در طول اولین هفته از آغاز تهاجم روسیه، بازیگران مهم فرهنگی در سراسر جهان- از جمله برخی در داخل روسیه- با لغو نمایش‌ها و اعمال فشار بر موسسات هنری این کشور به حمله روسیه به اوکراین واکنش نشان دادند.

در حالی که هدف بیشتر تحریم‌ها فلج کردن اقتصاد روسیه است، نفوذ فرهنگی این کشور نیز در حال محدود شدن است. روسیه دیگر در رویدادهای مهم بین‌‌المللی مانند دوسالانه ونیز و یوروویژن حضور نخواهد داشت.

هنرمندان و نوازندگان از ایگی پاپ تا گروه راک فرانتس فردیناند، نیز کنسرت‌های خود را در روسیه لغو می‌کنند. کسانی که از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه حمایت کرده‌اند نیز طرد می‌شوند. دیتر رایتر، شهردار مونیخ، در بیانیه‌ای گفت والری گرگیف، رهبر روس فیلارمونیک مونیخ، به دلیل امتناع از محکوم کردن جنگ یا اقدام پوتین اخراج شد با گرگیف با پوتین رابطه نزدیکی دارد.

موسسات فرهنگی نیز تحت فشار فزاینده‌ای برای قطع روابط با الیگارش‌های روسی هستند. کریس برایانت، نماینده پارلمان بریتانیا، از گروه گالری بریتانیایی تیت خواسته عضویت افتخاری ویکتور وکسلبرگ، میلیاردر روسی و از نزدیکان پوتین، را لغو کند؛ هرچند سخنگوی تیت به سی‌ان‌ان گفته کمک‌های او به تیت مربوط به هفت سال پیش بوده و او « هم‌اکنون هیچ ارتباطی با موزه تیت ندارد، و بریتانیا هیچ‌یک از حامیان مالی تیت را تحریم نکرده است.»

الکساندر تکاچنکو، وزیر فرهنگ اوکراین، به گروهی از هنرمندان، گالری‌داران، بازیگران، موسیقی‌دانان و کارگردانان سینمای اوکراین که خواستار تحریم‌های فرهنگی شدیدتر و گسترده‌تر روسیه شده‌اند، پیوسته است. آنها طوماری را امضا کرده اند که در آن از نهادهای بین‌المللی خواسته شده همکاری‌های فرهنگی با روسیه را لغو، روابط خود را با اتباع روسی که در هیئت‌های مشورتی حضور دارند قطع و شرکت روسیه در رویدادهای هنری مهم از جمله جشنواره بازل و جشنواره فیلم کن را ممنوع کنند.

در این طومار آمده است: « روسیه یک کشور سرکش است. « وقتی از آثار فرهنگی-هنری روسی، برای تبلیغات استفاده می شود، مانند سم است! شریک جرم نباشید!»

اما برخی نسبت به انزوای فرهنگی همه روس‌ها بر سر جنگ هشدار می‌دهند. رایمونداس مالاساوسکاس، هنرمند لیتوانیایی که قرار بود سرپرستی غرفه روسیه در بینال ونیز در آوریل را بر عهده بگیرد، از این رویداد کناره‌گیری کرد، اما گفت نمی‌خواهد دنیای هنر به هنرمندان روسی پشت کند.

او در بیانیه‌ای در وب‌سایت خود گفت: «من با حمله و تهاجم روسیه شدیدا مخالفم. اما از طرفی معتقدم که مردم روسیه نباید صرف به دلیل سیاست‌ها و اقدام‌های ظالمانه [سیاستمداران] کشورشان مورد آزار و اذیت قرار گیرند یا طرد شوند. من از روش‌های همبستگی چندگانه‌ای حمایت می‌کنم، که با تشکیل انجمن‌های بین‌المللی برای هنر و هنرمندان روسیه از آزادی بیان آنها حمایت کند. آزادی بیانی که در روسیه از آن محرومند.»

برخی از نهادهای فرهنگی که روسیه را بایکوت کرده‌اد از این قرارند:

جشنواره دوسالانه بینال ونیز

هنگامی که مالاساوسکاس و هنرمندان روسی الکساندرا سوخاروا و کریل ساوچنکوف از شرکت در بینال ونیز انصراف دادند، آنها عمل نمایندگی روسیه را در یکی از بزرگترین و معتبرترین گردهمایی‌های هنری در جهان لغو کردند.

دوسالانه بینال در بیانیه‌ای «همبستگی کامل خود را برای این اقدام شریف و شجاعانه» اعلام کرد. ساوچنکوف که در مجسمه‌سازی، چیدمان و پرفورمنس آرت کار می‌کند، در اینستاگرام خود نوشت: «وقتی غیرنظامیان زیر شلیک موشک‌ها جان خود را از دست می‌دهند، وقتی شهروندان اوکراینی در پناهگاه‌ها پنهان می‌شوند و وقتی معترضان روسی سرکوب می‌شوند، جایی برای هنر باقی نمی ماند.»

