی، هم به کمک روسیه آمدهاند. وزارت دفاع بریتانیا چند روز پیش اعلام کرد گروه شبهنظامی «واگنر» به شرق اوکراین اعزام و در آنجا مستقر شده است.
تلویزیون الحدث هم پیش از آن، در یک گزارش اختصاصی خبر داده بود که حزبالله لبنان با گروه مزدور و شبهنظامی روسی واگنر برای اعزام صدها نیرو به اوکراین توافق کرده است.
یک صاحبنظر در زمینه اطلاعات دفاعی بر این باور است که کاهش فعالیت نظامی برای طرفین منفعت دارد اما نفع بیشتر عاید روسیه است. او تاکید کرد که برای اینکه چنین امری تنها به نفع روسیه نباشد غرب باید بجنبد و حمایت خود از اوکراین را به حداکثر برساند.
اوکراین روزهاست از غرب درخواست تسلیحات قدرتمندتر، از جمله تانک، تسلیحات ضدحملههوایی و ضدتوپخانه کرده است. اما مسئله اصلی حاضر این است که رهبران غربی تا چه اندازه حاضرند کییف را تامین کنند.
نتیجه گفتوگوی اخیر جو بایدن، رییسجمهور آمریکا با سران بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایتالیا در روز سهشنبه حاکی از آن است که هر پنج کشور میخواهند حمایتشان را از اوکراین افزایش دهند. این نشانهای از آن است که احتمالا سلاح بیشتری به اوکراین فرستاده خواهد شد.
سفیر اوکراین در ژاپن جمعه ۱۲ فروردین گفت که آمریکا و بریتانیا با هدف افزایش توانایی اوکراین در دفاع از حریم هوایی و شهرهای خود در برابر حملههای روسیه، تجهیزات نظامی «فوق مدرن» به این کشور خواهند داد.
روسیه آغازگر جنگ اوکراین بود ولی حالا این اوکراین است که میتواند از ادامه جنگ سود ببرد. البته بهشرطی که نیروهایش قادر به بر هم زدن تلاش روسیه برای تجدید قوا باشند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه در بیانیهای در افتتاحیه مذاکرات استانبول به طرفین گفت: «جهان منتظر خبرهای خوب و خبرهای خوب از طرف شماست.»
ترکیه دارای موقعیتی منحصر به فرد برای ایفای نقش میانجی در این جنگ را دارد و وبسایت کانورسیشن در مقالهای کارشناسی به دلایل موقعیت ویژه ترکیه در این مذاکرات پرداخته است.
خود این واقعیت که مذاکرات از بلاروس، متحد کلیدی روسیه، به ترکیه منتقل شده، نشان دهنده این است که اوضاع تغییر کرده و موقعیت نظامی روسیه آنقدر قوی نیست که در ابتدا انتظار داشت. اما تصمیم برای برگزاری مذاکرات در ترکیه به چند دلیل منطقی است.
این اولین باری نیست که دو طرف پس از تهاجم در ۲۴ فوریه با یکدیگر ملاقات میکنند. ترکیه در ۱۰ مارس میزبان نشستی در آنتالیا بین سرگئی لاوروف، و دمیترو کولهبا، وزرای خارجه روسیه و اوکراین بود. این گفتوگوها همزمان با تشدید خشونت در سراسر اوکراین انجام شد و تا حد زیادی بیثمر بود، جز اینکه تنها فرصتی برای دو طرف فراهم کرد که پیام خود را به جهان ارسال کنند.
در این مذاکرات لاوروف گفت آمریکا و متحدانش اوکراین را مجبور کردهاند بین روسیه و غرب یکی را انتخاب کند و کولهبا از روسیه درخواست کرد تا اجازه تخلیه غیرنظامیان از ماریوپل که همچنان زیر بمباران شدید است بدهد.
روابط ترکیه با روسیه در سالهای اخیر
مداخله روسیه در جنگ سوریه باعث ایجاد تنش بین این کشور و ترکیه شد. در نوامبر ۲۰۱۵، ترکیه یک هواپیمای جنگی روسیه را در نزدیکی مرز خود با سوریه سرنگون کرد. ترکیه اعلام کرد هواپیما در آن زمان در حریم هوایی این کشور بوده و هشدارهای لازم برای خروج را نادیده گرفته است. روسیه تاکید کرد که این هواپیما در داخل مرزهای سوریه باقی مانده است و هیچ هشداری دریافت نکرده است. ترس از بروز درگیری بین دو کشور چند روز ادامه داشت که در صورت وقوع اولین جنگ بین روسیه با یک کشور عضو ناتو میبود.
