پس از ملاقات رییسجمهوری ایالات متحده با نخستوزیر اسرائیل در روز دوشنبه هشتم دی، پنتاگون اعلام کرد که شرکت بوئینگ قراردادی به ارزش ۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار در چارچوب «برنامه اف-۱۵ اسرائیل» دریافت کرده است.
پنتاگون با انتشار بیانیهای گفت: «این قرارداد شامل طراحی، یکپارچهسازی، نصب تجهیزات و سامانههای اندازهگیری، انجام آزمایشها، تولید و تحویل ۲۵ فروند جنگنده جدید اف-۱۵ آیاِی برای نیروی هوایی اسرائیل است و گزینهای نیز برای سفارش ۲۵ فروند اضافی از همین نوع جنگنده در نظر گرفته شده است.»
ترامپ دوشنبه هشتم دی پس از دیدار با نتانیاهو در فلوریدا جمهوری اسلامی را «مانع اصلی» تحقق صلح در خاورمیانه معرفی کرد و گفت اقدامات نظامی آمریکا و اسرائیل علیه ایران، مسیر صلح در منطقه را هموار کرده است.
او هشدار داد که واشینگتن تحرکات تهران را «دقیقا» زیر نظر دارد و جمهوری اسلامی در صورت بازسازی توان نظامی، با واکنشی قاطع روبهرو خواهد شد.
همزمان علی شمخانی، عضو شورای عالی دفاع حکومت ایران، در شبکه ایکس نوشت: «در دکترین دفاعی ایران، برخی پاسخها پیش از آنکه تهدید به مرحله اجرا برسد، تعیینتکلیف میشوند.»
شمخانی افزود: «توان موشکی و دفاعی ایران نه قابل مهار است و نه نیازمند اجازه. هر تجاوزی، پاسخ سخت، فوری و فراتر از تصور طراحانش خواهد داشت.»
پیش از این دیدار، یک مقام اسرائیلی که نامش فاش نشده اعلام کرد نخستوزیر اسرائیل قصد دارد اطلاعات تازهای درباره تلاش جمهوری اسلامی برای بازسازی توان نظامی و افزایش تولید تسلیحات متعارف و موشکی در اختیار دولت آمریکا بگذارد.
وضعیت داخلی ایران بحرانی است
در حالی که تجمعهای اعتراضی و اعتصاب بازاریان در تهران، در دومین روز خود به بخشهای مختلف پایتخت گسترش یافت، رییسجمهوری آمریکا پیش از آغاز این در پاسخ به پرسشی درباره حمایت از سرنگونی حکومت ایران گفت حاضر نیست درباره «براندازی حکومت» صحبت کند، اما وضعیت داخلی ایران را بحرانی توصیف کرد.
او با اشاره به تورم شدید و وضعیت اقتصادی ایران گفت: «اقتصادشان از هم پاشیده است و مردم راضی نیستند.»
ترامپ همچنین افزود حکومت ایران اعتراضهای مردمی را با خشونت سرکوب میکند و گفت: «هر بار تجمعی شکل میگیرد، تیراندازی میکنند و مردم را میکشند.»
همزمان محمدمهدی بابایی، روزنامهنگار حامی حکومت، ضمن اشاره به اعتراضهای بازاریان تهران، در کانال تلگرامی خود نوشت: «از نیروهای مسلح درخواست دارم قبل از اینکه دوباره ورودی سیلوهای موشکی ما را بزنند، به اسرائیل حمله پیشدستانه کنید.»
سایتهای جدید هستهای
ترامپ در بخش دیگری از سخنانش گفت بر اساس اطلاعاتی که دریافت کرده، ایران «هنوز هستهای نشده»، اما ممکن است در این مسیر حرکت کند.
او افزود: «سایتها نابود شدهاند، اما آنها دارند به سایتهای دیگر نگاه میکنند. این چیزی است که من شنیدهام و در حال بررسی است.»
رییسجمهوری آمریکا تاکید کرد جمهوری اسلامی «قرار نیست به همان جایی که بود برگردد»، اما هشدار داد که تهران به دنبال استفاده از مکانهای دیگری است و گفت: «اگر دارند این کار را میکنند، دارند اشتباه بزرگی مرتکب میشوند.»
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ۲۹ آذر ساخت بمب اتمی را «سادهترین کار» برای حکومت خواند و گفت: «ما در موضوع هستهای به لبه قدرت رسیدیم و در مرحلهای قرار داریم که دیگر موضوع مجهولی برایمان باقی نمانده است.»
ترامپ همچنین با اشاره به بمبافکنهای راهبردی بی-۲ که در جنگ ۱۲ روزه، سایتهای هستهای جمهوری اسلامی را هدف گرفتند، گفت: «امیدوارم کاری نکنند، چون نمیخواهیم سوخت یک بی-۲ را هدر بدهیم؛ این یک سفر ۳۷ ساعته رفتوبرگشت است.»
ترامپ: تهران به دنبال توافق است
رییسجمهوری آمریکا با تاکید بر این که جمهوری اسلامی باید پیشتر با واشینگتن به توافق میرسید، گفت: «من این گزینه را به آنها دادم. گفتم میتوانید توافق کنید، انجامش بدهید. اما حرفم را باور نکردند. حالا باورم کردهاند.»
به گفته ترامپ، توافق همچنان «انتخاب عاقلانهتر» برای تهران است.
منابع ایراناینترنشنال ۱۷ آذر خبر دادند دولت آمریکا در پاسخ به درخواست مسعود پزشکیان از عربستان برای میانجیگری با هدف ازسرگیری مذاکره با آمریکا، یک بار دیگر بر شرایط سهگانه خود از جمله تعطیلی کامل غنیسازی، انحلال نیروهای نیابتی و محدود شدن برنامه موشکی تهران تاکید کردهاست.
