سال ۲۰۲۱ برای روسیه سال پردردسری بود که با بازگشت و بازداشت الکسی ناوالنی، منتقد سرشناس ولادیمیر پوتین، آغاز شد. او که دولت روسیه را مقصر مسمومیت خود می‌دانست هوادارانش را به اعتراض فراخواند و خیابان‌های مسکو در روز ۲۳ ژانویه شاهد حضور هزاران معترض و برخورد جدی پلیس بود.
داستان ناوالنی و ادامه یافتن اعتراض‌ها و سرکوب‌ها، تنها یک گره داخلی برای روسیه نبود، بلکه چالش دیگری در روابط پیچیده این کشور با کشورهای غربی ایجاد کرد. البته مساله ناوالنی، تنها یکی از اختلافات جدی روسیه با ایالات متحده امریکا بود، ناکامی گفتگوهای دو کشور در زمینۀ امنیت راهبردی و کنترل جنگ‌افزار، به دیدار رودررو ولادیمیر پوتین با جو بایدن در ژنو در ماه ژوئن انجامید.
سقوط دولت در افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان نگرانی‌های روسیه مبنی بر سریز شدن تهدید تروریسم از افغانستان به کشورهای آسیای مرکزی و سپس روسیه و همچنان افزایش تولید و قاچاق مواد مخدر را بیشتر ساخت.
هرچند روسیه با طالبان روابط نزدیک داشت و یکی از کشورهای حامی طالبان شمرده می‌شد، اما با به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، مقامات روس در سطوح مختلف اعلام کردند که مسکو در قبال به رسمیت شناختن طالبان عجله نخواهد کرد.
در کنار آن، روسیه چند رزمایش مشترک با کشورهای آسیای مرکزی در نزدیکی مرز با افغانستان برگزار کرد تا در صورت تهدید تروریسم، آماده دفع خطر باشد.
روسیه در سال ۲۰۲۱ دو بار نشست «فارمت مشورتی مسکو» درباره افغانستان و نشست «تروئیکای گسترش‌یافته» برگزارکرد. بار نخست در ماه مارس با اشتراک هیات حکومت جمهوری اسلامی افغانستان و هیات طالبان و همچنان اشتراک نماینده ویژه امریکا برای افغانستان در این نشست‌ها، و بار دوم پس از سقوط نظام در افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان، روسیه در ماه اکتبر طالبان را برای اشتراک در نشست فارمت مشورتی مسکو درباره افغانستان دعوت کرد و نمایندگان طالبان به عنوان یگانه قدرت سیاسی در افغانستان در این نشست حضور یافتند.
در این نشست نمایندگان ده کشور با طالبان دیدار نمودند و نگرانی‌های شان را در میان گذاشتند.
در نشست مسکو و نشست تروئیکای گسترش‌یافته در ماه اکتبر، هیات امریکایی به دلیل مشکلات راهبردی چنانکه وزارت خارجه امریکا اعلام کرد، شرکت نکرد.
در نشست فارمت مسکو، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه چنانکه در سخنرانی‌های قبلی اش نیز یادآور شده بود، از تهدید تروریسم در افغانستان و تولید و قاچاق مواد مخدر از افغانستان ابراز نگرانی کرد و طالبان را به ایجاد حکومت همه‌شمول و عملی‌کردن تعهداتشان فرا خواند.
در سال ۲۰۲۱ جمهوری چک با ادعای دست داشتن دو مامور امنیتی روسیه در انفجار ۷ سال پیش در یک انبار تسلیحاتی در این کشور، ۱۸ دیپلمات روسیه را اخراج کرد. مسکو هم در جواب به این اقدام ۲۰ دیپلمات چک را اخراج کرد و پس از آن سه کشور حوزه بالتیک از اخراج دیپلمات های روس از کشورهای خود به نشانه همبستگی با کشور چک خبر دادند.
برخلاف کشورهای غربی اما، روابط روسیه با چین گسترش یافت و در عرصه های اقتصادی و دفاعی پیمان‌های جدید امضا کردند که یک از آنها امضای سند تقویت همکاری‌های نظامی توسط وزیران دفاع روسیه و چین بود.
پوتین در اتفاقات داخلی بلاروس پس از پیروزی الکساندر لوکاشنکو در انتخابات ریاست جمهوری این کشور و اعتراضات گسترده مردم، سیاست محافظه‌کارانه پیش گرفت و پس از اوج گرفتن فشار اروپا بر بلاروس، مسکو با قاطعیت از بلاروس حمایت و غرب را به دخالت همیشگی در امور کشورهای مخالف سیاست های خود متهم کرد.
در پایان سال ۲۰۲۱ تنش ها در مرز روسیه با اوکراین شدت گرفت، اوکراین و کشورهای غربی مسکو را متهم به آمادگی برای حمله نظامی به اوکراین می‌کنند، اما مقامات در مسکو با رد این موضوع، آن را شایعات می‌خوانند.
ولادیمیر پوتین و جو بایدن به تاریخ ۷ ماه دسامبر مذاکرات تلفنی برگزار کردند که در آن پوتین خواستار عدم پیشرفت ناتو به جانب شرق و ضمانت امنیتی برای روسیه شد. بایدن هم در جریان گفتگوی دوساعته با پوتین، به او درمورد عواقب حمله نظامی روسیه به اوکراین هشدار داد.
سال ۲۰۲۱ در حالی رو به اتمام است که روابط روسیه با غرب و به ویژه ایالات متحده امریکا هنوز هم خوب نیست و امیدواری زیادی برای بهبود این روابط وجود ندارد.