این دو کشور در سال ۲۰۱۶ و در شرایطی که روابط ترکیه و آمریکا به دلیل حمایت واشینگتن از شبه نظامیان کرد در سوریه، در حال بدتر شدن بود، شروع به ترمیم روابط خود کردند. در ژوئیه همان سال، پس از وقوع کودتای نافرجام در ترکیه به دست جناحی از ارتش، پوتین به سرعت با اردوغان ابراز همبستگی کرد؛ امری که باعث شد اردوغان پس از کودتا به اولین کشوری که سفر کرد روسیه بود. اردوغان همچنین از روسیه به دلیل سرنگونی هواپیمای این کشور عذرخواهی کرد و به خانواده خلبان روسی که در این عملیات جان باخت غرامت پرداخت کرد.
در سال ۲۰۱۷ ترکیه قراردادی به ارزش ۲/۵ میلیارد دلار با روسیه برای خرید سامانه موشکی متحرک زمین به هوای اس-۴۰۰ منعقد کرد. برای ناتو، چشم انداز ادغام سامانههای روسی در ساختار دفاعی گستردهتر ناتو بسیار نگران کننده بود. دولت ترامپ در آن زمان تحریمهایی را علیه روسیه اعمال کرد و روابط طرفین به پایینترین حد خود رسید.
چیزی که شرایط را پیچیدهتر کرد این بود که در سال ۲۰۱۹ شرکت بایراکدار که متعلق به داماد اردوغان سلجوک بایراکدار است - فروش پهپادهای رزمی خود به اوکراین را آغاز کرد. این پهپادها ارزانتر از نمونههای مشابه غربی خود هستند، اما باعث ناراحتی شدید روسها شد و تعجب تحلیلگران نظامی را برانگیخت.
ایفای نقش میانجی بیطرف
این پیشینه تاریخی موقعیت منحصر به فردی را برای ترکیه به عنوان میزبان مذاکرات فراهم کرده است. کمک به حل بحران اوکراین بدون شک به بهبود روابط آنکارا با غرب کمک خواهد کرد زیرا به نظر میرسد غرب به قابلیت ترکیه برای کمک به برقراری صلح و ثبات در صربستان، بوسنی و هرزگوین و همچنین نقشآفرینی این کشور در تحولات قفقاز جنوبی و افغانستان چشم دوخته است.
از طرفی ترکیه باید رابطه خوب خود با روسیه را حفظ کند. اخیرا برخی گمانهزنیها وجود داشت که ترکیه ممکن است سامانههای اس-۴۰۰ روسیه را که در سال ۲۰۱۷ خریداری کرده بود، به اوکراین بدهد. اما این امر روابط با روسیه را بهطور جبرانناپذیری به خطر میاندازد، که با توجه به سود اقتصادی که به لطف روابط خوب با روسیه نصیب ترکیه میشود، آخرین چیزی است که ترکیه به آن تمایل داشته باشد.
امروزه گردشگران روسی ۲۸ درصد از کل گردشگران ترکیه را تشکیل میدهند و بر این بخش تسلط دارند. علاوه بر این، ترکیه برای ۴۵ درصد از گاز طبیعی، ۱۷ درصد نفت و ۴۰ درصد از بنزین خود به روسیه متکی است.
بنابراین، با توجه به نیاز ترکیه به بهبود روابط خود هم با روسیه و هم با غرب، ایفای نقش میانجی در جنگ روسیه علیه اوکراین به خوبی با اهداف اردوغان سازگاری دارد. ترکیه همچنین سابقه میانجیگری در خاورمیانه و قفقاز را دارد و یک قدرت شناخته شده در دریای سیاه است، و بسته شدن تنگههای ترکیه اندکی پس از تهاجم روسیه به روشنی این امر را تایید میکند.
همه این موارد دلایلی بسیار قوی برای اردوغان ایجاد میکند تا نقش میانجی را به بهترین نحو ممکن ایفا کند. شاید همه چیز به خوبی پیش نرود، اما اگر ترکیه به عنوان یک بازیگر کلیدی در پایان دادن به خشونت روسیه علیه اوکراین ظاهر شود، موقعیت این کشور به عنوان یک قدرت تراز اول در منطقه تثبیت خواهد شد.