ترامپ ۲۷ آبان در نشست خبری مشترک با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، گفته بود: «جمهوری اسلامی به شدت خواهان دستیابی به توافق است و ما مشغول گفتوگو با آنها هستیم.»
ترامپ: با کشتن سلیمانی به صلح رسیدیم
رییسجمهوری آمریکا دوشنبه در فلوریدا گفت: «شروع صلح خاورمیانه با کشتن قاسم سلیمانی بود. همهچیز با سلیمانی شروع شد، آدم بدی که کارهای بدی میکرد، به افراد زیادی آسیب زد و سربازان آمریکایی و سربازان دیگر را کشت. اما نقطه شروع دقیقا همانجا بود و احتمالا همان نقطه آغاز محسوب میشود. بعد از آن هم مسیر ادامه پیدا کرد.»
ترامپ تاکید کرد که به باورش، ضربهزدن به توان نظامی ایران باعث شد «صلح خاورمیانه ممکن شود».
او گفت: «کشورهای عربی نمیتوانستند بر سر صلح در خاورمیانه به توافق برسند، چون جمهوری اسلامی مثل یک ابر تیره روی همهچیز سایه انداخته بود و توافق در منطقه ممکن نبود.»
نتانیاهو نیز ۱۵ مهر در پیامی به مناسبت سالگرد هفتم اکتبر، گفته بود: «ما محور جمهوری اسلامی را شکستیم، چهره خاورمیانه را دگرگون کردیم و با هم پایندگی اسرائیل را تضمین خواهیم کرد.»
فایننشیالتایمز، دوشنبه هشتم دیماه نوشت درحالیکه جمهوری اسلامی هنوز درگیر پیامدهای جنگ ۱۲ روزه است، سقوط تاریخی ارزش ریال در ایران، فشار را بر رهبران جمهوری اسلامی افزایش داده است.
جمهوری اسلامی پس از جنگ ۱۲ روزه بهدلیل تشدید تحریمهای خارجی و دشواری بیشتر فروش نفت، بیش از پیش در تنگنا قرار گرفته است و نرخ رسمی تورم سالانه در ۱۲ ماه منتهی به آذر ۱۴۰۴ به ۴۲.۲ درصد رسیده است.
فایننشالتایمز نوشته خشم عمومی ناشی از افزایش نرخ دلار در ایران سبب شد تا فروشندگان لوازم الکترونیکی در مرکز تهران یکشنبه دست به اعتراض بزنند و دوشنبه نیز کسبه بازار بزرگ تهران به این اعتصاب بپیوندند.
اشاره این روزنامه به اعتراضات بازار موبایل علاءالدین و مجتمع تجاری چارسو در خیابان جمهوری تهران است. گزارشها و ویدیوهای منتشرشده از اعتراضات در روز یکشنبه نشان میدهد در بازار شوش تهران نیز بازاریان و مردم تجمع اعتراضی برگزار کردهاند.
ویدیوهایی که در شبکههای اجتماعی منتشر شده، نشان میدهد نیروهای ضدشورش با استفاده از گاز اشکآور تلاش کردهاند تجمعها را متفرق کنند.
این اعتراضات چنان گسترده شده که در رسانههای رسمی جمهوری اسلامی هم بازتاب یافته و صداوسیما هم تایید کرده که معترضان خواستار «ثبات نرخ ارز» هستند.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران هم با اشاره به این اعتراضها نوشت اگرچه خشم عمومی نسبت به افزایش قیمتها قابل درک است، اما «ناامنی هیچ مشکلی را حل نمیکند و تنها به سود کسانی است که ایرانِ ویران میخواهند»؛ عبارتی که بهنظر میرسد اشارهای غیرمستقیم به اسرائیل باشد.
فایننشیالتایمز در ادامه گزارش خود با اشاره به دوبرابر شدن قیمت طلا از زمان پایان جنگ ۱۲ روزه در تیرماه تا کنون نوشت این افزایش هم بازتاب افزایش قیمتهای جهانی است و هم رشد تقاضا در بازار داخلی.
بر اساس این گزارش، این چرخه نزولی اقتصادی به شکلگیری یک بحران گستردهتر مشروعیت برای رهبران جمهوری اسلامی دامن زده است؛ بحرانی که در آن بخشهای رو به گسترشی از جامعه خواستار اصلاحات عمیق سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هستند.
مقامهای جمهوری اسلامی تاکنون با گسترش برخی آزادیهای محدود اجتماعی و فرهنگی ــ از جمله کاهش سختگیریها در پوشش زنان ــ و توسعه برنامههای کوپن و یارانه غذایی برای خانوارهای کمدرآمد به این فشارها واکنش نشان دادهاند.
این گزارش، اخبار مربوط به برکناری محمدرضا فرزین، رییس کل بانک مرکزی را از قول سعید لیلاز، فعال اقتصادی اصلاحطلب، نوعی «قربانیتراشی» برای نسبت دادن آشفتگی اقتصادی به یک فرد ارزیابی کرده است.
فایننشیالتایمز با اشاره گفتوگوهایی با شهروندان ایرانی، سطح پایین دستمزد (حدود ۱۰۰ دلار در ماه برای کارگران) را با هزینههای فزاینده زندگی مقایسه کرده است. شهروندان ایرانی در گفتوگو با فایننشالتایمز گفتند قیمت مواد غذایی در فروشگاههای ایران به دلار افزایش مییابد و آنها برخی اقلام خوراکی را بهدلیل افزایش قیمت کنار گذاشتهاند.