اپرای متروپولیتن نیویورک با هنرمندان طرفدار پوتین کار نخواهد کرد

اپرای متروپولیتن نیویورک، معروف‌ترین خانه اپرای آمریکا، اعلام کرد تا پایان تهاجم روسیه به اوکراین، با هنرمندان روسی یا سازمان‌هایی که از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه حمایت می‌کنند، همکاری نخواهد کرد.

اپرای زوریخ، در بیانیه‌ای اعلام کرد شاید آنا نتربکو، خواننده سوپرانوی روس که قرار بود در اواخر بهار امسال در فیلم «توراندوت» پوچینی در خانه اپرای متروپولیتن ایفای نقش کند، از هنرمندانی باشد که تحریم شود؛ هرچند او اکنون از تمام اجراهای پیش‌روی خود کناره گیری کرده است.

نتربکو در رسانه‌های اجتماعی نوشت «مخالف این جنگ است» اما او «یک فرد سیاسی نیست». خانه اپرای زوریخ پست او در رسانه‌های اجتماعی را یک «تحول مثبت» توصیف کرد، اما ناتوانی او در «فاصله گرفتن بیشتر از ولادیمیر پوتین» با «محکومیت قاطع» اقدامات رئیس جمهور روسیه هماهنگی ندارد.

هنرمندان و موزه‌ها رویدادهای هنری و نمایشگاه‌ها را در روسیه لغو می‌کنند

هنرمند معاصر ایسلندی، راگنار کیارتانسون که شهرتش به دلیل آثاری است که او در آنها وضعیت انسان را به تصویر می‌کشد، نمایشگاه خود را در مسکو لغو کرد. او در گفت‌و‌گو با سی‌ان‌ان از شجاعت هنرمندان در داخل روسیه که نمایشگاه‌های خود را در مخالفت با جنگ لغو کردند، قدردانی کرد.

او گفت: «من فقط از هنرمندان روس پیروی کردم که کارشان در مقایسه با من که در گوشه امن خود نشسته‌ام، بسیار خطرناک‌تر است.»

کیارتانسون معتقد است هنرمندان، موزه‌داران، مجموعه‌داران و مؤسسه‌ها باید «هر حرکتی را برای حمایت از اوکراین در نظر بگیرند» و «در برابر رژیم پوتین» بایستند، اما خواستار محافظت از خود هنرمندان در برابر تحریم‌ها شد.

در همین حال، موزه هنرهای معاصر گاراژ در مسکو، که رومن آبراموویچ الیگارش روسی و داشا ژوکوا، مجموعه‌‌دار روسی-آمریکایی آن را تأسیس کرده‌اند، اعلام کرد همه نمایشگاه‌ها را تا پایان تهاجم به اوکراین به تعویق انداخته است. در بیانیه‌ای در وب‌سایت موزه هنرهای معاصر گاراژ آمده است: «ما نمی‌توانیم در زمان وقوع چنین رویدادهایی از توهم عادی بودن [اوضاع] حمایت کنیم.»

یوروویژن روسیه را از شرکت در این مسابقه محروم کرد

کمتر از یک روز پس از اینکه اتحادیه پخش‌کننده‌های اروپا (EBU) اعلام کرد به روسیه اجازه می‌دهد در مسابقه آواز یوروویژن شرکت کند، این سازمان در یک تغییر جهت ناگهانی روسیه را از شرکت در این مسابقه تحریم کرد.

این سازمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «با توجه به بحران بی‌سابقه اوکراین، شرکت روسیه در مسابقه امسال باعث بدنام شدن این رقابت می‌شود».

یوروویژن یک مسابقه موسیقی تلویزیونی محبوب است که در اروپا برگزار می‌شود.

بریتانیا از باله روسی دوری می‌کند

خانه اپرای سلطنتی بریتانیا قرارداد با یک شرکت مشهور باله روس به نام باله بولشوی را لغو کرد. باله بولشوی یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های باله در جهان است که تولید اولین «دریاچه قو» را بر عهده داشته است.

اما موقعیت این شرکت، به عنوان یکی از بزرگترین نمادهای فرهنگی کشور، به دلیل ارتباط آن با دولت روسیه پیچیده است. چند اجرای باله دیگر نیز در شهرهای بریتانیا و دوبلین در ایرلند جنوبی لغو شده‌اند.

آکادمی فیلم اروپا نمایش فیلم‌های روسی را تحریم کرد

آکادمی فیلم اوکراین طوماری عمومی برای بایکوت سینمای روسیه در سطح بین‌المللی ترتیب داده است. آکادمی فیلم اروپا در حمایت از این حرکت گفت آثار روسی را از جوایز فیلم اروپا حذف خواهد کرد.

آکادمی فیلم اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «آکادمی فیلم اروپا مکانی است برای حمایت و متحد کردن همه فیلمسازانی که در اعتقاد به کرامت انسانی، آزادی، دموکراسی، برابری، حاکمیت قانون و حقوق بشر با ما همدل هستند. ما از فیلمسازانی که در روسیه شجاعانه با جنگ مخالفت می‌کنند، قدردانی می‌کنیم. اما در این حمله ظالمانه و غیرقابل توجیه، باید در کنار خواهران و برادران خود در اوکراین، که جانشان در خطر است، باشیم.»